تلاش کمیته امداد برای ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار

در شرایطی که زنان سرپرست خانوار اغلب گرفتار نبود بیمه فراگیر اجتماعی یا نداشتن حقوق بازنشستگی، قرارداد کاری و مسکن هستند، برخی نهادها در ایران می‌کوشند تا آنان را به یافتن «سرپرست» یا «ازدواج» تشویق کنند.

«تشویق زنان سرپرست خانوار به ازدواج مجدد»، با هدف پیدا کردن «سرپرست مناسب» از جمله طرح‌هایی است که نشان می‌دهند دولت به جای زمینه‌سازی‌های مناسب اجتماعی و همچنین آموزش، مهارت‌آموزی و تثبیت اشتغال زنان سرپرست خانوار، حریم شخصی آنان را هدف قرار می‌دهد و بدین‌ترتیب زمینه‌های خشونت علیه زنان را تقویت می‌کند.

حسین انواری، سرپرست کمیته «امداد امام خمینی»، روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۳ در نشستی با استاندار و مجمع نمایندگان مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که باید قبح اجتماعی ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار در جامعه کاهش یابد.

به گزارش خبرگزاری‌های ایران، حسین انواری ضمن طرح نکته فوق گفته است: «با تلاش "کمیته امداد امام خمینی" تاکنون دوهزار نفر از زنان سرپرست خانوار به ازدواج نزدیک شده‌اند.»

این مقام مسئول درباره جزئیات چگونگی روند ازدواج زنان سرپرست خانوار توضیحی نداده است.

انواری در مورد جزئیات طرح تشویق زنان سرپرست خانوار به ازدواج مجدد گفته است: «زنان سرپرست خانوار و فرزندانشان به غیر از مشکلات اقتصادی با مشکلات دیگری نیز روبه‌رو هستند که با ازدواج مجدد می‌توانند بسیاری از آنها را مرتفع کنند.» وی توضیح نداده است که این مشکلات غیر اقتصادی چه هستند.

کمک به حل مشکلات مسکن، تهیه جهیزیه، کمک به اشتغال همسران زنان سرپرست خانوار و تامین هزینه تحصیل فرزندان آنها از جمله مواردی است که کمیته امداد برای کمک به ترویج ازدواج زنان سرپرست خانوار در نظر گرفته است.

بر اساس آمارهایی که در سال ۱۳۹۰ به دست آمده، حدود دو میلیون و ۵۰۰ زن سرپرست خانوار در ایران وجود دارد که شمار آنان نسبت به سال ۱۳۸۵، از ۹/۵ درصد به ۱۲/۱ درصد افزایش یافته‌ است.

دلیل عمده افزایش خانوارهایی که زنان آنها را سرپرست می‌کنند، فوت همسر آنان اعلام شده است.

به گفته علیرضا زاهدیان، پژوهشگر حوزه جمعیت، همسران ۷۱/۴ درصد از زنان سرپرست خانوار درگذشته‌اند و «پس از آن ۱۳/۶ درصد زنان سرپرست خانواری قرار دارند که دارای همسر هستند، اما به دلایل مختلف مسئولیت خانواده برعهده آنان است. همچنین ۱۰ درصد ازجمعیت زنان سرپرست خانوار را زنان مطلقه تشکیل می‌دهند، ضمن آنکه پنج درصد از این جمعیت هم هیچ‌وقت ازدواج نکرده‌اند».

موقعیت زنان سرپرست خانوار از حیث اقتصادی، در سطحی پایین‌ قرار دارد. ۴۳/۳ درصد از این خانوارها در دو دهک پایین درآمدی قرار دارند. همچنین میانه درآمدی خانوارهای زن سرپرست نیز ۴۳ درصد کمتر از خانوارهای دارای سرپرست مرد است.

آمار سال ۱۳۹۰ نشان می‌دهد طی پنج سال گذشته آمار زنان سرپرست خانوار سه درصد افزایش داشته است، در واقع سرپرست ۱۲ درصد از خانواده‌های ایرانی زنان هستند.

بر پایه آمارهای رسمی، از مجموع دو میلیون‌ و ۵۰۰ هزار زن سرپرست خانوار، ۴۵۰ هزار نفر شاغل، یک ‌میلیون ‌نفر تحت پوشش کمیته امداد، ۱۷۶ هزار‌ نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی و ۵۹۹ هزار نفر مستمری‌بگیر تأمین‌ اجتماعی هستند.

سیستان‌ و بلوچستان، پرجمعیت‌ترین استان دارای زنان سرپرست خانوار است و خراسان‌ جنوبی و خراسان ‌رضوی به ترتیب در رده استان‌های دوم و سوم قرار دارند.

سه استان کردستان با ۹/۵ درصد و کهگیلویه و بویراحمد با ۱۰ درصد و قزوین با ۱۰/۲ درصد کمترین شمار جمعیت زنان سرپرست خانوار را دارند.