رویارویی رابرت ردفورد با طبیعت
مجتبا یوسفی‌پور - «همه چیز از دست رفته»، ساخته جی سی چندور داستان رویارویی یک مرد با طبیعت است. رابرت ردفورد تنها بازیگر این فیلم بدون دیالوگ است.
مجتبا یوسفی‌پور
از هفته گذشته نمایش عمومی فیلم «همه چیز از دست رفته» تازه‌ترین ساخته جی سی چندور، فیلمساز آمریکایی در سینماهای کشور آمریکا آغاز شده است. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.
«همه چیز از دست رفته» نخستین بار در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۱۳ به نمایش درآمد و سپس در جشنواره‌های زوریخ، نیویورک و لندن نیز به روی پرده رفت. این فیلم از ۱۸ اکتبر ۲۰۱۳ در آمریکا به نمایش درآمده و از دسامبر سال جاری هم در سینماهای برخی از کشورهای اروپایی به روی پرده خواهد رفت.
فیلم «همه چیز از دست رفت» برای رابرت ردفورد چالش بزرگی بوده است. او یک ساعت و نیم بر روی پرده تنهاست و به تنهایی باید تمامی بار فیلم و داستان را بر دوش بکشد و تماشاگران را همراه فیلم سازد.
«همه چیز از دست رفته» داستان رویارویی یک مرد با طبیعت است. شخصیت اصلی فیلم که نامی ندارد و توسط رابرت ردفورد، بازیگر سرشناس آمریکایی بازی می‌شود با قایقی به اقیانوس‌گردی مشغول است که دچار حادثه‌ای می‌شود و با آسیب دیدن قایقش در اقیانوس سرگردان شده و برای زنده ماندن و نجات خود تلاش می‌کند.
جی سی چندور، فیلمساز آمریکایی، فیلمنامه این فیلم را نوشته و کارگردانی آن را هم خود او به عهده داشته است. این دومین فیلم بلند این فیلمساز است. نخستین فیلم او در سال ۲۰۱۱ با عنوان «صدای حاشیه» به نمایش درآمد. این فیلم مورد اقبال قرار گرفت و با موفقیتش راه را برای این فیلمساز جوان گشود. «صدای حاشیه» در جشنواره فیلم ساندنس به نمایش درآمد، به بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم برلین راه پیدا کرد و نامزد جایزه خرس طلایی این جشنواره شد و همچنین چندور را نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی سال کرد.
اما شاید مهمترین موفقیت فیلم «صدای حاشیه» را بتوان راه‌یابی‌اش به جشنواره فیلم ساندنس دانست. این جشنواره را رابرت ردفورد، بازیگر و کارگردان قدیمی سینمای آمریکا بنیان گذاشته و خودش هم هر سال در آن حضور دارد.
چندور که ایده ساخت فیلم «همه چیز از دست رفته» را با حضور تنها یک بازیگر در ذهن داشت، در هنگام نمایش فیلم «صدای حاشیه» در جشنواره فیلم ساندنس، ایده این فیلم را با ردفورد در میان گذاشت و به او پیشنهاد کرد نقش اصلی این فیلم را بازی کند. ردفورد نه تنها این پیشنهاد را پذیرفت، بلکه به عنوان یکی از تهیه‌کنندگان ارشد پروژه در کنار آن قرار گرفت و حضور او سرمایه لازم برای ساخت این فیلم تقریباً نامتعارف را فراهم ساخت.
«همه چیز از دست رفته» فیلمی است که تنها یک بازیگر دارد و در کل فیلم نیز گفت‌وگوی چندانی وجود ندارد و فیلمنامه آن هم از ۳۱ صفحه تجاوز نمی‌کند.
چندور درباره چگونگی پیوستن ردفورد به این پروژه می‌گوید: «من حدود یک ماه پس از تمام کردن فیلمنامه آن را برای ردفورد فرستادم. اگرچه فیلمنامه ۳۱ صفحه بود اما کامل بود و می‌توان گفت به فیلم نهایی شباهت داشت. البته گفت‌وگوی چندانی نداشت اما صحنه به صحنه، جزء به جزء و لحظه به لحظه‌اش با دقت توصیف شده بود. بعد به دفتر ردفورد رفتم. خودم را آماده کرده بودم که در ۱۰ دقیقه پروژه را معرفی کنم و نظرش را جلب کنم. دیدار بسیار گرمی بود. بعد از ۱۰ دقیقه ردفورد گفت، اگرچه این ایده غیر متعارف است اما به‌نظر می‌رسد درباره‌اش خوب فکر کرده‌ای. نگاهی به اطراف انداخت و با دست بر روی فیلمنامه زد و گفت: «بیا بسازیمش.»
