نرخ بیکاری جوانان در ایران دو برابر نرخ عمومی است

نرخ بیکاری در تابستان ۲۰۱۴ از سوی مرکز آمار ۵/ ۹ درصد اعلام شد. تک رقمی شدن این نرخ و کاهش ۹/ ۱ درصدی آن نسبت سال گذشته صرفا ناشی از جابه‌جایی‌ میزان مشارکت اقتصادی است.

مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود نرخ بیکاری در تابستان ۱۳۹۳ را تک رقمی اعلام کرد. در آمارگیری مربوطه که مبنای سنی اشتغال در آن ده سال منظور شده، تعداد بیکاران ۲ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۱۹۴ نفر و نرخ بیکاری ۵/ ۹ درصد عنوان می‌شود.

این میزان به نسبت فصل مشابه در سال ۱۳۹۲، کاهشی ۹/ ۱ درصدی نشان می‌دهد که به معنای نزول واقعی بیکاری نیست، بلکه ناشی از تغییرات جمعیت فعال و کمتر شدن میزان آن است.

مرکز آمار ایران این را هم می‌گوید که نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله ۲/ ۲۰ درصد است: بیشتر از دو برابر نرخ عمومی.

در گزارش مرکز آمار ایران در جمعه ۱۸ مهر روشن شده که نرخ بیکاری در زنان تقریبا دو برابر مردان است و بیکاری در نقاط شهری نیز بیشتر از نقاط روستایی.

بررسی نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت)، جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر نشان می دهد ۲/ ۳۷ درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادی فعال بوده‌ و در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.

تنها یک‌ماه قبل از این، وزیر کار ایران هشدار داده بود که اگر اقدام لازم انجام نگیرد، در سال ۱۴۰۰ جمعیت بیکار ایران از ۶ میلیون به ۱۰ میلیون نفر می‌رسد. علی ربیعی در ۱۵ شهریور گفت عمده واجدان شرایط کار فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند که ۴۰ درصدشان را کارجویان زن تشکیل می‌دهند.

وزیر کار ایران در سخنان مختلف تاکید کرده و می‌کند که غلبه بر بیکاری، مستلزم نرخ رشد اقتصادی ۷ درصدی است.

هم‌زمان با اعلام آمار یاد شده، وزیر اقتصاد ایران نیز تاکید کرد که تامین اشتغال مولد برای نیروی جوان کشور از مهم‌ترین اهداف دولت است. خبرگزاری مهر روز جمعه ۱۷ مهر به نقل از علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد نوشت: «دولت باید در آینده نزدیک برای ۸ میلیون نفر شغل ایجاد کند.»

در تیرماه ۱۳۹۳ اعلام شده بود که یک پنجم جوانان زیر ۳۰ سال کشور بیکارند. مرکز آمار در آغاز تابستان گفت نزدیک به ۱۸ درصد مردان بین ۱۵ تا ۳۰ سال و بیش از ۴۱ درصد زنان در همین فاصله سنی شغلی ندارند.

در آمارگیری‌های ایران، تمام جمعیت بیش از ۱۰ ساله کشور در هفته تقویمی قبل از زمان آمارگیری، چه شاغل باشند و چه نباشند، جزء جمعیت فعال اقتصادی محسوب می‌شوند. نرخ‌های اعلام شده از همین رو، شکننده و غیرشفاف هستند.

در استانداردهای ایران، کسی را بیکار می‌‌خوانند که در هفته زمان آمارگیری بیکار و از سه هفته قبل از آن جویای کار بوده باشد. بر اساس این تعریف، کسی که در طول هفته حداقل یک ساعت کار کند، شاغل شناخته می‌شود.

این تعریف اما با معیارهای جهانی کار تطابق ندارد. طبق فرمول کنفرانس بین‌المللی آمارگران نیروی کار، فرد شاغل به کسی گفته می‌شود که حداقل یک سوم ساعت کاری مرسوم یک کشور را در دوره مورد نظر کار کرده باشد. بر این مبنا، کسی در ایران شاغل خواهد بود که دستکم ۱۴ ساعت در هفته کار کند.