تفسیرهای متفاوت ایران و آمریکا از توافق ژنو
علی افشاری- تحریمهای جدید از سوی خزانه‌داری آمریکا نشانگر فاصله طرفین از مفاد قرارداد موقت ژنو است. این فاصله رسیدن به معاهده پایدار را زیر سئوال می‌برد.
علی افشاری
تیم کارشناسی ایران مذاکرات وین را نیمه تمام رها کرد. این مذاکرات قرار بود به مدت ۵ روز بین تیم فنی ایران و ۱+۵ برای بحث و بررسی پیرامون مفاد موافقتنامه جامع و پایدار هسته‌ای برگزار شود. اما گروه ایرانی بعد از ۴ روز وین را ترک کردند و مذاکرات به پایان نرسید. سرپرستی کارشناسان ایران با حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه بود.
مقامات وزارت خارجه ایران دلیل متوقف کردن مذاکرات را افزایش تحریمها از سوی آمریکا اعلام کردند. اما مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون که در مذامرات حضور داشت گفت:« بعد از چهار روز مذاکرات فشرده و طولانی بین مذاکره‌کنندگان، دو طرف نتیجه گرفتند که با توجه به پیچیدگی مسئله نیاز به کار بیشتری است. اکنون مذاکرات در پایتخت‌های ۷ کشور دنبال میشود. »
جان کری نیز در مصاحبه با شبکه العربیه ادعای مشابهی را طرح کرد. وی اظهار داشت: «مذاکرات با ایران به مرحله‌ای رسیده است که این کشور ضرورت رایزنی و توقف آن برای مدتی را احساس کرده است.» او پیش‌بینی کرد مذاکرات ۱+۵ با ایران طی روزهای آینده ادامه یابد.
موضع‌گیری تند وزارت خارجه ایران
مقامات وزارت خارجه ایران، قطع مذاکرات وین را واکنشی به اقدام دولت آمریکا در مجازات چند شرکت و تبعه خارجی به دلیل دور زدن تحریمهای ایران اعلام کرده‌اند. از نظر آنان اقدام جدید خزانه‌داری آمریکا مغایر توافقات ژنو است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا هفته گذشته ۱۹ شرکت و تبعه خارجی از جمله شرکت‌های میلد اویل آسیا و همچنین نفتکش سینگا را که در سنگاپور مستقر هستند، تحریم کرد. آنها متهم به انجام مبادلات مالی از طرف شرکت ملی نفتکش ایران شده‌اند. همچنین ویتالی سوکو، شهروند اوکراینی و شرکت وی نیز جزو در لیست سیاه آمریکا قرار گرفته‌اند.
دیوید کوهن، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور مالی- امنیتی و تروریسم گفت این اقدام یادآوری جدی به بانک‌ها وشرکت‌های تجاری در همه جای دنیا است که آمریکا به شکل خستگی‌ناپذیر تحریمها را اعمال می‌کند حتی اگر امکان رسیدن به راه‌حل دراز مدت و جامع با حکومت ایران در زمینه هسته‌ای وجود داشته باشد.
عباس عراقچی قرار گرفتن ۱۹ فرد و شرکت به لیست تحریمهای هسته‌ای را خلاف روح توافقنامه ژنو دانست و گفت: در حال ارزیابی شرایط و اتخاذ عکس‌العمل مناسب هستیم.
مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه هم در موضع‌گیری مشابهی اظهار داشت: «اینگونه اقدامات را غیرسازنده و خارج از مسیر تفاهم انجام شده در ژنو ارزیابی نموده و دولت ایالات متحده آمریکا را به پایبندی، واقع‌بینی و مرعوب نگردیدن در برابر برخی تندروهای مخالف روند مذاکرات ژنو توصیه می‌کنیم.» وی افزود: مسئولیت عواقب اقدامات نسنجیده تماما بر عهده دولت آمریکا است.
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیتی ملی وسیاست خارجی مجلس نیز در این راستا گفت: «فراخوانی هیئت مذاکره‌کننده ایران از وین، اولین پیامی است که ایران به آمریکایی‌ها داد مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی در عزم خود مبنی بر حفظ حقوق هسته‌ای و اجرای توافق ژنو جدی است و اگر قرار باشد آمریکایی‌ها به توافقنامه عمل نکنند، این یک تخطی آشکار محسوب میشود.»
بررسی توافقنامه ژنو و اقدام جدید خزانه‌داری آمریکا
اقدام خزانه‌داری آمریکا در خصوص اعمال تحریمها نشان داد تا چه میزان تفسیر ایران و آمریکا از مفاد قرارداد موقت ژنو از هم فاصله دارد. این فاصله موفقیت در اجرای توافقنامه فوق و رسیدن به معاهده پایدار را زیر سئوال می‌برد.
