روایت و ساختار در گزارش‌های بلند و داستانوار

این متنی است آموزشی درباره روایت‌گری در گزارش‌های روزنامه‌نگارانه. متن برای کسانی نیز که روزنامه‌نگار نیستند، از نظر آشنایی با ساختارهای روایتی جالب است.

متن را می‌توانید از اینجا داونلود کنید:

داونلود متن در فرمت PDF

یادداشت مترجم

ترجمه دو فصل از کتاب آنجلا فیلیپس یکی از لذت بخش‌ترین کارهای ترجمه‌ای من بوده است. قرار بود این دو فصل را به طور فشرده ترجمه کنم. اما در عمل بخش عمده متن ترجمه شد چون آنقدر مطالب خوب در آن هست که حیف بود فارسی نشود و به خاطر تنگی وقت یا محدودیت تعداد کلمه برای انتشار کنار گذاشته شود.

اما نفس اینکه می‌توانستم آن را فشرده کنم به من اجازه می‌داد که کمی راحت‌تر ترجمه کنم و بیشتر به انتقال معنا فکر کنم. بنابراین به خود اجازه داده‌ام که گاه در لحن و زبان متن تصرف کنم تا آن را با خواننده ایرانی هماهنگ‌تر سازم.

از آغاز نیز هدف این بود که ضمن ترجمه فشرده، هر جا ممکن است مطالب نویسنده با شرایط روزنامه‌نگاری ایران تطبیق شود و برای خواننده فارسی زبان ملموس‌تر و از بیگانگی ترجمه دورتر شود. بنابرین آزادی داشته‌ام که ضمن ترجمه هر جا فکر کردم نکته‌ای می‌شود به متن افزود یا با تغییر کوچکی آن را خواندنی‌تر و نزدیکتر به مخاطب ایرانی کرد دریغ نکنم. به اصطلاح دست‌ام را باز گرفته‌ام که این به معنای برخی تغییرات یا افزوده‌هاست.

انگلیسی‌ها می‌گویند به عبارتی دیگر گفتن (دگرگویه rephrase). بنابراین، این متن محتوایش را از مولف دارد و نثر و بیان‌اش را از مترجم. گرچه باید بگویم که متن اصلی هم واقعا روشن و روان نوشته شده و از نمونه‌های خوب متن‌های آموزشی است اما برخی جاها اطلاعاتی که فرض می‌گیرد خواننده می‌داند در ذهن مخاطب ایرانی غایب است پس باید به آنها با کمترین تصرف در متن اشاره می‌شد. هر جا را با متن اصلی تطبیق کنید می‌بینید که ترجمه تطبیق می‌کند و از این بابت کم و کسر ندارد اما گه‌گداری مطلبی اینجا و آنجا افزوده‌ام که معمولا به نمونه‌های فارسی یا حوادث ایرانی اشاره دارد و معمولا از متن متمایز است؛ گاهی نیز میان‌تیتری اضافه کرده‌ام و نشانه‌گذاری را هم به تناسب متن فارسی تغییر داده‌ام.

در مجموع برخی پاراگراف‌های کوتاه که نمونه‌هایی از خبرها و اثرها ست که برای فهم آنها باید دو برابر متن زیرنویس داد حذف شده‌اند. چهار پنج بند کوتاه و بلند هم کاملا کنار گذاشته شده است و در عوض هر جا که می‌شده نمونه‌ای را حفظ کرد اما اندکی موضوع را بسط داد تا سوابق‌اش دست مخاطب فارسی زبان بیاید چنین کرده‌ام (مثل ماجرای دیوید بلانکت).

در فصل اول تقریبا همه فصل ترجمه شده و ترجمه فشرده‌تر بیشتر مربوط به فصل دوم است. این دو فصل اساس کتاب است و فصل بعدی گزارش‌هایی را در بر می‌گیرد که شواهد تفصیلی کتاب است یعنی گزارش‌های داستان‌وار برگزیده به انتخاب مولف در آن بخش آمده است. منابعی که در متن به آنها ارجاع شده در پایان فهرست شده است. تمام پانویس‌ها از مترجم است. – م.ج

فهرست مطالب

یادداشت مترجم ‌

فصل ۱‌: اندر ستایش داستان‌گویی

روایت‌های شخصی؛ ما هر کدام قهرمان یک داستان هستیم

روایت‌های جمعی

روایت و قواعد روزنامه‌نگاری

داستان‌هایی که در سر داریم

داستان، پیش‌بینی و معنابخشی

کهن الگوهای همیشگی داستان

داستان‌های خارج از چارچوب

جاانداختن اطلاعات در قالب

چالش با مفروضات      ‌‌

فصل ۲‌: معماری داستان         ‌‌

ایده‌ها از کجا می‌آیند؟ ‌‌

قلاب یا بزنگاه درست انتشار    ‌‌

روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها        ‌‌

مجلات تجاری و کسب و کار    ‌‌

گردآوری شواهد و اطلاعات     ‌‌

فقط با منابع دست دوم کار نکنید؛ تجربه کنید    ‌‌

خطاهای کاربرد داده‌ها ‌‌

هماهنگی با سبک و حجم صفحه          ‌‌

یافتن کاراکترها / شخصیت‌های داستان            ‌‌

کاراکتر به منزله داستان           ‌‌

کاراکتر به منزله استعاره          ‌‌

شخصیت‌های فرعی    ‌‌

روزنامه‌نگار به منزله کاراکتر ‌‌

مصاحبه‌گری   ‌‌

در صحنه مصاحبه       ‌‌

پیدا کردن زاویه دید      ‌‌

ساختار ‌‌

مقدمه    ‌‌

شواهد قاطع و جذاب / رویداد اصلی     ‌‌

پس‌زمینه            ‌‌

بدنه مطلب        ‌‌

فرم‌های چهارگانه        ‌‌

پایان بندی        ‌‌

چکیده به عنوان مقدمه  ‌‌

کتاب‌شناسی