بحران بودجه و برنامه‌های تکراری تلویزیون در پایان ریاست ضرغامی

عزت‌الله ضرغامی که در سال ۱۳۸۳ به حکم آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی٬ به‌جای علی لاریجانی به ریاست صدا و سیما منصوب شده بود، پس از ۱۰ سال به اواخر دوران ریاستش نزدیک می‌شود.

در این دوره جابه‌جایی، تلویزیون ایران با ورشکستگی مالی و کمبود برنامه‌های سرگرم‌کننده، به ویژه سریال‌های تلویزیونی مواجه شده است.

در آغاز سال ۱۳۹۳ سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که ۶۹ سریال را برای پخش آماده کرده است. قرار بود که از این میان، ۱۲ سریال از شبکه یک، ۱۱ سریال از شبکه دو و ۱۱ سریال از شبکه سه و یک سریال هم از شبکه چهار تلویزیون ایران پخش شود. برای شبکه تهران، ۱۲ سریال و برای شبکه قرآن سه سریال تلویزیونی در نظر گرفته شده بود. همچنین قرار بود مرکز «سیما فیلم» سریال‌های «جاده قدیم»، «چشم سوم»، «انقلاب دوم»، «رنگ شک»، «پسران سپیدرود»، «قصه‌های درگوشی»، «۸۸ متر»، «قحطی بزرگ» و «خبرنگاران» را برای پخش آماده کند. برخلاف وعده مدیران تلویزیون ایران، هیچیک از این مجموعه‌ها آماده نشده است.

رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی به حکم آیت‌الله خامنه‌ای منصوب می‌شود و معمولاً دوران ریاست او پنج سال است که در اغلب موارد تمدید می‌شود. آیت‌االله خامنه‌ای در سال ۱۳۸۳ در حکم انتصاب عزت‌الله ضرغامی، خطاب به او نوشته بود: «انتظار می‌رود با تلاش مدبرانه و دلسوزانه و با بهره‌گیری از آنچه تاکنون شده است، صدا و سیما از همه جهت به آن نقطه‌ای برسد که شایسته جمهوری اسلامی است.»

در پایان دوران ریاست عزت‌الله ضرغامی تلویزیون ایران با بحران بودجه مواجه شده و برنامه کافی برای پخش کردن ندارد. به‌جای پخش یکی از ۶۹ سریالی که مدیران تلویزیون در آغاز سال وعده داده بودند، اکنون مجموعه تلویزیونی «راه شیری» از شبکه دو بازپخش می‌شود.

تولید مجموعه «راه شیری» اواخر سال ۱۳۸۷ آغاز شد. ابتدا قرار بود این مجموعه در ۱۳ اپیزود ساخته شود، اما سازمان بهزیستی که از نظر مالی از این پروژه حمایت می‌کرد، کناره‌گیری کرد و به دلیل نبود منابع مالی کافی، فقط چهار اپیزود از این سریال با ۲۴ قسمت تولید شد. اکنون به‌جای سریال‌های وعده داده شده، این مجموعه نیمه‌کاره از شبکه دو بازپخش می‌شود.

تلویزیون جمهوری اسلامی حتی در روزهای تعطیل هم فیلم تازه‌ای پخش نمی‌کند. در اواخر دوران ریاست عزت‌الله ضرغامی، فیلم‌هایی از شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شود که هر کدام، پیش از این بارها از شبکه‌های مختلف پخش شده‌اند.

در خوشبینانه‌ترین آمارها، ۱۸ درصد مردم ایران در آستانه خط فقر یا زیرخط فقر زندگی می‌کنند. گفته می‌شود که اکثر مخاطبان تلویزیون دولتی در ایران از میان این لایه اجتماعی‌اند.

بر اساس آماری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرده٬ ۷/۳ درصد از ایرانیان اصلاً تلویزیون تماشا نمی‌کنند. ۱۰ درصد شهروندان روزانه حدود یک ساعت و یا کمتر تلویزیون تماشا می‌کنند. در مقابل ۲/۱۶ درصد یک تا دو ساعت، ۱/ ۱۷ درصد تا سه ساعت، ۶/۱۳ درصد تا ۴ ساعت و ۳/۱۲ درصد تا پنج ساعت تلویزیون تماشا می‌کنند. به گفته مدیران تلویزیون ایران بیش از ۷۰ درصد از جمعیت کشور ماهواره دارند.

در سایه تحریم‌ها و بحران مالی کشور، بودجه صدا و سیمای جمهوری اسلامی کاهش یافته است.

دولت موظف شده بود ماهیانه ۱۴ میلیارد تومان به صدا و سیما پرداخت کند. دولت ماه اول ۷ میلیارد تومان و در ماه بعدی تنها ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به صدا و سیما پرداخت کرد.

صدا و سیما ۴۷ هزار کارمند دارد که ۱۲ هزار نفر از آن‌ها تنها به صورت «برنامه‌ای» با این نهاد همکاری می‌کنند. بخش مهمی از درآمدهای صدا و سیما که قرار بود از طریق جذب آگهی‌ها تأمین شود، در سال ۱۳۹۱ محقق نشد.

به گفته عزت‌الله ضرغامی، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران سالانه به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد. در سال جاری اما دولت فقط بخشی از این نیازها را برآورده کرده است. به این ترتیب با رفتن ضرغامی سازمان ورشکسته دیگری به مجموعه‌های وابسته به دولت اضافه می‌شود.