کيارستمی: من از هیچ جنگی دفاع نمی‌کنم
در پی واکنش‌ها به سخنان کیارستمی درباره جنگ ایران و عراق، او گفت مدیون کسانی است که در این جنگ کشته شدند اما همچنان می‌گوید جنگ مفهومی نداشت و او از هیچ جنگی دفاع نمی‌کند.
عباس کيارستمی، فيلمساز ايرانی در واکنش به کسانی که او را متهم به توهين به «ارزش‌های دفاع مقدس و شهدا» کرده‌اند، از سخنان خود دفاع کرد و گفت: «هنوز هم می‌گويم و از اين جمله خود ذره‌ای عقب‌نشينی نمی‌کنم که ما درگير جنگی شديم که هيچ مفهومی نداشت.»
اين سخنان را کيارستمی در مصاحبه‌ای با حبيب احمدزاده از شرکت‌کنندگان در جنگ هشت ساله ايران و عراق و فيلمنامه‌نويس و مستندساز گفته است. خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، چهارشنبه ۹ مهر متن اين مصاحبه را منتشر کرده است.
کيارستمی درباره جنگ هشت ساله ايران و عراق گفته است: «اين جنگ به ما تحميل شد و نمی‌خواستيم درگير اين جنگ بی‌مفهوم شويم. درست است که هردو طرف در جنگ سهيم هستند اما مسئول کسی است که آغاز می‌کند.»
اين فيلمساز با اشاره به اينکه «ما همه نسبت به رزمندگان دين داريم»، افزود: «چند شب پيش در تلويزيون ديدم که متأسفانه مجری با لحن هيجانی که همه را تحريک می‌کرد، می‌گفت که من نسبت به حماسه‌ای که اين جوانان خلق کردند، وفاداری نداشتم و پيشنهاد کرد که اگر کيارستمی پوزش بخواهد و بگويد که اين يک اشتباه لفظی بوده، قضيه به سرانجام خواهد رسيد ولی من نفهميدم بابت چه بايد پوزش بخواهم وقتی چيزی نگفتم که در نفی اين حماسه‌آفرينان باشد.»
کیارستمی با بیان اینکه «من در زمان صلح، خيلی طرفدار حرف زدن درباره جنگ نيستم»، افزود: «بازهم می‌گويم که من از هيچ جنگی دفاع نمی‌کنم اما بحث دفاع و تنبيه متجاوز چيز ديگری است.»
عباس کيارستمی در جلسه‌ای که ماه آوريل گذشته در دانشگاه سيراکيوز آمريکا و با حضور دانشجويان اين دانشگاه برگزار شد با انتقاد تلويحی از ابراهیم حاتمی‌کيا، فیلمساز ایرانی که فیلم‌هایی درباره جنگ ایران و عراق ساخته است، گفته بود که به اعتقاد مخاطبانش فيلم‌های حاتمی‌کيا فيلم‌هايی بودند که بسياری را به هيجان آوردند تا در جنگ ايران و عراق که جنگ بی‌مفهومی بود، کشته شوند.
انتشار فيلم سخنان کيارستمی باعث شد تا او بگويد که «نمی‌دانم چگونه فيلم‌برداری شده و چرا به يک‌باره بعد از شش ماه فيلمش منتشر شد.»
در نخستين واکنش به اظهاراتی که کيارستمی در دانشگاه سيراکيوز آمريکا بيان کرده، ابراهيم حاتمی کيا، فيلمساز ايرانی، خواهان واکنش وزارت ارشاد، سازمان سينمايی و ديگر مسئولان ارشد سينمای ايران به سخنان عباس کيارستمی شد.
حاتمی‌کيا، کيارستمی را «عزيز کرده‌ای از سينمای ايران» خواند که به گفته او «اخيراً حرف‌هايی زده و شهدا را قربانی جنگ دانسته است». او کيارستمی را مورد حمايت هميشگی وزارت امورخارجه ايران دانست.
کيارستمی نيز در مصاحبه‌اش با حبيب احمدزاده، بدون اشاره به نام حاتمی‌کيا گفته است: «آن رزمنده‌ها کار انسانی خودشان را انجام دادند و من چرا بايد حرکت آنها را زير سئوال ببرم. همين الان هم خجالت می‌کشم وقتی می‌گويم نسبت به اين‌ها مديونم. خجالت‌آور است چون می‌رود در باب ديگری که من مثلا ترسيده‌ام و از روی ترس اين حرف‌ها را می‌زنم. اما من چه موقعيتی دارم که به خاطرش بترسم؟ من کجا مورد عنايت و لطف اين دوستان قرار گرفتم؟ من چه وقت عزيز کسی بوده‌ام؟ لطفا به اين‌ها پاسخ بدهيد.»
چهار روز پیش نیز علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران درباره اظهارات عباس کیارستمی در دانشگاه سيراکيوز گفت: «این حرفی که ایشان زده قابل قبول نیست. ایشان می‌گوید جنگ نامفهوم!»
وی افزود: «دفاع مقدس که دیگر جزو حماسه‌هایی است که همه آحاد ملت به آن معتقدند. دفاع مقدس، دفاع از سرزمین، دفاع از اسلام، دفاع از نوامیس بوده و دیگر کسی نمی‌تواند آن را زیر سئوال ببرد.»
در همین حال حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی کشور چند روز پیش گفت که «مطمئن است عباس کیارستمی ایران، عاشق دفاع مقدس است.»
