ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

به بهانه ۱۳ آگوست، روز جهانی چپ دست‌ها

 چپ دستی، نقص یا برتری؟

دنا دادبه- از ۱۹۷۶ چپ‌دست‌ها روزی را به نام خود کردند. هدف از تعیین روز چپ‌دست‌ها افزایش آگاهی راست‌دست‌ها از محدودیت‌های جامعه برای آنها و مبارزه با باورهای خرافی درباره واژه «چپ» است.

فلانی با دوستش چپ افتاده، فلانی از دنده چپ بلند شده، فلانی خودش را به کوچه علی چپ زده...

واژه «چپ» از دیرباز در فرهنگ‌های مختلف بار منفی همراه خود داشته است. در ایران نیز تا سال‌های اخیر چپ دستی را عیب می‌دانستند چه بسا هنوز هم دست دادن با دست چپ در ایران و بسیاری کشورها بی احترامی ‌تلقی می‌شود. ژاپنی‌ها می‌توانستند همسر خود را به دلیل چپ دست بودن طلاق دهند و اسکیموها چپ دست‌ها را جادوگر می‌دانستند. اخیرا تحقیقی با عنوان «چرا مردم چین چپ دست نیستند» صورت گرفته که نشان می‌دهد حداقل دو سوم چپ دستان هندی و اغلب کشورهای مسلمان مورد تبعیض واقع می‌شوند.در بسیاری کشورهای مسلمان نشین خصوصا کشورهای آفریقایی و هند دست چپ به  «دست چرکین» معروف است.

 متاسفانه دردناک‌تر از این فرهنگ منفی که بر روی واژه «چپ» سایه انداخته، مهندسی جامعه اطراف ماست. محیط اطراف ما، محیطی چالش‌زا برای چپ‌دستان است. از نبودن میز آموزشی و شغلی، لوازم و تجهیزات رشته معماری و پزشکی و ... گرفته، تا وسایل ساده آشپزخانه و قیچی، همه زندگی چپ دستان را با مشکل مواجه می‌کند.

 امروزه پزشکان و روانپزشکان همه بر این باور هستند که چپ دستی نقص نیست و نباید کودک را مجبور کرد تا با دست راست فعالیت کند؛ هرچند هنوز چنین رفتاری از برخی خانواده‌ها سر می‌زند. دانشمندان عقیده دارند چپ‌دست بودن ممکن است ژنتیکی و یا حاصل از شرایط محیط باشد. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد هم ژنی را کشف کرده‌اند که مخصوص چپ‌دست‌هاست.

افرادی که چپ‌دست هستند فعالیت نیم کره‌های مغزشان بر عکس راست دست‌ها است. نیم کره راست چپ دست‌ها کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد در حالی که نیم کره چپ‌شان احساسات را کنترل می‌کند. اما این تفاوت در عملکرد مغز به تبعیض در جهان واقعی و زندگی روزمره تبدیل شده است.

سینا، دانشجوی رشته پزشکی می‌گوید: «در کودکی همیشه به خاطر چپ دست بودنم در کلاس منزوی بودم. همه آزمون‌ها را با استرس می‌گذراندم. خدا را شکر زمان کنکور صندلی‌های مخصوص چپ‌دستان تولید شده بود ولی متاسفانه همیشه هم کلاسی‌هایم به راحتی از برگه آزمونم تقلب می‌کردند.»

حمیده، مهندس رشته معماری هم می‌گوید: «ابزار نقشه‌کشی مخصوص چپ‌دستان گران‌قیمت‌تر از ابزار معمولی است و همین قضیه تبعیضی است علیه چپ‌دستان.»  

دنیا مال راست‌دست‌ها نیست!

