هیچکاک، هولوکاست و «سقوط شب»
مستند آلفرد هیچکاک درباره هولوکاست به نمایش درنیامد. اکنون فیلم مستندی بر آن اساس ساخته شده است. قربانیان پس از ۷۰ سال در محل قتل عام داستان زندگیشان را تعریف میکنند.
وقتی که سربازان ارتش بریتانیا در سال ۱۹۴۵ به اردوگاه «برگن – بلزن» رسیدند، چند فیلمبردار هم همراه آنها بود. وظیفه آنها این بود که از مناطق آزاد شده از سیطره نازیها فیلم بگیرند و عملیات ارتش بریتانیا را مستند کنند. تصاویر اردوگاه «برگن – بلزن» اما در تصور آنها نمیگنجید: ساکنان اردوگاه در اثر بیغذایی و گرسنگی نیمهجان بودند و بیش از ۱۰ هزار جنازه از اسرایی که در اثر گرسنگی، سرما و کار سخت جان داده بودند روی هم افتاده بود. فیلمبرداران ارتش بریتانیا این تصاویر را ثبت کردند.
سیدنی برناستاین، تهیهکننده و از دوستان آلفرد هیچکاک سرپرست عکاسان و فیلمبرداران بریتانیایی بود. او میگوید: «دستور دادم از هر چیزی که بتوان بعدها به عنوان سند از آن استفاده کرد فیلمبرداری کنند. این فیلمها و این تصاویر میبایست برای بشریت عبرتآموز باشد.»
آخرین روزهای جنگ جهانی دوم است و هنوز جهان از فاجعه قتل عام یهودیان اطلاعی ندارد. سیدنی برناستاین در سال ۱۹۴۵ از آلفرد هیچکاک خواست مستندی درباره جنایت نازیها در اردوگاه کار اجباری «برگن – بلزن» بسازد و فیلمهایی را که به خواست متفقین از قربانیان این جنایتها تهیه کرده بود، در اختیار او قرار داد. بر اساس گزارشی که روزنامه ایندپندنت درباره این فیلم منتشر کرده، ظاهراً هیچکاک بعد از به پایان رساندن این فیلم مستند، چنان تحت تأثیر تصاویر خشونتبار این فیلم قرار گرفته بود که گوشهنشین شد و تا چند روز از خانه بیرون نمیآمد.
مستند هیچکاک درباره هولوکاست اما هرگز به نمایش درنیامد. متفقین تصمیم گرفتند آلمان غربی را بازسازی کنند و بر مبنای این طرح صلاح ندیدند آلمانیها را با جنایتهای جنگ جهانی دوم بیش از حد درگیر کنند. برای همین مستند هیچکاک درباره هولوکاست در آرشیوها به فراموشی سپرده شد.
بیشتر بخوانید: مستند تازهای از هیچکاک درباره هولوکاست به نمایش درمیآید
اکنون در هفتادمین سالگرد آزادسازی «آشویتس» مستند «سقوط شب» ساخته آندره سینگر تلاش میکند رویارویی سربازان و فیلمبرداران بریتانیایی با اسرای اردوگاه «برگن – بلزن» را بازسازی کند.
این مستند در شصت و چهارمین جشنواره فیلم برلین هم به نمایش گذاشته میشود.
آندره سینگر عدهای از سربازان بریتانیایی و اسرای اردوگاه را بعد از ۷۰ سال به «برگن – بلزن» دعوت میکند و آنها را در این اردوگاه جلوی دوربین میبرد. یکی از محورهای مستند «سقوط شب» سرنوشت اسرای اردوگاه «نبرگن – بلزن» بعد از آزادسازیست. یکی از این اسرا آنیتا لسکر والفیش نام دارد؛ یک زن یهودی که جان سالم به در برد و اکنون در لندن زندگی میکند. او در این مستند میگوید بعد از آزادی بسیاری از اسرا نمیدانستند چه باید بکنند. نه آذوقهای داشتند و نه اندوختهای و نه از تابعیت کشوری برخوردار بودند.
او میگوید: «ما زنده مانده بودیم. این به یک معجزه شباهت داشت. ما آزاد شده بودیم و از خودمان میپرسیدم، خب، حالا باید چه بکنیم؟ کجا برویم؟ سربازان بریتانیایی به ما میگفتند برگردید سر خانه و زندگیتان. اما ما خانهای نداشتیم که به آنجا برویم.»
در سالهای دهه ۱۹۸۰ پژوهشگران سینمایی بخشهایی از فیلم آلفرد هیچکاک درباره اردوگاه «برگن بلزن» را در آرشیوها کشف کردند و در سال ۱۹۸۴ هم نماهایی از این فیلم در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد.
سال گذشته اما کل این فیلم بر مبنای طرحی که هیچکاک و دستیارانش برای تدوین آن در نظر گرفته بودند بازسازی شد و به شکل یک اثر کامل برای نخستین بار در در سال ۲۰۱۴ در جشنوارههای سینمایی و در شبکههای تلویزیونی بریتانیا به نمایش گذاشته شد. مستند «سقوط شب» ساخته آندره سینگر بر اساس این نسخه از فیلم آلفرد هیچکاک تهیه شده است.
یکی از مهمترین مضامین فیلمهای هیچکاک، برای مثال در فیلم «غریبهها در قطار» این است که او نشان میدهد که چگونه انسان با فرافکنی احساس گناه و عذاب وجدانش به دیگران، با جنایتکاران همدست میشود. یکی از چالشهای هولوکاست هم همدستی شهروندان با جنایتکاران است.
نظرها
فرناز
یه عکس از این مستند رو دیدم وحشتنااااااکه ...از دیدنش منصرف شدم
rozbeh
جواب به بهمن. مشابه چنین جنایاتی رو اول نازی ها در اتحاد شوروی ولهستان انجام دادن ویا بمباران لندن با موشکهای وی ۱ یا بمباران آنتورپن در بلژیک وووو... جنایات نازی ها فقط به این ارودگاه ها خلاصه نمیشه و لیستش طولا نی.
Aram
بد نیست زمانی در مورد جنایتهای متفقین مانند از صحنه زمین محو کردن بسیاری از شهرهای المان توسط بمب افکن های امریکا که به طور شبانه روزی بمب بر انها میریختند مانند قصابی درسدن و یا تجاوز سربازان فرانسوی و روسی به صدها هزار زن المانی هم فیلم ساخته شود. واقعیت این است که تاریخ را برنده ها مینویسند.