داغ «داعش» بر شبکه‌های اجتماعی

پیکارجویان گروه «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) از طریق شبکه‌های اجتماعی و برخی فروشگاه‌های مجازی تبلیغات گسترده‌ای را آغاز کرده‌اند. آن‌ها با استفاده از هنر پاپ و بیانی جوان‌پسند تلاش می‌کنند قدرت رسانه‌ای‌شان را تثبیت کنند.

داعش از شبکه‌های اجتماعی مانند یوتیوب، اینستاگرام و توئیتر برای انتشار ویدیوها و عکس‌هایی از صحنه‌های نبرد و تبلیغات ایدئولوژیک و نفرت‌پراکنی سوءاستفاده می‌کند. پس از فتح موصل به دست نیروهای داعش و لشکرکشی آنان به سوی بغداد، تصاویر و ویدیوهای تبلیغاتی داعش با سرعت بسیار زیادی در اینترنت منتشر و دست به دست می‌شود. داعش می‌خواهد از این تهاجم تبلیغاتی به دو هدف زیر دست پیدا کند:

یکی از سخنگویان فیس‌بوک به «سی‌ان‌ان» گفته است چنانچه فیس‌بوک از چنین صفحاتی با محتوای ایدئولوژیک و مبتنی بر نفرت‌پراکنی و خشونت‌طلبی اطلاع پیدا کند، آن صفحات را بی‌درنگ مسدود خواهد کرد.

هنر پاپ برای جذب جوانان

داعش در این تهاجم تبلیغاتی، از زبان و بیان جوان‌پسند هنر پاپ استفاده می‌کند. آن‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی و برخی فروشگاه‌های آن‌لاین تی‌شرت‌ها و عروسک‌ها و اسباب‌بازی‌هایی را که با هدف‌های تبلیغی و خشونت‌طلبانه تولید کرده‌اند، با قیمت نسبتاً ارزان به فروش می‌رسانند. به گزارش «سی ان ان» برخی از این فروشگاه‌ها در کشور مالزی قرار دارند.

«جی ام برگر»، کارشناس مقابله با تروریسم به «سی‌ان‌ان» گفته است درآمد به‌‌دست‌‌آمده از محصولاتی که داعش از طریق فروشگاه‌های آن‌لاین به فروش می‌رساند برای گسترش شبکه تبلیغاتی این گروه تکفیری خرج می‌شود. این فروشگاه‌ها اغلب در کشور مالزی قرار دارند. در جنگ داخلی سوریه هم جوانان بسیاری از مالزی به ستیزه‌جویان تکفیری‌ پیوسته بودند.

کارشناسی به نام «حسن حسن» از مؤسسه «دلما» در دبی درباره هدف داعش از چنین تبلیغاتی به «سی ان ان» گفته است: «هدف آنان این است که جوانان را بسیج کنند و آن‌ها را به میدان‌های نبرد بکشانند و این را به یک گرایش عمومی تبدیل کنند.»

اسلام‌شناسی به نام «گیدو اشتاینبرگ» در گفت‌و‌گو با روزنامه آلمانی‌زبان «تاتس» کیفیت فعالیت‌های تبلیغی داعش را چنین ارزیابی کرده است: «داعش در بین ستیزه‌جویان اسلام‌گرا بهترین تبلیغات را انجام می‌دهد.»

به نظر این کارشناس، اسلام‌گرایان عراقی شبکه القاعده در سال ۲۰۰۴ در عرصه کار رسانه‌ای تجربیات زیادی به دست آورده‌اند و اکنون داعش از این تجربیات بهره‌مند شده است.

شبکه درهم‌تنیده هشتگ‌ها در توئیتر

پیکارجویان داعش از فعالیت‌هایشان عکس و فیلم تهیه می‌کنند و برای انتشار این تصاویر شبکه رسانه‌ای کارآمدی به وجود آورده‌اند. آن‌ها به ویژه در توئیتر بسیار فعال هستند.

هواداران تکفیری «داعش» با استفاده از «هشتگ»‌هایی که به نام «شهیدان»‌شان ایجاد می‌کنند، یک شبکه درهم‌تنیده به وجود می‌آورند. «یاسین مشربش»، کارشناس مقابله با ترور به هفته‌نامه آلمانی‌زبان «دی تسایت» گفته است پیکارجویان داعش با کمک اپلیکیشنی (Application) که طراحی کرده‌اند، می‌توانند شبکه حامیان ترور در توئیتر را با سرعت بیشتری گسترش بدهند.

همچنین «سی‌ان ان» گزارش می‌دهد که مسئولان شبکه توئیتر از هرگونه اظهار نظری در این‌باره خودداری کرده‌اند.

وقتی که پیکارجویان داعش در ۲۱ خرداد ماه (۱۱ ژوئن) موصل را فتح کردند، بیش از ۴۰ هزار توئیت خبر این پیروزی را در شبکه پراکند. ظاهراً در این مدت توئیتر اپلیکیشن داعش و برخی از صفحات این گروه را از دسترس خارج کرده است.

پس از فتح موصل توسط داعش، دولت نوری مالکی اینترنت را در کلیه شهرها و مناطق اشغال‌شده قطع کرد. اما با این‌حال پیکارجویان موفق شدند از طریق ماهواره و از طریق کشورهای حاشیه خلیج فارس به شبکه اینترنت دسترسی پیدا کنند.