محیط زیست جهان در سال ۲۰۱۳

انسان مسئول تغییر آب و هوای زمین

انتشار گزارشی علمی توسط هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) تردیدها را در مورد نقش موثر انسان در گرم‌تر شدن آب و هوای کره زمین از میان برداشت.«هیئت بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی»، هیئتی است علمی و مرکب از نمایندگان کشورهای مختلف جهان و این گزارش جدید را در جریان نشستی در استکهلم  در ماه سپتامبر منتشر کرد.

در تهیه این گزارش بیش از دویست دانشمند مشارکت داشتند. مطابق این گزارش میزان بالا آمدن سطح آب دریاها از نیمه سده نوزدهم تاکنون، در دوهزار سال گذشته بی‌سابقه بوده است. این گزارش همچنین به میزان تجمیع گازهای گلخانه‌ای در جو زمین اشاره کرده و می‌گوید افزایش برخی از این گازها در طول هشتصد هزار سال گذشته بی‌سابقه بوده است.  گاز دی اکسید کربن به میزان چهل درصد پس از انقلاب صنعتی در سده‌های هجدهم و نوزدهم افزایش یافته است، که دلیل اصلی آن استفاده فراوان از سوخت‌های فسیلی و همچنین تغییر کاربری بسیاری از اراضی زمین است.

صفحه بعد: سرمایه‌گذاری عظیم چین برای مقابله با آلودگی هوا

سرمایه‌گذاری عظیم چین برای مقابله با آلودگی هوا

شهرهای چین به خصوص بیجینگ (پکن) پایتخت آن، سال‌هاست با مشکل آلودگی شدید هوا رو به رو هستند. میزان آلودگی‌ها در سال ۲۰۱۳ به بیشترین میزان ثبت شده آن در ۵۲ سال گذشته افزایش یافت. پس از آن دولت چین تصمیم گرفت سرمایه‌گذاری بزرگی را برای مقابله با این مشکل  انجام دهد. طبق برآوردهای آکادمی برنامه‌ریزی زیست محیطی چین، سرمایه لازم برای دست یافتن به هوایی سالم در شهرهای بزرگ چین معادل ۱۷۶ میلیارد دلار خواهد بود و به ایجاد بیش از دو میلیون شغل جدید نیز کمک خواهد کرد. حدود ۴۰ درصد از این سرمایه‌گذاری صرف اصلاح صنایع آلوده کننده می‌شود، و بخش‌های دیگر آن صرف جایگزین کردن منابع انرژی پاک و همچنین تولید اتومبیل‌هایی که آلودگی کمتری تولید کنند خواهد شد.

صفحه بعد: سال همکاری‌های جهانی برای منابع آبی

سال همکاری‌های جهانی برای منابع آبی

سال ۲۰۱۳ از سوی چند نهاد بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، به عنوان سال همکاری‌‌های جهانی در مورد منابع آبی نام‌گذاری شد. این نام‌گذاری، بر اهمیت مدیریت منابع آبی و استفاده پایدار از آن تاکید داشت و از کشورهای جهان می‌‌خواست برای حرکت به سمت هدفی مشترک جهت حفاظت از این منابع گران‌بها و تجدید ناپذیر تلاش کنند.

  آب شیرین و تامین منابع آبی لازم، امروز مخرج مشترک بسیاری از مشکلاتی است که جوامع بشری و محیط زیست جهانی با آن رو به رو هستند. بهداشت وسلامتی، کشاورزی، انرژی، و توسعه شهری همگی به وجود آب و استفاده درست و پایدار از آن وابسته‌اند. اما منابع محدود آبی در جهان، به درستی مدیریت نشده و فشارهای خارج از ظرفیتی بر آن وارد می‌شود. آبی که در بخش کشاورزی و تولید مواد غذایی مصرف می‌شود، بیشترین فشار را بر منابع آب شیرین در دنیا وارد می‌کند. بیش از ۷۰ درصد از آب شیرین در دنیا به مصرف کشاورزی می‌رسد. به گفته سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود سه و نیم میلیون نفر در دنیا به دلیل کمبود منابع آبی و یا در دسترس نبودن آب سالم و بهداشتی، جان خود را از دست می‌دهند. از این میان در حدود یک و نیم میلیون کودک زیر پنج سال به دلیل مصرف آب آلوده و بیماری‌های ناشی از آن در سال از میان می‌روند.

