«فرونشستن زمین در تهران ۹۰ برابر حد بحرانی است»

طبق اعلام سازمان حفاظت محیط زیست ایران زمین‌های جنوب تهران ۹۰ برابر بیش از حد استانداردهای اروپایی دچار فرونشست شده‌اند.

مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت مردمی این سازمان در همایشی که روز دوشنبه ۸ اردیبهشت با عنوان «حفاظت محیط زیست و بررسی مشکلات حیات وحش» در دانشگاه محیط زیست در کرج برگزار شد، گفت:«در اتحادیه اروپا برای نشست سالانه چهار میلیمتر خاک کمیته بحران تشکیل می دهند، اما در جنوب تهران در دشت معین آباد ورامین سالانه ۳۶ سانتیمتر پدیده فرونشست زمین رخ می دهد، اما آب از آب تکان نمیخورد».

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد درویش در این همایش با تاکید بر این‌که در هیچ کجای ایران به اندازه تهران پدیده نشست زمین نداریم، گفت: «در این مورد صدای کسی درنیامده و کمپینی هم تشکیل نشده است. امروز مرگ تهران جلوی چشم ماست و موضوع فراتر از بحران است.»

براساس گزارش‌های رسمی، سالانه دو متر از سطح آبهای زیرزمینی در ۶۰  دشت اصلی در مرکز ایران افت میکند و عوارض این بحران به صورت خشک شدن منابع آبی ظاهر می‌شود.

مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از مطرح نشدن وضعیت بحرانی فرونشستن زمین در ایران گفت: « چرا ما باید آنچه را که مردم عادی و غیرکارشناس نیز می بینند، ببینیم؛ اما رسالتمان را انجام ندهیم و هشدار ندهیم.»

«فرونشستن یک میلیون هکتار زمین در ایران»

هشدار اخیر این مقام سازمان حفاظت محیط زیست در مورد فرونشستن زمین‌های جنوب تهران در حالی است که پیش‌تر نیز رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیز‌داری کشور از فرونشست بیش از یک میلیون هکتار ازعرصه‌ها و اراضی طبیعی ایران به‌ دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و خالی شدن آبخوان‌ها خبر داده بود.

به گفته خداکرم جلالی، این وضعیت نتیجه مدیریت غلط منابع آبی و حفر چاه‌های مجاز و غیرمجاز است.

به گفته کارشناسان منابع طبیعی، وقتی  چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق بدون ضابطه و معیار حفر می‌شوند تا کشاورزی ناپایدار توسعه یابد، آبخوان‌ها خالی می‌شود، سطح آب‌های زیرزمینی پایین می‌رود و در نتیجه آن دشت‌های حاصلخیز کشور دچار بحران جدی می‌شود.

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی یکی از دلایل اصلی فرونشستن زمین است. هم اکنون به گفته سازمان حفاظت محیط زیست حدود ۷۰ درصد ذخیره سفره‌های آب زیرزمینی در ایران از ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته تاکنون به شدت کاهش یافته است.

به گفته معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ایران، ابعاد فاجعه‌ای که در زیر زمین در حال رخ دادن است حتی از وضعیت دریاچه ارومیه نیز بحرانی تر است.

تشدید فرسایش و فرونشست زمین در ایران

مطالعاتی که پیش‌تر «مرکز زمین شناسی آلمان» در سال ۲۰۰۸ با استفاده از تحلیل تصاویر ماهواره‌ای انجام داد، نشان می دهند، استفاده و برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی باعث شده تا در ۳۰ سال گذشته سطح این منابع در ایران در حدود پانزده متر کاهش پیدا کند.

این امر سبب فرونشست زمین در بخش‌های وسیعی مانند دشت‌های پستهکاری در اطراف رفسنجان، دشت ورامین، دشت‌های جنوب تهران و مناطق مرکزی ایران شده است. در بعضی از این دشت‌ها، چاله‌ها و شکاف‌هایی با عرض یک تا دو متر و عمق چندین متر در سطح زمین قابل رویت است.

فرونشست زمین غیر از تاثیر منفی بر کشاورزی، در شهرها و مراکز صنعتی ممکن است خطرات و خسارت‌های فراوانی را سبب شود و آسیب‌پذیری ساختمان‌ها بر اثر زلزله را نیز بیشتر کند.