۱۲ استان ایران تحت پوشش بارورسازی ابرها

خشکسالی زیست‌بوم ایران را به خطر انداخته است. دولت ۱۴ میلیارد تومان بودجه به بارور کردن ابر‌ها اختصاص داده و ۱۲ استان را هم تحت پوشش این طرح قرار داده. معلوم نیست حتی اگر بودجه کافی به بارورسازی ابر‌ها اختصاص داده شود، بتوان با خشکسالی به طور مؤثر مقابله کرد.

مرتضی افتخاری، رییس مؤسسه تحقیقات آب به خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی (آنا) گفته است که دولت برای مقابله با خشکسالی قصد دارد ابر‌ها را بارور کند. نقشه‌ای از روزهای ابری کشور تهیه شده و در این روز‌ها دو فروند هواپیمایی که در اختیار این پروژه قرار گرفته، تلاش می‌کنند با ترکیبی از املاح سدیم، مگنزیم، کلرید کلیسم و به ویژه نیترات ید ابر‌ها را بارور کنند.

خبرگزاری آنا گزارش داده است که ظاهراً دولت ۱۴ میلیارد تومان بودجه به بارورسازی ابرها در ۱۲ استان ایران اختصاص داده است. به گفته مرتضی افتخاری، رییس مؤسسه تحقیقات آب ۴ میلیارد تومان از بودجه تخصیص یافته صرف خرید تجهیزات لازم شده و ۱۰ میلیارد تومان باقی‌مانده کفاف بارورسازی ابرهای ۱۲ استان کشور را نمی‌دهد.

به گفته مرتضی افتخاری برای پوشش سراسری بارورسازی ابرها باید علاوه بر افزایش تعداد نیروی انسانی متخصص، تعداد هواپیما‌ها نیز به پنج فروند برسد که برای تحقق این نیاز‌ها مؤسسه تحقیقات آب به ۳۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

بارورسازی ابر‌ها فقط در روزهای ابری میسر است. برای همین دولت در نظر دارد با اعلام عمومی زمان اجرای عملیات بارورسازی ابر‌ها به مردم نشان دهد که این روش مؤثر است.

در اوت ۲۰۱۳ هنگامی که در ژاپن خشکسالی شد، مسئولان ژاپنی تلاش کردند ابر‌ها را با نیترات ید بارور کنند. این تلاش‌ها ثمر چندانی نداشت: به مدت دو ساعت فقط ۱۷ میلیمیتر باران بارید و آب‌های زیرزمینی هم به ید آلوده شد.

نتیرات ید مولوکول‌های آب را به هم پیوند می‌دهد و از آن‌ها دانه‌های باران می‌سازد. نخستین بار در سال‌های دهه ۱۹۴۰ ارتش آمریکا روش بارورسازی ابر‌ها را ابداع کرد و سپس در جنگ ویتنام این روش را برای مقابله با پیشروی ویت‌کنگ‌ها به کار گرفت. با این‌حال دانشمندان کارآمدی بارورسازی ابرها با نیترات ید را بار‌ها به چالش کشیده‌اند.

در سال ۱۹۸۳ کار‌شناسان استرالیایی ادعا کردند که با کمک نیترات ید ابر‌ها را با موفقیت بارور کرده‌اند، چنان‌که بارش باران را ۳۰ درصد افزایش داده‌اند. اما بعداً در تحقیقاتی که پیرامون این موضوع صورت گرفت، معلوم شد که ادعای کار‌شناسان استرالیایی از نطر علمی بی‌پایه است.

گروهی از ریاضیدانان، داده‌های به دست آمده از بارورسازی ابر‌ها در پنج قاره جهان، در فاصله بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۷۴ را با هم مقایسه کرده و به این نتیجه رسیدند که دولت‌ها نمی‌توانند با بارورسازی ابر‌ها میزان بارندگی را در درازمدت به طور محسوسی افزایش دهند. این تحقیقات در سال ۱۹۸۳ پس از ادعای استرالیایی‌ها انجام شد.