صفحه بعد: گسترش بیابان‌های جهان

گسترش بیابان‌های جهان

تحقیقات جدیدی که توسط سازمان ملل متحد در ماه مه ۲۰۱۳ منتشر شد نشان می‌د‌هد روند بیابان‌زایی و از بین رفتن جنگل‌ها در بیش از ۱۶۸ کشور جهان با سرعت ادامه دارد. این گزارش بر مبنای داده‌‌هایی تهیه شده که توسط کشورهای مختلف جهان به سازمان ملل ارائه شده است. مقایسه این اطلاعات با تحقیقی که  حدود بیست سال پیش و در دهه ۹۰ میلادی انجام شده بود نشان از روند نگران کننده افزایش بیابان‌ها در جهان دارد. دبیرخانه معاهده مبارزه با ‌ بیابان‌‌زایی در سازمان ملل که این گزارش جدید را منتشر کرده است می‌گوید برآوردها نشان می‌دهد که ۱۱۰ کشور در معرض خطر جدی هستند. ایران نیز در منطقه قرمز یا پر خطر اطلس جهانی گسترش بیابان‌ها قرار دارد. مطابق آمار انجمن علوم خاک ایران، میزان فرسایش خاک در ایران در بین کشورهای در حال توسعه جهان رتبه نخست را دارد. عوامل مهم طبیعی و انسانی در گسترش بیابان‌ها در ایران و فرسایش خاک نقش داشته‌اند.

صفحه بعد: نوبل صلح برای نابودی سلاح‌های شیمیایی

نوبل صلح برای نابودی سلاح‌های شیمیایی

اهدای جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۳ به سازمان منع تسلیحات شیمیایی مورد استقبال گروه‌ها و نهادهای حامی محیط زیست قرار گرفت. این جایزه به دلیل تلاش‌های این سازمان برای جلوگیری از گسترش سلاح‌های شیمیایی و به ویژه برای نظارت بر نابودی سلاح‌های شیمیایی در سوریه به آن اهدا شد.

سازمان منع تسلیحات شیمیایی یک سازمان بین‌دولتی است که مقر آن در شهر لاهه، هلند، قرار دارد. هدف اصلی این سازمان ترویج و نظارت بر اجرای مفاد معاهده بین‌المللی منع تسلیحات شیمیایی است. احمد اوزومکو، دبیرکل سازمان منع تسلیحات شیمیایی، پس از اعلام خبر دریافت جایزه صلح نوبل گفت که این سازمان کوچک به مدت شانزده سال به طور بی‌وقفه  سعی کرده است تا ضمن دور ماندن از هیاهو و تبلیغات، از تلاش‌های طاقت‌فرسا برای منع و خلع سلاح شیمیایی در جهان حمایت کند. سازمان «صلیب سبز جهانی» نیز که یک سازمان مدافع محیط زیست است ضمن استقبال از اهدای جایزه صلح نوبل برای انهدام سلاح‌های شیمایی اعلام کرد این جایزه می‌تواند تلاش‌های بین‌المللی برای رها کردن جهان از شر این سلاح‌های مرگبار را شدت بخشد.

صفحه بعد: هدر رفتن نیمی از غذای جهان

هدر رفتن نیمی از غذای جهان

آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۱۳ نشان داد سالانه حدود ۲ میلیارد تن مواد غذایی که تقریبا معادل نیمی از غذای تولید شده در جهان است به هدر می رود و نابود می‌شود.

مسبب اصلی هدر رفتن مواد غذایی  در بسیاری از کشورهای ثروتمند، ساختار نادرست مصرف است. این آمار تکان دهنده در حالی اعلام شده است که به گفته سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو، هم اکنون در جهان حدود ۸۷۰- میلیون نفر از گرسنگی رنج می‌برند و از هر هشت نفر، یک نفر دچار سوء تغذیه است. تحقیق جدید نشان می‌دهد چه طور در مناطق مختلف جهان، بین سی تا پنجاه درصد از مواد غذایی تولید شده، هرگز روی هیچ سفره‌ای قرار نمی‌گیرند و قبل از رسیدن به دست مشتریان از بین می‌رود. با جلوگیری از هدر رفتن و نابود شدن این حجم از مواد غدایی، می‌توان بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد مواد غذایی بیشتری را برای جمعیت جهان فراهم کرد.

