بحران اوکراین به تیرگی روابط روسیه و ناتو دامن می‌زند
کشمکش لفظی میان روسیه و ناتو بر سر پیوست کریمه به روسیه بالا گرفته است. فیلیپ بریدلاو، از فرماندهان ناتو نسبت به وضع «بسیار نگران‌کننده» در مرز روسیه و اوکراین هشدار می‌دهد.
فرهاد سلمانیان
به نوشته خبرگزاری «رویترز» در روزهای گذشته کشمکش لفظی میان روسیه و «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی»، ناتو بر سر پیوست کریمه به روسیه بالا گرفته است. فیلیپ بریدلاو، از فرماندهان بلندپایه ناتو، روز چهارشنبه (۲ آوریل / ۱۳ فروردین) در مصاحبه‌ای با این خبرگزاری نسبت به وضعیت «بسیار نگران‌کننده» در مرز روسیه و اوکراین هشدار داده است.
به گفته او سربازان روسی متمرکز در مرز شرقی اوکراین با روسیه، قابلیت آن را دارند که ظرف چند روز به همه هدف‌های احتمالی خود در خاک اوکراین دست یابند. مسکو ناتو را پس از تصمیم آن سازمان به تعلیق همکاری‌هایش با روسیه، به بازگشت به زبان دوران جنگ سرد متهم کرده است. دولت روسیه می‌گوید هیچ‌یک از دو طرف، به‌‌ویژه در مبارزه با تروریسم، از قطع همکاری‌ها سود نخواهد برد. اکنون به دلیل اختلاف‌ها با غرب، در روسیه نگرانی از رکود اقتصادی دیگری افزایش یافته است.
آمادگی رزمی روسیه، عامل نگرانی
وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو، همکاری عملی با روسیه را در روز سه شنبه (۱ آوریل / ۱۲ فروردین) متوقف کردند. تنها «شورای ناتو-روسیه» به عنوان مجرای گفت‌وگوهای سیاسی با مسکو همچنان فعال خواهد ماند. علت توقف همکاری ناتو با روسیه رویکرد مسکو در موضوع پیوست شبه‌جزیره کریمه به خاک خود، بر خلاف توافق‌های صورت گرفته با ناتو اعلام شد. آنرس فو راسموسن، دبیر کل ناتو، پیش‌تر در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو آن سازمان مداخله دوباره روسیه در اوکراین را «اشتباهی تاریخی» خوانده بود.
به گفته ژنرال بریدلاو اگر روسیه بخواهد به اوکراین حمله کند، نیروهای آماده برای این کار را دارد. طبق ارزیابی ناتو نزدیک به ۴۰ هزار سرباز برای چنین احتمالی، در مرز روسیه با اوکراین مستقر هستند. او در مصاحبه دیگری با روزنامه آمریکایی «وال‌استریت‌ژورنال»، این سربازان روسی را «نیروهایی بسیار پرشمار، بسیار توانمند و بسیار قابل» ارزیابی کرده بود. به گفته وی واحدهای یادشده نیروهای روسی تجهیزات و امکاناتی مانند هواپیما، بالگرد، درمانگاه و واحد جنگ الکترونیک در اختیار دارند و این‌ها به گفته فرمانده ارشد ناتو، همان امکانات لازم برای حمله احتمالی به اوکراین هستند.
بریدلاو همچنین گفته است: «ما اعتقاد داریم که روسیه در صورت صدور فرمان [حمله]، آمادگی و قابلیت دستیابی به هدف‌های خود در اوکراین را ظرف سه تا پنج روز داراست. ممکن است روسیه برای حمله به جنوب اوکراین و گشایش معبری زمینی به کریمه اقدام کند یا حتی فراتر از آن، تا ترانس‌نیستریا پیش برود.» در این منطقه جدایی‌طلب جمهوری مولداوی بیشتر روسی‌زبانان در آن زندگی می‌کنند. به گفته فرمانده آمریکایی ناتو، روسیه ظرفیت نفوذ به شمال یا شمال شرقی اوکراین را نیز دارد که در صورت بروز چنین رویدادی پیامدهای گسترده‌ای برای ناتو وجود خواهد داشت.
انتقاد روسیه از تعلیق همکاری ناتو
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در گفت‌وگو با جان کری، همتای آمریکایی‌اش، نگرانی خود را از تعلیق همکاری ناتو با مسکو ابراز کرده است. یک سخنگوی وزارت امور خارجه آن کشور نیز گفته که بیانیه سه‌شنبه (۱ آوریل / ۱۲ فروردین) وزیران امور خارجه کشورهای ناتو، یادآور کشمکش‌های لفظی دوران جنگ سرد است: «این تجربه‌ای تکراری است.»
به گفته این مقام روسی، آخرین باری که ناتو تصمیم به توقف همکاری گرفت، در طول «جنگ پنج روزه» روسیه با گرجستان در سال ۲۰۰۸ بود که اندکی بعد آن سازمان دوباره به‌میل خود، همکاری با مسکو را از سر گرفت. از دید مسکو، ناتو و روسیه، هیچ‌یک، از تعلیق همکاری در زمینه مقابله با تهدیدهای عصر نوین مانند تروریسم، دزدی دریایی و فجایع طبیعی، سودی نمی‌برند. از دید دولت آلمان نیز یکی از پیامدهای تعلیق همکاری‌های روسیه و ناتو، توقف فعالیت دو طرف در نابودی سلاح‌های شیمیایی حکومت سوریه است.
ناتو همچنین قصد دارد در ماه ژوئن پیشرفت‌های چهار کشور داوطلب پیوستن به ناتو یعنی گرجستان، بوسنی، مونته‌نگرو و مقدونیه را بررسی کنند. این کشورها خواهان پیوستن به ناتو بوده‌اند.
تأثیر اقتصادی اختلاف روسیه با غرب
طبق ارزیابی بانک مرکزی روسیه، بحران موجود میان مسکو و غرب بر سر اوکراین، رشد اقتصادی ناچیز این کشور را کندتر می‌کند. به نوشته رویترز الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، گفته است که تولید ناخالص داخلی آن کشور در سال ۲۰۱۴ به احتمال زیاد کم‌تر از یک درصد خواهد بود.
گذشته از این ممکن است سرمایه گذاران، سرمایه‌های خود را از بانک خارج کنند.
طبق برآورد دولت روسیه، تنها در سه ماهه نخست سال جاری میلادی، وجوه نقدی‌ای به میزان ۷۰ میلیارد دلار از بانک‌ها خارج شده‌اند. به این ترتیب، بانک مرکزی روسیه در پیش‌بینی خود در باره تولید ناخالص داخلی‌اش، خوش‌بین‌تر از «بانک جهانی» است که کاهش تولید ناخالص داخلی آن کشور را تا میزان ۸ / ۱ درصد نیز محتمل دانسته است.
نظرها
نظری وجود ندارد.