گاراژ اتوبوس‌رانی، دیوار به دیوار پایتخت مادها

شهرداری همدان به رغم مخالفت مردم و سازمان میراث فرهنگی در بخش شرقی حریم درجه یک محوطه تاریخی «هگمتانه» یک پارک‌سوار برای آمد و شد و توقف اتوبوس‌های مسافربری و تاکسی‌ها تأسیس کرد. این پارک سوار دیوار به دیوار بناهای تاریخی کلیسای «استپانوس مقدس»، حمام «ارامنه» و محوطه تاریخی هگمتانه احداث شده است.

محوطه باستانی «هگمتانه» نخستین پایتخت مادها، پایتخت تابستانی هخامنشیان و همچنین ساتراپ‌نشین مدیا از دوران هخامنشیان تا دوران ساسانیان با مساحت قریب به ۴۰ هکتار در داخل بافت کهن شهر همدان قرار دارد. در دوران پهلوی، از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۴ تعداد هزار واحد خانه که در این منطقه واقع بودند خریداری شد و حدود ۱۵ هکتار از این محوطه تاریخی آزاد گردید و حفاری‌های باستان‌شناسی در این محوطه شروع شد. طی این حفاری دیوار ۱۰ متری حصار شهر مشخص گردید و داخل شهر هگمتانه هم خانه‌های متعددی با معماری زیبا از دل خاک بیرون آورده شدند. این حفاری‌ها و کاوش‌های علمی از سال ۱۳۶۲ به سرپرستی محمد رحیم صراف ادامه پیدا کردند. معماری و نقشه منظم، شبکه پیشرفته آبیاری و معبر عریض با آجرهای مربع‌شکل و منظم از ویژگی‌های شهر «هگمتانه» است.

در سال‌های گذشته تلاش‌هایی هم برای ثبت جهانی «هگمتانه» به عنوان نخستین اثر باستانی همدان در فهرست میراث جهانی یونسکو انجام شده بود. مشکلات بصری حریم این محوطه تاریخی مهم‌ترین مانع در ثبت جهانی آن بودند. اکنون با احداث پارک‌سوار و تردد اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها در این محوطه تاریخی، نه تنها ثبت جهانی عملاً میسر نیست، بلکه حتی جاذبه گردشگری این محوطه باستانی نیز از دست می‌رود.

حسین زندی، فعال میراث فرهنگی:

در ضلع شرقی هگمتانه و کنار زورخانه، کلیسا، مسجد، حمام و درست روی محوطه «چال اسکندر»، در واقع با پر کردن آن، پارک سوار ایجاد کرده‌اند. قطعاً تردد بیش از یکصد اتوبوس‌ سنگین، آسیب‌های زیادی به هگمتانه وارد می‌کند. با این اقدام شهرداری ثبت جهانی هگمتانه را باید فراموش کرد.

تأسیس پارک‌سوار در سال ۱۳۸۹ به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری همدان رسیده بود، اما اکنون تحقق پیدا کرده است.

خرداد سال گذشته عده‌ای از هنرمندان و سینماگران نامه‌ای به محمد ناصر نیکبخت، استاندار همدان نوشتند و از او خواستند از تخریب بناهای تاریخی توسط شهرداری جلوگیری کند. استاندار هم پاسخ داد که «هرگونه تخریب و نابودی آثار تاریخی، باغات و فضای سبز را محکوم کرده و اجازه نخواهیم داد که تعرضی به این سرمایه‌های ارزشمند ملی صورت گیرد.»

اکنون حاصل این تلاش را در تابلویی که در محوطه تاریخی هگمتانه نصب کرده‌اند می‌توان دید: «به طرف پایانه اتوبوسرانی سر گذر».

پارک‌سوار همدان در محوطه تاریخی نخستین پایتخت باستانی ایرانی از یکشنبه، ۱۵ فروردین کار خود را آغاز کرده است.