نگرانی از آلودگی‌‌های نفتی دریای خزر

<p>بیژن روحانی - آلودگی&zwnj;های آب&zwnj;های دریای خزر زندگی این دریاچه&zwnj; بزرگ را به خطر انداخته است. ورود سالانه ۱۲۲ هزار تن آلاینده نفتی به همراه آلاینده&zwnj;های دیگر می&zwnj;تواند در سال&zwnj;های آینده دریای خزر را به یک دریای مرده تبدیل کند.</p> <!--break--> <p>&laquo;پژوهشکده&zwnj; اکولوژی دریای خزر&raquo; وابسته به مؤسسه تحقیقات شیلات در ایران با اعلام میزان آلودگی&zwnj;های نفتی در دریای خزر گفته است وجود انواع آلودگی&zwnj;های نفتی، کشاورزی، صنعتی و خانگی موجب شده است که وضعیت دریای خزر به سوی بحرانی شدن پیش رود و اگر این روند ادامه یابد &laquo;خزر در سال&zwnj;های آینده از بین می&zwnj;رود.&raquo;</p> <p>&nbsp;</p> <p>به گفته&zwnj; مقامات ایرانی، کشورهای شمال دریای خزر با عدم حفاظت از محیط زیست آن باعث ورود آلودگی&zwnj;های نفتی به این دریاچه می&zwnj;شوند. کشورهای آذربایجان، ترکمنستان، قزاقستان و روسیه از منابع نفتی دریای خزر به&zwnj;طور روزافزون استفاده کرده و در همین حال باعث آلودگی&zwnj;های گسترده&zwnj;ی نفتی در این دریای مشترک شده&zwnj;اند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120809_Environment_Caspian_Rouhani.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p><img width="200" height="150" align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijankasp02.jpg" alt="" />رضا پورغلام رییس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر اعلام کرده است ۹۵ درصد از آلودگی&zwnj;های دریای خزر از سمت کشورهای شمالی و شمال غربی این دریا یعنی روسیه و جمهوری آذربایجان تولید می&zwnj;شود. به گفته&zwnj;ی او رود ولگا که از خاک روسیه عبور می&zwnj;کند و به دریای خزر می&zwnj;ریزد بیش از ۸۰ درصد از آب این دریا را تأمین می&zwnj;کند و بسیاری از آلودگی&zwnj;ها از راه همین رودخانه وارد دریای خزر می&zwnj;شوند. به گفته&zwnj;ی آقای پورغلام از سوی ایران آلودگی نفتی در دریای خزر وجود ندارد، اما به علت عمق و شیب این دریا که به سمت ایران است و همچنین به دلیل گردش آب، آلودگی&zwnj;ها از سوی روسیه و آذربایجان به سمت سواحل ایران می&zwnj;آیند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مانور مشترک برای مقابله با آلودگی&zwnj;های نفتی</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p><img width="200" height="254" align="right" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijankasp03.jpg" alt="" />با شدت گرفتن آلودگی&zwnj;های نفتی در دریای خزر، ایران اعلام کرده است که قصد دارد به همراه کشورهای دیگر حاشیه&zwnj; این دریا، مانور مشترکی برای مقابله با آلودگی&zwnj;های نفتی برگزار کند. به گفته&zwnj; مقامات سازمان محیط زیست ایران، مجالس کشورهای حاشیه دریای خزر یک پروتکل مشترک را برای مقابله با آلودگی&zwnj;های نفتی تصویب کرده&zwnj;اند. این پروتکل به تصویب مجلس شورای اسلامی در ایران نیز رسیده است و اکنون باید شورای نگهبان هم آن را تأیید کند. با تصویب این پروتکل، ایران قادر خواهد بود در شهریور ماه امسال مانور مشترکی را با کشورهای دیگر برگزار کند و طی آن به آمادگی برای مقابله با آلودگی&zwnj;های نفتی دست یابد. این مانور قرار است از بندر نوشهر در