صفحه بعد: کنفرانس تغییرات آب و هوایی در ورشو

کنفرانس تغییرات آب و هوایی در ورشو

نمایندگان ۱۹۰ کشور جهان در ماه نوامبر در کنفرانسی که به ابتکار سازمان ملل متحد در شهر ورشو لهستان برگزار شده بود گرد هم آمدند تا برسر دست یابی به یک پیمان جهانی جدید در مورد کاهش گازهای گلخانه‌ای توافق کنند. در این نشست نمایندگان کشورهای جهان اقدامات انجام شده در زمینه کاهش گازهای گلخانه‌ای در کشورهای خود را شرح داده و انتظارات خود از گام‌های مشترک و جهانی را بیان کردند.

کشورهای جهان در پایان این نشست متعهد شدند تا قبل از سال ۲۰۱۵ میلادی پیش‌نویس معاهده‌ای را تهیه کنند که بتواند جایگزین  پیمان کیوتو در زمینه محدودیت انتشار گازهای گلخانه‌ای شود. یکی از مشکلات اصلی برای دست یافتن به توافقی جهانی در این زمینه، میزان مسئولیت کشورهای مختلف است. به اعتقاد برخی از کشورهای در حال توسعه، آن‌ها باید تعهدات کمتری نسبت به کشورهای پیشرفته در این زمینه داشته باشند. نشست ورشو مخالفان زیادی نیز داشت. تعداد زیادی از فعالان مدنی و نمایندگان سازمان‌های غیر دولتی محل این نشست را به نشانه اعتراض ترک کردند زیرا به گفته آنان این نشست هیچ دست آورد مثبتی در بر نداشت.

صفحه بعد: افزایش استفاده از انرژی‌های پاک

افزایش استفاده از انرژی‌های پاک

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی IEA، میزان استفاده از انرژی‌های پاک و تجدید پذیر در جهان رو به افزایش است و در سه سال آینده میزان انرژی بادی، خورشیدی و آبی می‌تواند به سطح مصرف گاز طبیعی برسد. این آژانس همچنین پیش‌بینی می‌کند انرژی سبز یا انرژی تولید شده توسط منابع تجدید‌پذیر طبیعی، با ادامه روند فعلی می‌تواند به دو برابر میزان انرژی تولید شده در نیروگاه‌های هسته‌ای برسد و تا سال ۲۰۱۶ از بسیاری دیگر از منابع انرژی، به جز ذغال سنگ، پیشی بگیرد. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، اگر تمام کشورهای جهان خود را متعهد به توسعه استفاده از انرژی‌های پاک بدانند، تا سال ۲۰۳۵ می‌‌توان بخش مهمی از سوخت‌های فسیلی را کنار گذاشت. با این‌حال هنوز تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین کافی نبوده است، گرچه توجه به استفاده از انرژی‌های پاک رشد بسیار زیادی در سال‌های اخیر داشته است.

صفحه بعد: افزایش بلاهای طبیعی

افزایش بلاهای طبیعی

سال ۲۰۱۳ هفتمین سال گرم جهان از زمان ثبت آمار دمای هوا تاکنون بود. در این سال همچنین تعداد طوفان‌ها، گردبادها و سیل‌ها افزایش چشمگیری داشت. طوفان ماه نوامبر در فلیپین یکی از بدترین وقایع طبیعی در سال ۲۰۱۳ بود که ۶۰۰۰ کشته و بیش از سه و نیم میلیون نفر آواره برجای گذاشت. هندوستان نیز با سهمگین‌ترین طوفان خود در طی چهارده سال گذشته رو به رو شد. این طوفان در شمال‌شرقی این کشور خسارات فراوانی به بار آورد و بر زندگی ۱۳ میلیون نفر تاثیر منفی گذاشت. طوفان تورنادو در اوکلاهاما سیتی در آمریکا خانه‌ها و ساختمان‌های عمومی را ویران کرد. خشکسالی در کشور آفریقایی چاد نیز که از سال گذشته آغاز شده بود زندگی بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر را تحت تاثیر قرار داد.