کشف مدارک تازه از زيست بسيار کهن يهوديان در افغانستان
<p>مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی که پيشينه آن به هزار سال می‌رسد در افغانستان کشف شده است که زيست يهوديان داين سرزمين را نشان می‌دهد.</p> <!--break--> <p> </p> <p>کتابخانه ملی اسرائيل اين مدارک را که شامل ۲۹ برگ و به زبان‌های عبری، آرامی، يهودی - عربی و دست‌نوشته‌ای منحصربه‌فرد به زبان يهودی- فارسی است از بازار آزاد خريده است.</p> <p> </p> <p>روزنامه هاآرتص چاپ اسرائيل، در گزارشی اين مجموعه را که گفته می‌شود از يک غار در شمال شرق افغانستان به‌دست آمده يکی از بزرگ‌ترين آرشيوهای تاريخ يهوديان خوانده که تاکنون يافت شده است.</p> <p> </p> <p>هزينه پرداخت شده برای اين مجموعه که بخشی از صدها برگ ديگر است، تاکنون اعلام نشده اما گفته شده است کتابخانه اسرائيل مصمم است بقيه آن را نيز به‌دست آورد.</p> <p> </p> <p>يافته‌های تاريخی، يهوديان افغانستان را متشکل از سه جامعه‌ اصلی کابل و بلخ و هرات می‌داند که حضور مستمر آنان در اين سرزمين به قرن هشتم ميلادی بازمی‌گردد و بخش‌های کوچکی هم در غزنی (غزنه) و قندهار به‌سر می‌بردند.</p> <p> </p> <blockquote> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/jews-of-afghanistan-1.jpg" style="width: 180px; height: 108px;" />در نخستين سال فروپاشی طالبان و روی ‌کار آمدن حکومت موقت، دو يهودی در کابل زندگی می‌کردند، آن‌ها بر اين باور بودند که هنوز هم پنج يا شش خانواده‌ يهودی در هرات به‌سر می‌برند اما تاکنون هويت اين افراد ناشناخته مانده است</p> </blockquote> <p>برپايه داشته‌های "انجمن کليميان تهران"، شمار يهوديان افغانستان در سال ۱۹۴۰ حدود ۱۰ هزار تن برآورد شد و سپس آنان به آزادی عمل بيشتری، به‌ويژه از سوی حکومت، دست يافتند؛ از جمله در سال ۱۹۵۰ اجازه‌ ترک کشور را به‌دست آوردند و دو سال بعد، از خدمت در ارتش معاف شدند و به‌جای آن ماليات معينی را پرداخت می‌کردند.</p> <p> </p> <p>از آن زمان به بعد، به‌ويژه پس از سال ۱۹۶۷،( آغاز جنگ اسرائيل با اعراب) و اوج گرفتن تنش‌ها ميان مسلمانان با اسرائيل، بيشتر آنان به آسيای مرکزی، هند و به‌ويژه به اسرائيل مهاجرت کردند تا اين‌که در ۱۹۹۰ و در واپسين دوران حکومت مورد حمايت اتحاد شوروی سابق، شمار خانواده‌های يهوديان افغان به کمتر از ۲۰ رسيد.</p> <p> </p> <p>در نخستين سال فروپاشی طالبان و روی ‌کار آمدن حکومت موقت، دو يهودی در کابل زندگی می‌کردند، آن‌ها بر اين باور بودند که هنوز هم پنج يا شش خانواده‌ يهودی در هرات به‌سر می‌برند اما تاکنون هويت اين افراد ناشناخته مانده است.</p> <p> </p> <p>هرات در ميان سه جامعه‌ يهودی‌نشين به‌عنوان بزرگ‌ترين جايگاه بودوباش پيروان اين آئين شمرده می‌شد، به‌ويژه در قرن ۱۸ بود که با مهاجرت اجباری ده‌ها خانواده‌ يهودی از ايران، هرات به کانون مهم جامعه‌ يهوديان تبديل شد.