ایران در وضعیت «بحران آبی» قرار دارد

میزان آب تجدیدشونده در ایران، یعنی آبی که از بارش‌ برف و باران حاصل می‌شود، کاهش پیدا کرده است و بر این اساس این کشور در مرحله «بحران آبی» قرار دارد.

بر اساس اطلاعات ارائه شده در گزارشی در وب‌سایت خبری «پیام نو»، براساس شاخص‌های جهانی، کشوری که تا ۲۰ درصد از منابع آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، «وضعیت مطلوب» دارد.

اگر مصرف بین ۲۰ تا ۴۰ درصد باشد، «وضعیت قابل قبول» است. مصرف بین ۴۰ تا ۶۰ درصد جامعه را در مرحله «تنش آبی» قرار می‌دهد و ۶۰ تا ۸۰ درصد به معنای رسیدن به مرحله «بحران آبی» است.

در حال حاضر ایران دچار «بحران آب» است و میزان آب تجدیدشونده کشور، یعنی آبی که از بارش‌ها حاصل می‌شود، کاهش پیدا کرده است.

علاوه بر این طی چند دهه اخیر، بخش‌های زیادی از تالاب‌ها و دریاچه‌هایی مانند هامون و ارومیه در ایران خشک شده‌اند. یعنی ایران در حالی حدود یک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده که ۱/۱ درصد از مساحت خشکی‌ها متعلق به این کشور است و منابع آب تجدیدشونده آن تنها ۳۶ صدم درصد منابع تجدیدشونده جهان به شمار می‌رود.

بر اساس این گزارش، سرانه آب شیرین کشور در سال ۱۳۴۹خورشیدی حدود ۴۷ هزار و ۷۰ متر مربع بود که در سال ۱۳۸۰ به دو هزار و ۷۹ مترمربع کاهش یافت. حال پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۱۴۰۴ به ۱۵ هزار و ۵۵ مترمربع برسد.

کاهش ۱۵درصدی بارندگی

بر اساس آمار و اطلاعت ارائه شده در وب سایت «پیام نو»، در سال جاری، تنها در تهران ۱۵ درصد و «نسبت به میانگین درازمدت»، ۳۰ درصد کاهش بارندگی در ایران وجود داشته است.

این گزارش حاکی است در دو سال گذشته میزان بارندگی در تهران به ۴۲۰ میلی‌متر در سال ۹۱ و ۹۲ رسید و در حال حاضر تاکنون ۲۳۵ میلی‌متر بارندگی در کشور وجود داشته است. این رقم در کل کشور ۲۱۲ میلی‌متر است که نشان دهنده کاهش هشت درصدی باران نسبت به میانگین درازمدت است.

میانگین وضعیت بارندگی در کشور حدود ۲۵۰ میلی‌متر در سال است که این عدد بین ۷۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر در نقاط مختلف کشور به طور پراکنده وجود دارد. به عنوان نمونه در یزد، زاهدان و بندرعباس ۷۰ میلی‌متر و در بندر انزلی ۱۹۲۰ میلی‌متر بارندگی رخ می‌دهد.

بنابراین عمده میزان بارندگی در ایران به سطح محدودی از کشور اختصاص دارد، به طوری که ۷۰ درصد از میزان بارندگی سالانه به ۲۵ درصد از سطح کشور و ۳۰ درصد میزان بارندگی ها به ۷۵ درصد باقی مانده از سطح کشور تعلق دارد.

به دلیل کاهش بارندگی و افزایش دمای هوا و تبخیر آب‌های سطحی، در سال‌های گذشته بیش از ۷۰ درصد آب مصرفی تهران از طریق سدها و نزدیک به ۳۰درصد هم از آب چاه‌‌ها تامین شده است.

به سبب کاهش شدید بارش‌ برف و باران و افزایش دمای هوا که تبخیر آب‌های سطحی را تشدید می‌کند، در حال حاضر این رقم به ۶۰ درصد آب سدها و ۴۰ درصد آب چاه‌ها رسیده است.

از ۹۰ درصد آب اختصاصی به بخش کشاورزی نیز ۶۰ درصد هدر می‌رود. قرار است سهم آب کشاورزی در ایران نیز از سال جاری نصف شود. به گفته وزارت نیرو، سالانه ۸۵ تا ۹۰ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که این حدودا معادل ۹۰ درصد آب مصرفی در ایران است.

الگوی مصرف آب در تهران برای هر شهروند در شبانه‌روز ۱۵۰ تا ۱۷۰ لیتر است. در حالی که میزان مصرف متوسط هر فرد در تهران در طول شبانه‌روز بین ۳۲۰ تا ۳۴۰ لیتر است.

سرانه مصرف روزانه آب در ایران ۳۰۰ لیتر است. این سطح مصرف، دو برابر میانگین مصرف آب در جهان است. سازمان جهانی بهداشت مقدار متوسط سرانه ۱۵۰ لیتر را برای برآوردن نیازهای بهداشتی روزانه هر نفر تعیین کرده است.

مسئولان دولتی ایران طی ماه‌های گذشته بارها نسبت به وضعیت کم‌آبی در ایران هشدار داده و خواستار صرفه‌جویی در مصرف آب شده‌اند.

به گفته حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو خشکسالی ۵۰۰ شهر ایران را تهدید می‌کند و پنج کلانشهر از جمله تهران، در وضعیتی نامطمئن قرار دارند.

یکی از مدیران شرکت آب ایران از جیره‌بندی آب در چند شهر بزرگ خبر داده است. شاهین پاک‌روح، معاون هماهنگی و پشتیبانی شرکت آب و فاضلاب ایران گفته است آب در ۱۲ کلان شهر ایران جیره‌بندی می‌شود.

خسرو ارتقایی، مدیرعامل شرکت آب منطقه تهران هم گفته اگر مردم در مصرف آب صرفه‌جویی نکنند مجبور خواهیم شد فشار آب را کاهش دهیم و قطع آب مشترکان پرمصرف هم جزو برنامه است.