«همه چیز از دست رفته» در همان استودیویی فیلمبرداری شده که توسط کمپانی فوکس در یکی از سواحل مکزیک برای فیلمبرداری فیلم مشهور «تایتانیک» در سال ۱۹۹۷ ساخته شده بود. چندور به این موضوع اشاره می‌کند که در دوران کودکی و جوانی تجربه قایق‌سواری و دریانوری داشته و در اثر این تجربه دریافته که در موقعیت‌هایی مشابه آنچه در فیلم اتفاق می‌افتد صدا اهمیت زیادی دارد. او این موقعیت را به تنها ماندن در خانه در شب و برجسته شدن صداها هنگام غلبه یافتن ترس بر آدمی تشبیه می‌کند. به این دلیل او در فیلمنامه‌اش بسیاری از صداها را نیز مشخص کرده و تأکید می‌کند بدون آنها فیلم تمامی قدرتش را از دست می‌دهد.
منتقدان فیلم «همه چیز از دست رفته» ساخته چندور را ستایش کردهاند.آنها این فیلم را با فیلم‌هایی مثل «جاذبه» و «زندگی پی» مقایسه‌اند.
ردفورد نیز گفته است که با توجه به نبود گفت‌وگو در این فیلم، صداهای پس‌زمینه باعث می‌شوند که تماشاگر با شخصیت اصلی فیلم همراه شود و تجربه او را درک کند و در آن شریک شود.
اما این فیلم برای رابرت ردفورد نیز چالش بزرگی بوده است. او هم مثل شخصیت اصلی فیلم حدود یک ساعت و نیم بر روی پرده تنهاست و به تنهایی باید تمامی بار فیلم و داستان را بر دوش بکشد و تماشاگران را همراه فیلم سازد.
او پس از پایان بازی و کارگردانی فیلم «شراکتی که نگاهش می‌داری» به این پروژه پیوست و به عنوان یک کارگردان و بازیگر باتجربه خود را در اختیار یک کارگردان نه چندان باتجربه قرار داد. درباره چند و چون کار در این پروژه می‌گوید: «چیزی که در هنگام دیدار من با جی سی برایم جالب بود این بود که یکی از آن موقعیت‌های نادری بود که شما بر اساس غریزه خود را دست کسی می‌سپرید، چراکه به او اعتماد کرده‌اید. اینکه این اعتماد از کجا می‌آید، فکر می‌کنم وقتی من فیلمنامه را دریافت کردم خیلی تحت تأثیر قرار گرفتم و به آن علاقمند شدم. گفت‌وگویی نداشت، جسورانه بود و جزئیاتی در خودش داشت که باعث شد من فکر کنم این آدم می‌داند چه‌کار دارد می‌کند. همچنین نگاه و تصور خیلی قوی و درگیرکننده‌ای در آن بود. برای همین دیدار ما دیدار کوتاهی بود و آن زمان می‌دانستم که می‌خواهم این‌کار را بکنم و خوشحالم که به او اعتماد کردم.»
«همه چیز از دست رفته» مورد پسند منتقدان هم قرار گرفته است. بسیاری از منتقدان این فیلم را با فیلم‌های مشابه‌ای که موضوع تنهایی انسان در مکانی ناشناخته را دستمایه خود قرار داده‌اند مقایسه کردهاند؛ فیلم‌هایی چون «جاذبه»، «زندگی پی» و «دورافتاده». برخی از این منتقدان نیز اعتقاد دارند این فیلم توانسته از نمونه‌های مشابه گامی فراتر رود. پیتر تراورس، منتقد «رولینگ استونز» با دادن سه‌ونیم ستاره از چهار ستاره خود به فیلم، آن را فیلمی توصیف می‌کند که به ظاهر نباید جذاب باشد اما نه تنها تماشاگر را جذب می‌کند بلکه هیجان‌انگیز و دلهره‌آور نیز هست. او از کسانی است که فیلم را با فیلم‌هایی چون «جاذبه» و «زندگی پی» مقایسه کرده و با اشاره به اینکه بر خلاف آن فیلم‌ها، شخصیت اصلی در اینجا به تمام معنا یکه و تنها است، بازی ردفورد را ستوده است. آن هورنادی، منتقد «واشنگتن پست» نیز با دادن چهار ستاره از پنج ستاره خود به فیلم، آن را یکی از فیلم‌های دیدنی سال معرفی کرده و توجه چندور به جزئیات در کارگردانی را ستوده و بازی ردفورد را یکی از بهترین بازی‌های این بازیگر کهنه‌کار خوانده است.
«همه چیز از دست رفته» با زمان ۱۰۶ دقیقه محصول سال ۲۰۱۳ کشور آمریکا است.
نظرها
نظری وجود ندارد.