</p> <p> </p> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/jews-of-afghanistan-2.jpg" style="width: 200px; height: 146px; margin: 8px; float: left;" />گفته می‌شود پناهندگان تازه‌وارد با سهيم‌ شدن در اجتماعات هم‌کيشان خود، سبب تقويت آنان شدند که با انکشاف فعاليت‌های تجارتی به‌ويژه تجارت نخ و ابريشم و رنگ‌رزی، زندگی قابل قبولی را با جمعيت اکثريت مسلمان اين شهر و ديگر مناطق داشتند.</p> <p> </p> <p>به‌رغم اين‌که اکنون نشانه‌ خاصی از آئين يهود و پيروان آن در نقاط مختلف اين کشور در دست نيست و يا دست‌کم ناشناخته باقی مانده‌اند اما ميراث به‌جامانده از پيروان آئين حضرت موسی که در افغانستان با نام "موسايی"ها شناخته می‌شوند در شهر باستانی هرات برجسته و چشمگير است.</p> <p> </p> <p>يک سال پيش از کودتای خونين کمونيستی، کاوش‌های باستان‌شناسی در ولايت هرات وجود برخی بناهای جامعه يهوديان، از جمله يک قبرستان، چهار کنيسای ملا آشور، غول، يوآو، و چهارمی بدون نام را در محدوده‌ شهر قديم هرات مشخص ساخت.</p> <p> </p> <p>در نبود يهوديان، کنيسای ملا آشور به مدرسه‌ ابتدايی و کنيسای غول به‌نام مسجد حضرت بلال تبديل شد که تاکنون با اندکی تغيير و با حفظ معماری گذشته مورد استفاده قرار می‌گيرد. کنيسای يوآو که يک بنای بزرگ سه‌ طبقه است نيز تاکنون بدون استفاده مانده است.</p> <p> </p> <p>به گزارش زمانه و به نقل از ايام‌الدين اجمل، مسئول اداره‌ حفظ اماکن تاريخی ولايت هرات، به‌رغم تأثيرپذيری اين بناهای تاريخی از معماری اسلامی، به‌ويژه تيموريان، سبک معماری به‌کاررفته در اين بناها منحصربه‌فرد است و طی سال‌های اخير بازسازی شده است.</p> <p> </p> <p> </p>
مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی که پيشينه آن به هزار سال می‌رسد در افغانستان کشف شده است که زيست يهوديان داين سرزمين را نشان می‌دهد.
کتابخانه ملی اسرائيل اين مدارک را که شامل ۲۹ برگ و به زبان‌های عبری، آرامی، يهودی - عربی و دست‌نوشته‌ای منحصربه‌فرد به زبان يهودی- فارسی است از بازار آزاد خريده است.
روزنامه هاآرتص چاپ اسرائيل، در گزارشی اين مجموعه را که گفته می‌شود از يک غار در شمال شرق افغانستان به‌دست آمده يکی از بزرگ‌ترين آرشيوهای تاريخ يهوديان خوانده که تاکنون يافت شده است.
هزينه پرداخت شده برای اين مجموعه که بخشی از صدها برگ ديگر است، تاکنون اعلام نشده اما گفته شده است کتابخانه اسرائيل مصمم است بقيه آن را نيز به‌دست آورد.
يافته‌های تاريخی، يهوديان افغانستان را متشکل از سه جامعه اصلی کابل و بلخ و هرات می‌داند که حضور مستمر آنان در اين سرزمين به قرن هشتم ميلادی بازمی‌گردد و بخش‌های کوچکی هم در غزنی (غزنه) و قندهار به‌سر می‌بردند.
در نخستين سال فروپاشی طالبان و روی کار آمدن حکومت موقت، دو يهودی در کابل زندگی می‌کردند، آن‌ها بر اين باور بودند که هنوز هم پنج يا شش خانواده يهودی در هرات به‌سر می‌برند اما تاکنون هويت اين افراد ناشناخته مانده است
برپايه داشته‌های "انجمن کليميان تهران"، شمار يهوديان افغانستان در سال ۱۹۴۰ حدود ۱۰ هزار تن برآورد شد و سپس آنان به آزادی عمل بيشتری، به‌ويژه از سوی حکومت، دست يافتند؛ از جمله در سال ۱۹۵۰ اجازه ترک کشور را به‌دست آوردند و دو سال بعد، از خدمت در ارتش معاف شدند و به‌جای آن ماليات معينی را پرداخت می‌کردند.