تا مدت‌ها دانشمندان بر این عقیده بودند که چپ‌دست‌ها باهوش تر از راست‌دست‌ها هستند. شاید این باور از آن جایی نشات می‌گرفت که بسیاری از نوابغ مانند افلاطون، بتهوون، نیچه، مری کوری، انیشتن، نیوتن، شکسپیر، پیکاسو و ... چپ دست بوده‌اند. ولی جالب است بدانیم تاکنون هیچ دلیل علمی‌ مبنی بر باهوش تر بودن چپ‌دست‌ها در مقایسه با راست‌دست‌ها وجود ندارد. از این رو که چپ‌دست‌ها هم مانند راست‌دست‌ها باید از شرایط برابر در استفاده از ابزار و آلات زندگی بهره‌مند شوند، می‌توانیم بگوییم حقوق چپ‌دست‌ها از مواردی است که باید مدنظر دولت‌ها، فضاهای آموزشی، فضاهای شغلی و در یک کلام فضای عمومی ‌کشورها باشد.

 چپ‌دست‌ها به دلیل این تفاوت فیزیکی استرس بیشتری را تحمل می‌کنند. این که وسایل بسیار ساده و روزمره که شاید به ذهن‌مان هم نرسد فقط برای راست‌دستان طراحی شده، علت استرس و تنش در چپ‌دستان جامعه است. به عنوان مثال سوراخ‌های دسته قیچی، زونکن‌ها و ابزار دفتری، دکمه شاتر در دوربین‌های عکاسی که اسکرین تاچ نیستند، پلی استیشن، جالیوانی و دنده داخل اتوموبیل، متر اندازه‌گیری، صفحه عددی سمت راست کیبورد رایانه و موس رایانه، تجهیزات ورزشی و آلات موسیقی و بسیاری وسایل ساده دیگر فقط برای راست دست‌ها طراحی شده‌اند و حتی قوانین راهنمایی و رانندگی هم بر اساس فیزیک راست‌دست‌ها نوشته شده‌است.

 مهم‌ترین قدم برای کم کردن این تبعیض‌ها، آموزش شهروندان خصوصا صاحبان مشاغل است. هر چه بیشتر سطح آگاهی افراد جامعه در رابطه با حقوق چپ‌دست‌ها افزایش پیدا کند، سبک زندگی آن‌ها تکامل یافته و در نتیجه آن‌ها هم مانند راست دست‌ها می‌توانند نقش اجتماعی خود را بدون تنش ایفا کنند. از سوی دیگر صاحبان کارخانه‌هایی که وسایل و ابزار عمومی‌جامعه را تولید می‌کنند باید این گونه ابزار را به شیوه‌ای تولید کنند که چپ‌دست‌ها احساس امنیت و شرایطی برابر با راست‌دست‌ها داشته باشند. هم‌چنین، هیج تبعیض آموزشی و شغلی در خصوص برتری دادن راست‌دست‌ها به چپ‌دست‌ها نباید وجود داشته باشد.‌

یک روز برای یادآوری

از سال ۱۹۷۶ برای اولین بار چپ دست‌ها تصمیم گرفتند روزی از روزهای سال را از آن خود کنند. هدف تعیین روزی جهانی برای چپ‌دست‌ها افزایش آگاهی راست‌دست‌ها در مورد محدودیت‌های موجود در جامعه برای چپ‌دست‌ها و مبارزه با باورهای خرافی رایج در مورد واژه  «چپ» است.

سایت رسمی روز جهانی چپ دست‌ها افراد چپ دست مشهور در زمینه‌های مختلف شغلی را معرفی می‌کند و حاوی تحقیقات مختلف علمی‌در مورد چپ دست‌ها است. این وب سایت محصولات تولید شده توسط چپ دست‌ها که عموما حاوی پیامی‌های خاصی برای افراد جامعه از سوی چپ دست‌هاست، به فروش می‌رساند. چپ‌دست‌ها یا راست‌دست‌ها می‌توانند به کلاب طراحی شده داخل وب‌سایت بپیوندند و از فعالیت‌های گروهی بهره‌مند شوند.

هدف از انتخاب روزی جهانی برای این دسته از افراد جامعه در حقیقت نشان دهنده توجه جمعی به چپ‌دست‌ها و از بین بردن هرگونه رفتار تبعیض آمیز در قبال آن‌هاست. هر چند هنوز دو سوم جهان احساس خوبی به چپ‌دستان ندارند، جشن گرفتن روز جهانی چپ‌دست‌ها می‌تواند نقطه عطفی برای پایان دادن به هر گونه تبعیض علیه آن‌ها در سراسر جهان باشد.  