اما تفسیر کدام طرف با مفاد قرارداد یاد شده مطابقت دارد؟ بررسی محتوی نقشه راه ژنو آشکار می‌سازد که انتظار مقامات ایران از واقعیت به‌دور است. اقدام جدید خزانه‌داری آمریکا در چارچوب تحریمهای موجود است و ارتباطی با تحریمهای جدید ندارد.
در توافقنامه ژنو موردی وجود ندارد که تحریمهای بانکی و تجاری موجود تغییر پیدا کرده بلکه تنها چند مورد به صورت محدود به تعلیق در آمد. این اقدام در چارچوب کاهش تحریمها نیست. بر خلاف تصور دولتمردان ایرانی، ساختار تحریمها فرو نریخت بلکه به قوت خود باقی است و کماکان مبادله مالی از سوی ایران نمی‌تواند صورت بگیرد مگر مواردی که در قرار داد تصریح شده‌اند.
احتمالا مقامات ایرانی توقع داشتند که آمریکا، رصد و کنترل مبادلات مالی در دنیا را عملا به تعلیق در آورد. کاهش حساسیت‌ها و سهل‌گیری دولت آمریکا در ماه‌های گذشته نسبت به پیگیری تحریمها شاید این تصور را در دولت ایران بوجود آورده است که دیگر قرار نیست خزانه داری آمریکا به جستجوی شرکتها و افرادی بپردازد که تحریمها را دور می‌زنند! اما این توقع در چارچوب سابقه بحران هسته‌ای ایران خیال‌پردازانه بوده است.
دولت آمریکا از ابتدا تا انتهای مذاکرات تصریح کرد که ساختار اصلی تحریمها به قوت خود باقی است. صحبت‌های پشت پرده نیز تا زمانی که در متن موافقات گنجانده نشده باشند، تضمین اجرایی ندارند.
در متن قرارداد اگر چه بیش از ۴ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران آزاد شده، ولی در طول شش ماه کماکان بخش‌های زیادی از درآمد نفتی ایران که به مراتب بیشتر از مبلغ فوق خواهد بود، به جمع دلار‌های بلوکه شده اضافه میشود و این امر در قرار داد به طور مشخص قید شده است.
آینده گفتگو‌های هسته‌ای
اتفاق فوق و ناتمام ماندن مذاکرات وین، علامت خوبی برای مذاکرات هسته‌ای نبود. برخورد مذاکره کنندگان اتمی ایران در ادامه صورتبندی نادرست آنها از موافقتنامه موقت ژنو صورت گرفت. حال معلوم شده است که صحبت‌های آنها که تطابق کامل با محتوای قرارداد فوق نداشت، فقط جنبه مصرف داخلی و آرام کردن اصول‌گرایان معترض نداشته است. بلکه انها انتظاراتی فرامتنی دارند وتفسیر آنها متضمن برخورداری از امتیازات بیشتر است.
اگر غرب و آمریکا نیز پذیرای این مسئله باشند، مشکلی به‌وجود نمی‌آید. اما اقدام خزانه‌داری آمریکا پیامی از سوی دولت اوباما است که امتیازی بیش از مواردی که در قرارداد آمده است، به ایران در مقطع فعلی داده نمیشود. دولت اوباما برای جلوگیری از تصویب تحریمهای جدید در کنگره آمریکا مجبور است جدیتش در اجرای تحریمهای موجود را نشان دهد.
ازاین رو توقعات غیر واقع‌بینانه اگر بخواهد از حالت پروپاگاندا خارج شده و در تصمیم‌گیری‌ها لحاظ شود، آنگاه آینده مذاکرات هسته‌ای وتفاهم اتمی محتمل را به خطر می‌اندازد. بخصوص که هنوز موافقتنامه موقت ژنو اجرایی نشده است.
مقامات ایرانی بایست تلاش بیشتری می‌کردند تا از غرب و آمریکا امتیازات بیشتری می‌گرفتند ولی دیگر زمان گذشته است و ناگزیر باید واقعیت‌های سند یاد شده را مبنا قرار دهند. به‌خصوص که اصول‌گرایان افراطی، فرماندهان کنونی سپاه و بخش‌هایی از حکومت مترصد به هم زدن توافقات ژنو هستند. تهدید و هشدار علی لاریجانی در این راستا قابل توجه است.