از آن زمان به بعد، به‌ويژه پس از سال ۱۹۶۷،( آغاز جنگ اسرائيل با اعراب) و اوج گرفتن تنش‌ها ميان مسلمانان با اسرائيل، بيشتر آنان به آسيای مرکزی، هند و به‌ويژه به اسرائيل مهاجرت کردند تا اين‌که در ۱۹۹۰ و در واپسين دوران حکومت مورد حمايت اتحاد شوروی سابق، شمار خانواده‌های يهوديان افغان به کمتر از ۲۰ رسيد.
در نخستين سال فروپاشی طالبان و روی کار آمدن حکومت موقت، دو يهودی در کابل زندگی می‌کردند، آن‌ها بر اين باور بودند که هنوز هم پنج يا شش خانواده يهودی در هرات به‌سر می‌برند اما تاکنون هويت اين افراد ناشناخته مانده است.
هرات در ميان سه جامعه يهودی‌نشين به‌عنوان بزرگ‌ترين جايگاه بودوباش پيروان اين آئين شمرده می‌شد، به‌ويژه در قرن ۱۸ بود که با مهاجرت اجباری ده‌ها خانواده يهودی از ايران، هرات به کانون مهم جامعه يهوديان تبديل شد.
گفته می‌شود پناهندگان تازه‌وارد با سهيم شدن در اجتماعات هم‌کيشان خود، سبب تقويت آنان شدند که با انکشاف فعاليت‌های تجارتی به‌ويژه تجارت نخ و ابريشم و رنگ‌رزی، زندگی قابل قبولی را با جمعيت اکثريت مسلمان اين شهر و ديگر مناطق داشتند.
به‌رغم اين‌که اکنون نشانه خاصی از آئين يهود و پيروان آن در نقاط مختلف اين کشور در دست نيست و يا دست‌کم ناشناخته باقی مانده‌اند اما ميراث به‌جامانده از پيروان آئين حضرت موسی که در افغانستان با نام "موسايی"ها شناخته می‌شوند در شهر باستانی هرات برجسته و چشمگير است.
يک سال پيش از کودتای خونين کمونيستی، کاوش‌های باستان‌شناسی در ولايت هرات وجود برخی بناهای جامعه يهوديان، از جمله يک قبرستان، چهار کنيسای ملا آشور، غول، يوآو، و چهارمی بدون نام را در محدوده شهر قديم هرات مشخص ساخت.
در نبود يهوديان، کنيسای ملا آشور به مدرسه ابتدايی و کنيسای غول به‌نام مسجد حضرت بلال تبديل شد که تاکنون با اندکی تغيير و با حفظ معماری گذشته مورد استفاده قرار می‌گيرد. کنيسای يوآو که يک بنای بزرگ سه طبقه است نيز تاکنون بدون استفاده مانده است.
به گزارش زمانه و به نقل از ايام‌الدين اجمل، مسئول اداره حفظ اماکن تاريخی ولايت هرات، به‌رغم تأثيرپذيری اين بناهای تاريخی از معماری اسلامی، به‌ويژه تيموريان، سبک معماری به‌کاررفته در اين بناها منحصربه‌فرد است و طی سال‌های اخير بازسازی شده است.
نظرها
آخرین میخ هایی که بر تابوت جامعه یهودیان افغانستان خورد | شرق پارسی، پنجره ای بسوی جهان ایرانی و دنیای عرب
[…] در ارتباط بودند و این روابط پس ازسال‌های ۱۸۴۰-۱۸۳۸، که ۲۰۰ خانواده یهودی در پی اجبار برای تغییر دین شان به اسلام از مشهد ایران […]
هاها
نه تو رو خدا ! الان اینجا هم اشغال میشه !
کاربر مهمان
تا دیروز می گفتند: "از نیل تا فرات" خوب از این پس می گویند "از نیل تا چین"...!!