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • پویا

    این نظر این بنده ی حقیر رو پذیرا باشید و سرلوحه ی زندگیتون کنید اگه که میخواید آدم خیلی شجاعی باشید بیشترین فشار رو به نیمکره ی سمت چپ مغزتون بیارید چون که کسایی که نیمکره ی سمت چپ مغزشون فعال تره آدمای نترس تری نسبت به اون دسته ی دیگه هستن این پیام این حقیر رو خواهشآ نمایش بدهید تاشاید بعضی از انسانها دلیل ترس و ناآرامی درونی شون رو بفهمن

  • مینا

    واقعا همین طور هست. و من واقعا متاسفم که در تولید ابزار هیچ توجهی به چپ دست ها نمیشه مخصوصا در ایران . من خودم چپ دستم و واقعا جا می خورم وقتی می بینم آدما واسشون جالبو و عجیبه که کارایی که اونا با راست میکنن من با چپ میکنم. و این جمله رو خیلی می شنوم که میگن وا قعا با دست چپ راحت این کارو انجام میدی!!!!!!!! و جواب همیشگی من که همونطور که تو با راست انجام میدی من با چپ انجام میدم و فرقی نمیکنه.....

  • نازنین

    من هم با آقای آرش موافقم . من هم چاپ دست هستم و هیچ وقت احساس ناراحتی نکردم . هیچ وقت احساس نکردم کسی با من باد برخورد کرده به این دلیل. برای استفاده از ابزار هم وقتی از بچه گی یاد میگیری که ی جور دیگه چیزهایی مثل قیچی رو در دست بگیری از همون اول راه میوفتی و مشکلی پیش نمیاد . اتفاقن در استفاده از خیلی چیزها من احساس میکنم که از بقیه راحتترم . مثلن من میتونم با دست راستم رو اعداد سمت راست کیبورد تایپ کنم و با سادته چپم تند تند بنویسم. فکر میکنم برای مشاغلی مثل من خیلی این قابلیت کارشون رو راحتر میکنه .

  • نرگس

    عجب! توي همين جامعه دايي من به دليل چپ دست بودن تركه مي خورده؛ كي؟ دو دهه قبل! تازه اين يه مكل جهانيه؛ عجيبه شما احساس نكردين. همكلاسي من براي نوشتن توي نيمكت هاي سه نفره هميشه مشكل داشت. شما احتمالا تو كره مريخ بودين!

  • آرش

    من توی این سی و چند سالی که از خدا عمر گرفتم و چپ دست بودم در این حدی که در این مقاله ابراز شده احساس نکردم مشکل جدی برام وجود داره. مشکلات کوچکی در زمینه استفاده از ابزار و وسایل بوده که اون رو هم خیلی احساس نکردم چون معمولا کمی با تغییر زاویه و خلاقیت میشه از اکثر ابزر ها بدون مشکل استفاده کرد. از نظر برخورد اجتماعی هم اتفاقا بر عکس چیزی که توی این مقاله نوشته خیلی از مواقع با من به عنوان صاحب یک ویژگی متفاوتِ مثبت برخورد شده و من در همه عمرم حتی یک تجربه از برخورد بد با چپ دست بودنم نداشتم. حالا چرا برای من این مقاله و فضایی که در اون از مصیبت زندگی چپدستها ترسیم میکنه قابل توجهه؟ چون این یک مسئله ایه که من تجربه زندگی هر روزه رو از اون دارم و میبینم چه طور در یک چنین رسانه ای در موردش اغراق میشه و فضا سازی میشه. این برای من معیاریه از آنچه در مورد سایر گروههایی که از جهات مختلف در اقلیت قرار دارند و احتمالا من شخصا تجربه ای از زندگی اونها ندارم در این مدل از رسانه ها گفته میشه و ترسیم میشه. این که چه قدر این جور مقالات و نوشته ها اغرق آمیز و اگر نگیم بی پایه، اما سسته و بیشتر فضا سازی و جنجال تبلیغاتی و ایدئولوژیکه