نظرها
تحلیل گر
علف باید به دهن بزی شیرین بیاد
Majid
تفگُشنه خجالتنامه ژنو: این خجالتنامه و یا بعبارت بهتر تسلیمنامه تلاشی دیگر است در خام نمودن بیشتر ما ملت خام. و تا زمانی که هر فرد ایرانی به غنی سازی اخلاقی و زیستی و بخصوص عقلی خود نپرداخته و از شر خام خام معظم خامنه ای و خامه مالها و خامه سازهای دربار او، که با عبارات فریبنده ای چون «نرمش خامه نانانه» نان خامه ای چون جام زهر بخورد خود و ما ملت خام پرور میدهند، رها نگردد همچنان خام مانده و خام خام در خواب شیرینی خامه ای باقی خواهیم ماند. طیب الله خامانکم. ایول.
منوچهر
تفسیر موافقتنامه بشکلی که جناب افشاری مرقوم فرموده اند نه حقوقی است ونه سیاسی زیرا این موافقتنامه بر اساس مذاکرات طولانی یکساله و سرعت گرفتن ان در زمان اقای روحانی بدست امده است/ واسطه های بسیاری مثل سلطان قابوس و نوری مالکی و کرزای پیغام اور ان بوده اند و دولت امریکا تا حد رنجاندن دوست دیرینش(اسرائیل)انرا امضا کرده است چون سیاست عمومی و بخصوص نظامی این کشور در خاور میانه تغییر کرده است و اصولا بودجه نظامی این کشور در دراز مدت قرار است تقلیل یابد بنابرین دستی را که نمیشود برید ترجیح دارد که بوسیده شود نا گفته نماند که ایران در تنگنائی است که باید کابوس تحریمها را از سر اقتصادش بر دارد تاکی میتوان بابک زنجانی خلق کرد وحتی باوجود او هم مرکز پژوهشهای مجلس میگوید 80 ملیارد پول ایران در خارج بلوکه شده است تا کی میشود واردات و صادرات 120 ملیارد دلاری را قاچاق کرد هم قاچاقچی کم است و هم قا چاق فروش ولی اقای کوهن وجان بولتن حی و حاضرند و سردار نقدی و اعلم الهدا و احمد خاتمی هم فعالند دو طرف بر هم زننده موافقتنامه چه در امریکا و یا ایران زور دارند وتا انجا که ممکن است جلو اجرای انرا خواهند گرفت/ در یک جمع بندی وزارت خارجه امریکا و کاخ سفید ودولت روحانی مصمم به توافق کلی بعد از شش ماهند ولابی اسرائیلی و گروه تند رو ایران مخالف انند بنابرین تفسیر مضیق واینکه امریکا چون ننوشته است که ذنباله تحریمهای گذشته را متوقف نخواهیم کرد حق دارد که اصل توافق را زیر سوال ببرد فقط توسط جناب افشاری میسر است ولی اگر قرار باشد که مذاکرات فشرده کارشناسی در حال انجام شدن باشد دولت امریکا نباید گرفتاری استراتژی برای طرف مذاکره کننده فراهم کند و بعبارت دیگر باید اتش بس 6 ماهه را اخترام بگذارد/ همچنانکه ایران غنی سازی 20 درصدی را متوقف کرده است و به اژانس اجازه بازرسی اب سنگین اراک را داده است طرف هم باید شش ماه صبر کند ونه حاصل یکسال مذاکره و توافق بخطر اندازد/
omid
کسیکه بمب میخواهد پی لرزش هم می نشیند. این شرکتها قطعات موشک و بمب وارد میکنند. باید آزاد باشند.؟.
Samad
سئوال : ممکن است یک شیر خورده ایرانی چه از نوع پاک و یا ناپاک شیر مادر و چه از هر نوع دیگر شیر توضیح دهد چه نصیب ملت ما گشت بعد از ۸ سال جنگ با همسایه عراقی خود بر اثر «نگرش جاهلانه» خمینی در اصرار خود به ادامه جنگ تا رسیدن به کربلا؟ و چرا حالا باید اصلأ پشیزی ارزش قائل گشت از جهت موافقتنامه ای که همانند آن جنگ زاده شده از قبول شکست برای رسیدن به بمب اعلا زیر عنوان «نرمش قهرمانانه» خامنه ای؟ و چه خبر تازه از وعده صالحی در جهت بکار افتادن نیروگاه هسته ای بوشهر بعد از حدود ۴۰ سال که از تاریخ قرداد ساخت آن میگذرد؟ لطفأ جواب سئوال را «کش» ندهید که «کشکش غیرتانه» ممکن است به «کشمکش اینترنتانه» بیانجامد. ایول.