انتخابات مصر؛ تقدم نان و امنیت بر دموکراسی
در انتخابات مصر، خواستههای جامعه در دو مقوله «نان و امنیت» و «دموکراسی» تقسیم شده بود. هواداران سیسی میگویند مردم به اولویت اول رای دادند که در برنامه او متجلی است.
در انتخابات مصر، خواستههای ملت در دو مقوله «نان و امنیت» و «دموکراسی» تقسیم شده بود. هواداران سیسی میگویند مردم به اولویت اول رای دادند که در برنامه او متجلی است.
اختلاف بر سر نسبت مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری اخیر مصر میان موافقان و مخالفان شرکت در آن شدت گرفته است. نسبتی که بر اساس آن مشروعیت تحولات جدید سیاسی در سرزمین فراعنه به رسمیت شناخته میشود و یا مردود تلقی میگردد. هواداران عبدالفتاح سیسی وزیر دفاع سابق مصرمیگویند بیش از ۴۸ درصد واجدین شرایط شرکت در انتخابات، بر سر صندوقها حاضر شدند و ۹۳ درصد آنها به سیسی رأی دادند. اما اخوان المسلمین میگوید نسبت مشارکت فراتر از ۱۰ درصد نرفت. تشکل «انتلاف احیای مشروعیت»، به گزارشهای تلویزیون دولتی در روزهای ۲۶ و ۲۶ مه استناد میکند که میزان مشارکت در دو روز اول انتخابات یعنی ۲۶ و ۲۷ مه را هشت درصد اعلام میکرد و میپرسد چگونه در روز سوم این نرخ فراتر از ۴۷ درصد رفت. وقتی یکی از اعضای کمیته رسمی ناظر بر انتخابات اعلام کرد که بیش از ۲۵ میلیون نفر در این انتخابات رأی دادهاند، طرفداران سیسی در برخی میادین قاهره به جشن و پایکوبی مشغول شدند. البته این کمیته، نتایج رسمی را تا ۴ ژوئن آینده اعلام خواهد کرد و بدون تردید بحث در باره نسبت و صحت میزان مشارکت، بحث داغ محافل سیاسی مصر خواهد بود.
استدلال مخالفان سیسی
۱ - کاهش تعداد نامزدهای انتخابات از ۱۳ کاندیدا در انتخابات ۲۰۱۲ به دو نامزد در انتخابات اخیر خودبه خود موجب کاهش مشارکت بخش های وسیعی از گروه های سیاسی در این دوره شد. کمیته انتخابات در این دوره لازم دید که تعداد کاندیداها را کم کند زیرا انتظار میرفت با وجود تحریم انتخابات از سوی اخوانالمسلمین، جنبش ۶ آوریل، حزب غد (فردا) ، حزب مصر قوی و تشکل دفاع از مشروعیت، بین موافقان شرکت در انتخابات چند دستگی ایجاد شود و پراکندگی آرا صورت گیرد. اما کاهش در تعداد نامزدها، خود به خود میزان مشارکت در انتخابات را نیز کاهش داد. ۲- جو پلیسی و ناامنی حاکم بر فضای این دوره از انتخابات، تعداد زیادی از شهروندان مصری را خانهنشین کرد. هواداران محمد مرسی میگویند انتخابات جدید در فضائی از هراس و احکام قضائی برگزار شد و در نتیجه بسیاری از مردم تصمیم گرفتند از خانه بیرون نروند. رسانهها نیز تحت فشار بودند زیرا مأموران دولتی دستور قاطع داشتند با آنها برخورد شدید کنند؛ بر عکس انتخابات ۲۰۱۲ که در فضائی نسبتا آزاد برگزار شد و رسانههای مخالف هر کجا میخواستند، میتوانستند آزادانه تردد داشته باشند. ۳- نامزد اصلی انتخابات یعنی عبدالفتاح سیسی هیچ میتینگ انتخاباتی برگزار نکرد. او فقط یک بار در شهر اسیوط از طریق ویدئو کنفرانس با شهروندان مصری به گفتگو پرداخت. در حالیکه در انتخابات ۲۰۱۲ اکثر نامزدها هر هفته متینگ انتخاباتی راه میانداختند و مستقیما در خیابان و در میان مردم حاضر میشدند. ۴- در سال ۲۰۱۲ وزارت دادگستری مصر، رأی دادن با گذرنامه یا کارت ملی برای مصریهای خارج از کشور را ممنوع اعلام کرد. با آن مقررات، هر کس مایل بود در انتخابات شرکت کند، باید قبلا در سفارتخانه ثبت نام میکرد و کارت انتخاباتی میگرفت. این تدابیر برای عدم تکرار رأی دادن با گذرنامه اتخاذ شده بود. اما در این دوره تعداد زیادی از مصریهای خارج از کشور با گذرنامه یا کارت ملی بر سر صندوق رأی حاضر شدند. ۵- نتیجه این انتخابات از قبل تعیین شده بود و همه میدانستند که سیسی برنده خواهد بود بنابراین رقابتی شکل نگرفت و افراد زیادی تمایلی به شرکت در آن نداشتند.
استدلال موافقان سیسی
۱- این انتخابات زیر نظر ناظران بینالمللی و نمایندگان جامعه مدنی مصر برگزار شده و امکان بازی با نتایج آن وجود ندارد. در این انتخابات ۱۵۰ ناظر از اتحادیه اروپا و تعداد زیادی از امریکا حاضر بودند و نمایندگان نامزدها و مطبوعات هم بر سر صندوقهای رأی حضور داشتند. ۲- جنبش «تمرد» که در سوم ژوئیه ۲۰۱۳ با تظاهرات خیابانی موجب سقوط محمد مرسی شد، با اکثر تشکلهای سیاسی خود در این انتخابات حاضر بود. احزاب سکولار، ملیگرا، سلفیها، نمایندگان الازهر و کلیسای قبطی شرکت در این انتخابات را پذیرفته و دیگران را نیز به شرکت در آن دعوت کردند. عمرو موسی که در انتخابات ۲۰۱۲ یکی از نامزدها بود، در دوره جدید بعد از محمد مرسی، ریاست گروه مسئول نوشتن قانون اساسی را به عهده داشت. ۳ − انتخابات اخیر، خواستههای ملت مصر را در دو مقوله «نان و امنیت» و یا «دموکراسی» در قالب دو نامزد تقسیم و متجلی کرده بود. طبق نظر هواداران سیسی، مردم به اولویت نان و امنیت رأی دادند.
دورنمای مبهم
این انتخابات، ملت مصر را بر سر راه دو گزینه مهم قرار داد اما دو دستگی در ابعاد دیگر هم وجود دارد.اکنون مصر میان طرفداران اسلام سیاسی و نظامیان، میان طرفداران غرب و مخالفان آن و میان امتداد در امت عربی یا امت اسلامی تقسیم شده است. اما آنچه واضح است امید مصریها و مردم خاورمیانه برای گذر به رهیافت دموکراسی و عدالت اجتماعی که بعد از انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ شکوفه زد، در میان خشونتها، نارسائی اقتصادی، بیثباتی سیاسی، دخالت نیروهای بینالمللی و منطقهای، نابرابری طبقانی و ضعف فرهنگ سیاسی گم شده است. اکنون برای همه ثابت شده است که با یک تظاهرات و یا خودسوزی یک فروشنده دوره گرد بینوا، در کشورهای عربی دموکراسی حاصل نمیشود.
نظرها
نظری وجود ندارد.