چه شرکت‌هایی مالک دنیا هستند؟

شرکت‌های فن‌آوری، غول‌های اقتصادی عصر اطلاعات هستند: اپل، گوگل و مایکروسافت، موسساتی با کالاها و ساختارهای سازمانی مدرن. در اصل ماجرا اما تغییری حاصل نشده و سودبری به هر قیمت ادامه دارد. کنسرن‌ها با انواع «کلک‌های قانونی» از پرداخت مالیات سرباز می‌زنند و این به معنای محرومیت میلیون‌ها شهروند کم‌درآمد از خدمات اجتماعی و بهداشتی در کشورهای اروپایی‌ست که بخش اصلی بودجه‌شان از مالیات تامین می‌شود.

ارزش سهام ۱۰۰ شرکت برتر جهان به حدود ۱۶۰۰۰ میلیارد دلار بالغ می‌شود. بیش از نیمی از این شرکت‌ها آمریکایی هستند. اپل، گوگل و مایکروسافت در جایگاه‌های اول تا سوم قرار دارند. ارزش سهام شرکت اپل به تنهایی از قدرت اقتصادی کشور سوئد بیشتر است.

طبق تحقیقات شرکت مشاوره و حسابرسی مالی بین‌المللی «Ernst & Young»و روزنامه اقتصادی «هندلزبلات»، رتبه‌بندی ده شرکت برتر جهان از نظر ارزش سهام به طور کامل در اختیار کنسرن‌های آمریکایی‌ است. تنها بعد از جایگاه دهم شرکتی غیرآمریکایی ظاهر می‌شود که بانک صنعتی و تجاری چین (ICBC) است. به گزارش هندلزبلات از دهه ۱۹۷۰ میلادی تا کنون شرکت‌های آمریکایی از چنین تسلطی در مقایسه با بقیه جهان برخوردار نبودند.

طبق همین گزارش از مجموع ۱۰۰ شرکت برتر در بازار سهام جهان، ۵۴ کمپانی آمریکایی، ۲۶ کمپانی اروپایی و ۱۷ شرکت دیگر آسیایی هستند. در این فهرست نماینده‌ای از قاره آفریقا حضور ندارد.

ارزش سهام اپل بیشتر از قدرت اقتصادی سوئد

ارزش سهام سه شرکت اول این رده‌بندی یعنی اپل، آلفابت (گوگل) و مایکروسافت بیش از ۱۵۰۰ میلیارد دلار و بیشتر از ارزش ۳۰ کنسرن برتر بازار بورس آلمان (DAX) است. ارزش سهام شرکت اپل به تنهایی بیشتر از قدرت اقتصادی کشورهای نروژ یا سوئد است. پیشتازی کنسرن‌های آمریکایی بیش از همه مدیون انقلاب دیجیتال است. حضور شرکت‌های متعدد آمریکایی در بازار مجموع نیازهای سخت‌افزاری، نرم‌‌افزاری و خدماتی دنیای مجازی را پوشش می‌دهند که به عنوان مثال علاوه بر سه شرکت یادشده می‌توان از «سیسکو» (ایجاد شبکه)، «AT & T» (مخابرات و ارتباطات)، «اینتل» (تولیدکننده پردازنده) و آمازون (خرید آنلاین) نام برد.

با ارزش‌ترین سهام در اروپا متعلق به شرکت داروسازی سوئیسی «هوفمان-لا روش» به میزان ۲۱۷ میلیارد یورو است که در جایگاه سیزدهم قرار دارد. علاوه بر این دو شرکت سوئیسی نستله (صنایع غذایی) و نوارتیس (داروسازی) هم در لیست ۱۰۰ شرکت برتر قرار دارند. دیگر شرکت‌های برتر اروپایی در لیست یاد شده عبارتند از شرکت‌های نفتی «رویال داچ شل» (هلند، بریتانیا) و «توتال» (فرانسه) و آبجوسازی «آنهویزر بوش» (بلژیک، برزیل).

برای مشاهده نمودار در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید.

در لیست ۱۰۰ شرکت برتر اقتصادی جهان، شش شرکت هم از آلمان حضور دارند. بالاترین جایگاه یک شرکت آلمانی متعلق به «بایر» (تولیدکننده دارو و مواد شیمیایی) با ارزش سهام ۹۴ میلیارد یورویی است که در جایگاه ۶۶ قرار دارد. دیگر شرکت‌ها عبارتند از: «اس‌آ‌پ» (نرم‌افزار)، دایملر (بنز)، زیمنس، تله‌کام (ارتباطات) و آلیانس (بیمه) که در جایگاه‌های ۷۲، ۸۱، ۸۸، ۹۲ و ۹۵ قرار دارند.

ارزش سهام خودروسازی فولکس‌واگن به دنبال جنجال آلاینده‌ها از ۱۱۰ به ۷۷ میلیارد دلار کاهش یافته و در لیست یادشده حضور ندارد، پیش از جنجال یادشده فولکس‌واگن می‌توانست در جایگاه ۶۵ قرار بگیرد.

بر اساس محاسبه «ارنست اند یانگ» جمع ارزش سهام ۱۰۰ شرکت‌ برتر در روز دوشنبه ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵ بالغ بر ۱۵۸۰۰ میلیارد دلار بود.

شگردهای فرار مالیاتی

هرچند کنسرن‌های دیجیتال همانند اشکال سنتی فعالیت اقتصادی پیرو قواعد بازی بازار هستند اما در مقایسه، به دلیل ماهیت محصولات‌شان  کمتر تحت تاثیر عوامل بیرونی در پروسه طراحی، تولید و عرضه قرار دارند. علاوه براین، آنها همانند اغلب کنسرن‌های بزرگ از روش‌های «قانونی» فرار مالیاتی استفاده می‌کنند.

هر چهار کنسرن لیست برتر اپل، گوگل، مایکروسافت و فیس‌بوک محل فعالیت خود را در ایرلند ثبت کرده‌اند تا علاوه بر استفاده از مزایای مالیات کمتر از حد متوسط اروپا، حتی در مواردی میزان مالیات پرداختی خود را دیکته کنند.

طبق بررسی روزنامه «دی تسایت» شرکت اپل در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ تعداد ۱۱۷ میلیون «آیفون» در اروپا فروخته است که سود آن بالغ بر ۳۴ میلیارد یورو است. بر اساس حد متوسط مالیات در اروپا (۲۷ درصد) شرکت اپل می‌بایست ۹ میلیارد یورو مالیات بپردازد اما میزان پرداختی مالیات تنها ۲،۸ درصد و حدود یک میلیارد یورو بود.

در این رابطه پرونده‌ای علیه شرکت اپل و سه کشور لوکزامبورگ، هلند و ایرلند که مزایای ویژه‌ای برای کنسرن‌ها قائل می‌شوند در کمسیون اتحادیه اروپا مفتوح است.

----------------

منابع: نویه‌سوریشر - ان‌تی‌وی - اشپیگل - تسایت