“سازمان منع سلاح‌های شیمیایی” برنده جایزه صلح نوبل شد

در ساعت ۱۱ امروز جمعه ۱۹ مهرماه (۱۱ اکتبر) به وقت اروپای مرکزی، کمیته جایزه نوبل نروژ در اسلو اعلام کرد که سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) برنده جایزه صلح نوبل امسال است. این سازمان که مقر آن در لاهه است سازمانی بین‌المللی است که وظیفه آن نظارت بر اجرای قراردادهای بین‌المللی در زمینه منع سلاح‌های شیمایی است.

در هفته‌‌های اخیر نام سازمان منع سلاح‌های شیمیایی پس از آن‌که دولت سوریه با نابود کردن زرادخانه سلاح‌های شیمیایی‌اش موافقت کرد، زبانزد شد. مسئولیت کنترل و نابودی سلاح‌‌های شیمایی سوریه بر عهده این سازمان قرار گرفته است.

کمیته صلح نوبل نروژ یک انگیزه خود را برای تقدیر از سازمان منع سلاح‌های شیمیایی دادن پیامی به دولت‌های آمریکا و روسیه اعلام کرده تا این دولت‌ها تشویق شوند برای منع سلاح‌های شیمیایی فعال‌تر گردند.

سازمان منع سلاح‌های شیمیایی در ۱۹۹۷ شکل گرفت و در سال ۲۰۰۰ همکاری خود با سازمان‎ ملل‎ متحد را آغاز کرد.

وظيفه اين سازمان بررسی ذخاير سلاح‌های شيميايی کشورهای مختلف جهان و نظارت بر نابودی اين سلاح‌ها است.

کميته جايزه نوبل نيز جايزه صلح امسال خود را به دليل "تلاش‌های گسترده اين سازمان برای نابودی سلاح‌های شيميايی" به اين سازمان اهدا کرده است.

در سازمان منع سلاح‌های شیمیایی ۱۸۵ کشور عضو هستند و تاکنون کشورهایی که ۹۸ درصد از جمعیت جهان را تشکيل می‌دهند به کنوانسیون منع استفاده از سلاح‌های شيميايی پیوسته‌اند و به آن وفادار بودند.

این که سازمان منع سلاح‌های شیمیایی کمتر شناخته شده است، می‌‌تواند به این علت باشد که وظایف خود را تاکنون به‌طور مؤثر، کامل و بدون ایجاد حاشیه انجام داده است.

قرارداد منع گسترش سلاح‌های شیمیایی به‌عنوان موفق‌ترین نوع قرارداد خلع سلاح در تاریخ شناخته می‌‌شود. اين سازمان ظرف ۱۶ سال موفق شده است، ۸۰ درصد کل سلاح‌های شیمیایی مشخص شده در سراسر جهان را نابود کنند.

پس از حمله شيميايی ۲۱ اوت به اطراف دمشق، پايتخت سوريه و کشته شدن بيش از يک هزار و ۴۰۰ نفر از جمله کودکان و زنان؛ بر اساس توافق بين‌المللی، در حال حاضر سازمان منع سلاح‌های شیمیایی وظيفه خطير شناسايی ذخاير شيميايی حکومت سوريه و نابودی سلاح‌های شيميايی آن را بر عهده دارد.

سازمان منع سلاح‌های شيميايی نزدیک ۵۰۰ کارمند دارد که از این تعداد، ۱۲۵ نفر بازرس هستند. این سازمان برای تجزیه مواد با ۲۲ آزمایشگاه مجاز همکاری می‌کند و بودجه سالیانه‌اش ۷۰ میلیون یورو است.

برای تأمین مخارج مأموریت سوریه، قرار است یک بنیاد مالی ویژه تشکیل شود. در کنار سوئیس که آمادگی خود را برای پرداخت یک میلیون فرانک اعلام کرده، اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر نیز حمایت خود را نشان داده‌اند. هنوز مشخص نیست، این عملیات چه هزینه‌ای برمی‌دارد.

سال گذشته جايزه صلح نوبل به اتحادیه اروپا به‌خاطر آن‌چه که "مبارزه موفقیت‌آمیز در راه حقوق بشر" عنوان شد، اهدا گرديد؛ انتخابی که با انتقاد نهادهای مدافع حقوق بشر روبه‌رو شد.

آن‌ها با انتقاد به برخی موارد از وضعیت حقوق بشر در اروپا، از جمله سیاست‌های اتحادیه اروپا در مورد پناهجویان، کولی‌ها و ارسال سلاح به کشورهای ناقض حقوق بشر، این اتحادیه را لایق جایزه صلح نوبل ندانست.

از جمله کانديداهای دريافت جايزه صلح نوبل امسال ملاله یوسف‌زی، دختر ۱۶ ساله پاکستانی بود که سال گذشته هدف گلوله طالبان قرار گرفت و به‌خاطر تلاش در راه حقوق زنان و دختران بيشتر رسانه‌ها وی را برنده احتمالی جايزه صلح نوبل ۲۰۱۳ می‌دانستند.

در همین زمینه:

سلاح‌های شیمیایی، میراث مرگبار جنگ سرد