مجله دانش و فن: از شاهکارهاى ادبى، راهى براى ارتقاى مهارت‌هاى اجتماعى تا کشف مولکول‌هاى بنیادین پلاستیک در جو قمر زحل

پژوهشگران دپارتمان روان‌شناسى آموزشگاه نوین نیویورک، طى بررسى‌هاى مستمر خود نشان دادند که افرادى که شاهکارهاى ادبى را می‌خوانند، به‌وضوح از کسانى که اصلاً مطالعه‌اى ندارند یا مطالعه‌شان صرفاً منحصر به قصه‌هاى عامه‌پسند یا مضامین مکتوب غیرداستانى می‌شود، هم مهارت‌هاى ارتباطى بهتر و هم هوش هیجانى بیشترى دارند.

قرن‌ها بوده که نقاشان جهان، از زمان رومیان باستان گرفته تا عهد باروک، از ترکیب طبیعى‌اى موسوم به «شَنگرف» براى ترسیم رنگ قرمز استفاده مى‌کردند که از عناصر گوگرد و جیوه تشکیل مى‌شود. ولی با گذشت زمان، رنگدانه‌های این ترکیب رفته‌رفته از بین می‌رفت و به همین دلیل نقاشى به کبودی متمایل می‌شد و هیچکس هم دقیقاً نمى‌دانست علت آن چیست. در سال ۲۰۰۵، شیمیدانان دانشگاه آمستردام نشان دادند که این ترکیب، در حضور نور و یون‌هاى کلر، طى سلسله‌ واکنش‌هایى شروع به تجزیه مى‌کند و نهایتاً جیوه‌ی خالص را ثمر مى‌دهد. تجمع تدریجى همین جیوه در منافذ بوم نقاشى هم مى‌تواند رفته‌رفته تابلو را کبود و کبودتر کند.

ما مى‌دانیم که ماده بر سه قِسم است؛ گاز، مایع و جامد. فیزیکدانان هم همه مى‌دانند که سه نوع دیگه از ماده هم وجود دارد که تحت شرایط فیزیکى ویژه‌ای به وجود مى‌آیند و به همین دلیل مجموعاً تعداد انواع ماده به شش‌تا مى‌رسد. منتها هیئت مشترک فیزیکدانان دانشگاه‌هاى هاروارد و MIT که اخیراً طى تحقیقات‌شان یک پرتوى لیزرى را به یک توده بخار عنصر روبیدیوم تاباندند، اصلاً نمى‌دانستند که قرار است از آن طرف این توده گازى، نوع هفتم ماده بیرون بیاید: یعنى «مولکول‌هاى فوتونى».

کشف انواع جدید ماده، هیجان خاص خودش رو به دانشمندان القا می‌کند. هفته پیش خبر دیگری از این کشفیات غیرمنتظره منتشر شد که مربوط به سیاره زحل مى‌شد. البته نه خود سیاره زحل، بلکه بزرگترین قمرش موسوم به تایتان. تایتان تنها قمرى در منظومه شمسى ماست که دارای جو است، حتى جوى غلیظ‌تر از زمین که بخش اعظم آن البته متشکل از هیدروکربن‌ها، به‌ویژه گاز متان است. اما هیدروکربنى که کمتر کسى انتظار حضورش را در جو تایتان می‌کشید، پروپیلن بود؛ یا همون ماده خام نایلون‌هاى معمولى.