طرح انحلال و ادغام سازمان محیط زیست در وزارت کشاورزی

تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای انحلال سازمان محیط زیست ایران و ادغام آن با سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیز‌داری تهیه و تقدیم مجلس کرده‌اند. به موجب این طرح، این سازمان‌ها پس از ادغام زیر مجموعه‌ای از وزارت جهاد کشاورزی خواهند شد.

جزییات و اهداف این طرح که در ۱۸ دی ماه در صحن علنی مجلس اعلام وصول شده بود، اکنون و در بهمن ماه در اختیار رسانه‌‌ها قرار گرفته است. این طرح باید به تصویب سایر نمایندگان نیز برسد و پس از آن به شورای نگهبان ارسال شود.

کوچک کردن دولت

این طرح به گفته تهیه‌کنندگان آن در راستای کوچک کردن دولت و کاستن از تعداد دستگاه‌های دولتی تدوین شده است. در مقدمه این طرح آمده است در راستای کوچک‌سازی دولت و تکلیف برنامه پنجم و نظر به جوابگو بودن ریاست محیط زیست به مراجع نظارتی و با توجه به سنخیت وظایف «سازمان‌ جنگل‌ها و منابع طبیعی» با «سازمان حفاظت محیط زیست» از قبیل موضوع ارتباط منابع طبیعی و یا موضوع حیات وحش و شکاربانی و همچنین حفظ نبات گیاهی می‌طلبد که مدیریتی واحد و یک پارچه برای آن‌ها تعریف شود.

به موجب این طرح این دو سازمان پس از ادغام زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی خواهند شد و تمام وظایف، اختیارات، اماکن، نیروی انسانی و امکانات سازمان محیط زیست در اختیار سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی قرار می‌گیرد.

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری هم اکنون یکی از زیر مجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی است، اما سازمان حفاظت محیط زیست یکی از معاونت‌های ریاست جمهوری به شمار می‌آید. به این ترتیب، نقش سازمان محیط زیست باید با عملکرد و نقش سازمان جنگل‌ها هماهنگ شود.

۶۳ نماینده مجلس شورای اسلامی این طرح را تهیه و امضاء کرده‌اند. برخی از این نمایندگان عبارتند از: رحمت‌الله نورزوی نماینده علی آباد، کوچکی نژاد نماینده رشت، احمد بخشایش نماینده اردستان، شکر خدا موسوی نماینده اهواز، امیر خجسته نماینده همدان، جعفر قادری نمایده شیراز، مجتبی رحماندوست نماینده تهران، محمد صالح جوکار نماینده یزد، یوناتن بت کولیا، نماینده آشوریان، روبرت بیگلریان نماینده ارامنه، و علی اکبر ناصری نماینده بابل.

«جلوگیری از موازی‌کاری»

رحمت‌الله نوروزی، از امضاء کنندگان طرح، پیش‌تر به خبرگزاری ایسنا اعلام کرده بود ادغام این دو سازمان باعث می‌شود آن‌ها نقش پررنگ‌تری برای حفاظت از محیط زیست ایفا کنند.

به گفته این نماینده مجلس، ادغام باعث می‌شود کمبود نیروی انسانی آن‌ها نیز جبران شود. عباس پاپی‌زاده، از دیگر نمایندگان موافق طرح معتقد است اجرای این طرح جلو موازی‌ کاری‌های این دو سازمان را خواهد گرفت. به گفته او گاهی مردم بین سازمان‌های محیط زیست و جنگل‌ها و مراتع سرگردان می‌مانند. علی ایران‌پور، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، سال گذشته در خصوص ادغام این دو سازمان گفته بود در حدود ۱۳۶ کشور جهان سازمان‌های محیط زیست و منابع طبیعی یک‌پارچه هستند و بنابراین باید از تجربیات آن‌ها استفاده کرد.

«هماهنگی به جای ادغام»

معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، در آبان ماه سال ۹۲ و زمانی که زمزمه‌های ارائه این طرح به مجلس شنیده می‌شد گفته بود به جای ادغام این سازمان‌ها باید به دنبال مدیریت هماهنگ و یک‌پارچه بود. به گفته ابتکار، در دولت جدید به جای دنبال کردن بحث ادغام سازمان‌ها، موضوع همکاری و هماهنگی تناتنگ با تمام دستگاه‌ها و سازمان‌ها پیگیری خواهد شد و ساز و کارهای اجرایی و مدیریتی منسجم تدوین خواهد شد.

«نمایندگان دغدغه جدی زیست محیطی ندارند»

محمد درویش،  مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی در سازمان حفاطت محیط زیست به «زمانه» می‌گوید: «شاید هیچ زمان چون امروز، بحران های محیط زیستی این‌گونه خطرناک و شتاب آور در حال کاهش کیفیت زندگی ایرانیان نبوده است. ما نه تنها در حوزه آلودگی هوا بدترین دوران خود را سپری می کنیم، که در حوزه افت کمی و کیفی سفره‌های آب زیرزمینی، نشست زمین، تنوع زیستی، ریزگردها و خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها نیز وضعیتی بسیار بحرانی را تجربه می کنیم؛ وضعیتی که می طلبد تا سازمان متولی طبیعت کشور را اقتداری بیشتر بخشیده و او را آماده و توانمند در مواجهه با چنین بحران هایی کنیم. اما در چنین شرایطی، چرا باید گروهی از نمایندگان مجلس در صدد کاهش منزلت سازمان محیط زیست از سطح معاون رییس جمهور به معاون وزیر باشند؟! آیا جز این است که در نزد بخشی از نمایندگان ملت در صحن بهارستان، هنوز دغدغه ها و موازین محیط زیستی آن‌گونه که باید جدی گرفته نشده و نمی شود؟»

سازمان‌هایی با نقش‌های متفاوت

خداکرم جلالی، رییس جدید سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در نشستی مطبوعاتی در آذرماه در خصوص بحث‌های موجود برای ادغام این دو سازمان اعلام کرد این کار نادرست است و به صلاح نیست. به گفته جلالی نقش سازمان محیط زیست یک نقش نظارتی است و جنبه اجرایی ندارد، اما سازمان جنگل‌ها  دارای نقش اجرایی و حاکمیتی است. بنابراین با توجه به تفاوت نقش این دو سازمان ادغام آن‌ها به ضرر هر دو خواهد بود.

«طرحی کارشناسی نشده»

بحث ادغام سازمان محیط زیست با سازمان‌های دیگر در زمان دولت محمود احمدی‌نژاد نیز مطرح شده بود. علیرضا اورنگی که در آن زمان رییس سازمان جنگل‌‌ها بود نیز در مخالفت با این طرح گفته بود این طرح از نظر فنی، اجرایی و قانونی کاملا غیر کارشناسی است. به گفته رییس سابق سازمان جنگل‌ها، این سازمان از طرح ادغام با محیط زیست استقبال نمی‌کند اما اگر روزی چنین اتفاقی بیفتد این سازمان محیط زیست است که می‌بایست خود را با ماموریت‌های سازمان جنگل‌ها و مراتع هماهنگ کند و نه برعکس.

در همین زمینه:

آب و محیط زیست در برنامه‌های دولت یازدهم

بازگشت ابتکار به محیط زیست