نشر خانگی از مهم‌ترین موضوعات نمایشگاه کتاب فرانکفورت

سه‌شنبه ۱۶ مهر ماه (۸ اکتبر) نماشگاه کتاب فرانکفورت گشایش پیدا می‌کند. در شصت و پنجمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۷۱۰۰ ناشر از صد کشور جهان شرکت می‌کنند.

شصت و پنجمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت از ۹ تا ۱۳ اکتبر ادامه دارد. انتظار می‌رود که بیش از ۳۰۰ هزار نفر از این نمایشگاه دیدن کنند. به گزارش برگزارکنندگان این نمایشگاه، ۱۵۰۰ نویسنده از صد کشور جهان به نمایشگاه کتاب فرانکفورت دعوت شده‌اند. احتمال می‌رود که مو یان، نویسنده چینی و برنده نوبل ادبی در سال ۲۰۱۲ هم در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور پیدا کند.

یکی از مهم‌ترین موضوعات نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۳ «نشر خانگی» (Self-Publishing ) است. نشر خانگی در چند سال گذشته به آن حد از شکوفایی رسیده که فرهنگ نشر در کشورهای صنعتی جهان را به‌تدریج دگرگون می‌کند.

یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت درباره اهمیت «نشر خانگی» می‌گوید: « تا سه سال پیش این موضوع اصلاً و مطلقاً قابل طرح نبود. اما امسال این موضوع آنقدر اهمیت پیدا کرده که در نمایشگاه در ۵۰ همایش بدان می‌پردازیم.»

نشر خانگی و نشر الکترونیک برای کشورهایی مثل ایران که هنوز هم با سانسور دولتی مواجه‌اند اهمیتی دو چندان می‌یابد. با پیشرفت و فراگیر شدن فن‌آوری‌هایی در این عرصه امید می‌رود که نشر کتاب دموکراتیک‌تر و عمومی‌تر از پیش شود و سلطه دولت‌های خودکامه بر نشر کتاب کاهش یابد.

همواره شیوه‌های جایگزین نشر مانند نشر الکترونیک، نشر خانگی و کتابفروشی‌های مجازی در مرکز توجه نمایشگاه کتاب فرانکفورت قرار داشته است. یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت در این‌باره می‌گوید: «عصر نوآوری‌ست و یکی از این نوآوران برای مثال وبلاگ‌نویسی‌ست به نام ساشا لوبو. او در کار تهیه یک پلاتفورم مجازی برای ناشران است.»

در شصت و پنجمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت کسانی که با ابداعاتشان به نشر خانگی و ایجاد پلاتفروم‌های مجازی برای ناشران کتاب الکترونیک یاری رسانده‌اند معرفی می‌شوند و آنها می‌توانند در سمینارهایی ایده‌های خود را به بحث بگذارند.

نمایشگاه کتاب فرانکفورت هر سال ادبیات یک کشور را مورد بررسی و توجه قرار می‌دهد. در سال ۲۰۱۳ برزیل مهمان نمایشگاه کتاب فرانکفورت است. پائولو کوئیلو، نویسنده سرشناس برزیلی در گفت‌و‌گو با روزنامه «دی ولت»، چاپ آلمان اعلام کرد که در اعتراض به دولت برزیل و نحوه گزینش نویسندگان برزیلی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت نمی‌کند. او گفت برخی از نویسندگان برزیلی که به نمایشگاه کتاب فرانکفورت دعوت شده‌اند، نویسندگان قابل تأملی نیستند و نمی‌توانند ادبیات برزیل را نمایندگی کنند.

از برزیل ۹۰ نویسنده و ۷۰ ناشر در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت می‌کنند. ۲۶۰ عنوان کتاب تازه منتشر شده از ادبیات معاصر برزیل در نمایشگاه کتاب فرانکفورت عرضه می‌شود. از میان این کتاب‌ها، ۱۱۷ عنوان کتاب‌های ادبی‌اند. برزیل برای عرضه آثارش ۷۰۰ متر مربع از نمایشگاه را در اختیار گرفته است.

در شصت و پنجمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۶۲۷ آژانس ادبی از ۳۰ کشور جهان برای به دست آوردن حق تکثیر و انعقاد قراردادهایی با نویسندگان با یکدیگر رقابت می‌کنند. این رقابت‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که ایران به معاهده کپی‌رایت نپیوسته است.

ایران در شصت و پنجمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت سه غرفه دارد. «مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی»، «انجمن ناشران کودک و نوجوانان» و همچنین «اتحادیه ناشران و کتابفروشان» این سه غرفه را در اختیار گرفته‌اند.

افشین شحنه‌تبار از ناشران مستقلی است که به هزینه خودش در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت می‌کند. آقای شحنه‌تبار تلاش می‌کند آثاری از ادبیات معاصر ایران را به زبان انگلیسی ترجمه و عرضه کند. او در گفت‌و‌گو با رادیو زمانه گفته است: «حتی خیلی از آثاری که در داخل کشور مجوز رسمی برای چاپ داشته‌اند با اکراه به نمایش درمی‌آیند و مؤسسه‌ نمایشگاه‌های فرهنگی که مجری برگزاری نمایشگاه‌های کتاب است اصولاً ترجیح می‌دهد کتاب‌هایی را در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت دهد که موضوعاتی نزدیک‌تر به سیاست‌های دولت و نظام داشته باشد.»

پیش از گشایش نمایشگاه کتاب فرانکفورت، جایزه کتاب آلمان به یک نویسنده آلمانی اهداء می‌شود و پس از پایان نمایشگاه، در۱۳ اکتبر هم جایزه صلح کتابفروشان آلمان به سوتلانا آلکسی‌یویچ، نویسنده بلاروس تعلق می‌گیرد.