ایران آغاز شود و طی آن پنج کشور حاشیه دریای خزر به تمرین با یکدیگر خواهند پرداخت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>موضوع آلودگی&zwnj;های گسترده در دریای خزر همواره در سال&zwnj;های اخیر باعث نگرانی حافظان محیط زیست و همچنین مردم بوده است. در تابستان امسال، مدیرکل دفتر بررسی آلودگی&zwnj;های دریایی در سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد بهتر است مردم از شنا کردن در دریای خزر پرهیز کنند چون امکان بیماری&zwnj;های قارچی وجود دارد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>ورود چهار هزار تن سم کشاورزی به دریا</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>اما به جز ورود آلودگی&zwnj;های نفتی که به طور عمده از طریق کشورهای شمال دریای خزر صورت می&zwnj;گیرد، آلودگی&zwnj;های صنعتی، کشاورزی و خانگی نیز به شدت زیست&zwnj;بوم این دریا را تهدید می&zwnj;کند. بخشی از این آلودگی&zwnj;&zwnj;ها از سوی سواحل ایران وارد دریای خزر می&zwnj;شود. پیش&zwnj;تر مسئولان سازمان محیط زیست اعلام کرده بودند که دریا به&zwnj;خصوص در سمت سواحل شهرهایی مانند چالوس و نوشهر و نور آلوده است و وزارت&zwnj;خانه&zwnj;های بهداشت و نیرو باید برنامه&zwnj;های مدونی داشته باشند تا تمام شهرهای بالای ۳۰ هزار نفر به تصفیه&zwnj;خانه&zwnj;های فاضلاب مجهز شوند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img width="200" height="146" align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijankasp05.jpg" alt="" />به گفته&zwnj; کارشناسان معاونت دریایی سازمان محیط زیست، از آن&zwnj;جا که اکوسیستم دریای خزر یک اکوسیستم بسته است، آلودگی&zwnj;های موجود در آن در همان&zwnj;جا باقی می&zwnj;ماند. دریای خزر از مهم&zwnj;ترین زیستگا&zwnj;ه&zwnj;های ماهیان خاویاری در جهان است. اما نسل این ماهی به دلیل صید بی&zwnj;رویه و همچنین به دلیل وجود آلودگی&zwnj;های گسترده در این دریا به خطر افتاده و در حال از میان رفتن است. همچنین شدت یافتن آلودگی&zwnj;ها باعث در خطر قرار گرفتن تداوم حیات ماهی کیلکا نیز شده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>بخش مهم دیگری از آلودگی&zwnj;های دریای خزر را سموم و آفت کش&zwnj;هایی تشکیل می&zwnj;دهد که در مزارع و زمین&zwnj;های کشاورزی به&zwnj;کار می&zwnj;رود و سپس از راه&zwnj;های مختلف از جمله رودخانه&zwnj;ها وارد دریا می&zwnj;شود. طبق آمارهای سازمان محیط زیست ایران، دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان به دلیل فعالیت&zwnj;های کشاورزی سهم عمده&zwnj;ای در آلوده کردن آب&zwnj;های خزر با سموم کشاورزی دارند. به گفته&zwnj;ی پژوهشکده&zwnj;ی اکولوژی دریای خزر، تا سال&zwnj;های گذشته سالانه حدود ۱۰ هزار تن سم کشاورزی از سوی ایران وارد دریای خزر می&zwnj;شد. با این حال به گفته&zwnj;ی این مرکز پژوهشی، در سال&zwnj;های اخیر تلاش&zwnj;های زیادی برای محدود کردن سموم کشاورزی به&zwnj;کار برده شده است و اکنون با اعمال روش&zwnj;های بیولوژیک در سه استان حاشیه دریای خزر، میزان سم&zwnj;های شیمیایی از ۱۰ هزار تن به چهار هزار تن کاهش یافته است. اما همچنان ورود سالانه چهار هزار تن مواد سمی به دریای خزر می&zwnj;تواند عامل مهمی برای آلودگی این دریا تلقی شود.<br /> &nbsp;</p>