ایوبی خواستار بررسی این موضوع شد که چرا صحبت‌های کیارستمی با گذشت شش ماه از آن هم‌زمان با «هفته دفاع مقدس» مورد توجه و دست‌آویز این حملات قرار گرفته است.
محمدجعفر منتظری٬ رئيس ديوان عدالت اداری یکی دیگر از کسانی بود که نسبت به سخنان کیارستمی در دانشگاه سيراکيوز واکنش نشان داد.
عباس کيارستمی در آن بخش از سخنان خود که به فیلم‌های حاتمی‌کيا اشاره کرده بود، گفته بود: «فيلم‌های تو نماند، چون تو راجع به يک پريودی از تاريخ ايران حرف زدی که تازه آن پريود هم بچه‌ها را به هيجان آورد.»
منظور کیارستمی از «پریود» «بازه زمانی» بود اما رئيس ديوان عدالت اداری ایران آن را با «عادت ماهیانه زنان» یکی گرفت و این سخنان کيارستمی را به دلیل استفاده از کلمه «پريود»، «بی‌شرمانه» خواند.
محمدجعفر منتظری گفت: «اين تعبير بی‌شرمانه که از سوی مغز متفکر مشروب‌خوار غرب‌گرای افتاده در داخل غرب اخيرا نسبت به دفاع مقدس بر زبان جاری شده و بنده از بيان آن خجالت می‌کشم، به نظرتان ناشی از چيست؟»
نظرها
سعید
Oikophobia یا نفرت از وطن پدیده ای تلخ ولی علامت توسعه اجتماعی است. همین پدیده در پریودهای تاریخی مختلف باعث مهاجرت های گسترده اروپایی های آگاه تر به سایر مناطق جهان شده. آدم های کمتر هوشمند دچار این مشکل نمی شوند و تلاش می کنند با هر شرایطی بسازند
ایرانی
خسته شدم از این مملکت، خبرهاش و همه چیزش. این اولین باری هست که اینو میگم. ۳۵ سال امید درست شدنش رو داشتم و هر کاری لازم بود به سهم خودم انجام دادمولی حالا با صدای بلند میگم: حالم از این مملکت بهم میخوری.
سعید
1- جنگ خوب و جنگ بد نداریم. جنگ همیشه برای منافع آدماست و نمیشه با واژه دفاع بهش تنبان تقدس پوشاند. یکی برای تامین رفاه بیشتر مردمش می ره جنگ، یکی برای حفظ مرزهاش، یکی بدلیل تحقیرهای تاریخی همسایه، یکی برای پوشش سرکوب مخالفهای داخلی و ... این فیلم ساز هم طفلی جرات نداشته بگه که موضوع از این قراره. یه مقدار تعارف چاشنی حرفهاش کرده که تکفیرش نکنن 2- وقتی به کشورمون میگیم ایران خانوم چرا نباید این همه خونریزی های دردناک دوره ای که بدلیل جنگ هامون رخ داده رو به پریود تشبیه کنیم. تعبیر ناخواسته شاعرانه ای بوده و اگر هم می خواسته که باز حرجی نیست، اونم یه کارکرد عادی بدنه درست مثل جنگ که پدیده ای عادی و غیرقابل اجتناب در جوامع بشریه
farid
چقدر از جنگ و ادمکشی و فرستادن نو جوانان روی مین و زیر بمب شیمیایی و زندانهای صدام میخواهند بهره برداری کنند . با شعار جنک جنگ بیش از ۲۰۰ هزار کشته و نیم میلیون مجروح و میلیاردها خسارت بالا اوردند و حالا همه صاحب پست ومقام و بساز و بفروش و دلال میلیاردر شده اند و دارای قصر در تهران و ویلا در شمال شده اند!!
لطیف
سلام. یعنی توی این الکی آباد یکی پیدا نمیشه که به من بی کس و کار بی همه چیز بگه اینجا کجاست؟ سرها چرخی خورد و یکی از میانه میدان ول معطلان به سخن درآمد که: اینجا اونجایی که به دسته بیل میگن: هسته خرماا! اینجا اونجایی که همه دست پس و پیش هم و میدونن و یه جوری اطوار میریزند که انگار با مشک گه طرفن! مشک گه که میدونی چیه؟ انگشت میکنی توش و درمیاری و هیچ اتفاقی هم نمی افته، ظاهرا دستت گهی میشه و باطنا روحت! اینجا اونجایی که وقتی ٢۴ استانش درگیر یه شونه تخم مرغ و ده کیلو غیروذالکند، هنربندش برای گریز از واقعیت روز، «چه» شش میلیاردی و «رستاخیز» ده میلیاردی و «محمد» بیست میلیاردی می سازه؟! اینجا اونجایی که وقتی اشغالگران داخلی برای بقای خویش، مملکت را درگیر جنگ با کشور همسایه کرده اند، دغدغه هنرمندش دفترجامانده احمدپورست و در زمان صلح، خیلی طرفدار حرف زدن درباره جنگ نیست!؟ اینجا اونجایی که کسان و ناکثان سر سفره یزید نان میخورند و سینه برای حسین میزنند و با گارد آوانگارد و شال و دستبند سبز، از دولت کودتا مجوز چاپ کتاب و فیلم میگیرند و دو پاسه و سه پاسه میشوند؟! اینجا اونجایی که نخست وزیر و رئیس جمهورش از قتل عام لعنت آباد خاوران بیخبرند! اینجا اونجایی که حرام لقمه گان تاریخ از زندان اوین، به دیکتاتور و فرعون و عمرعاص نامه مینویسند که «حرام خوران سیاسی و فرهنگی و اجتماعی را معرفی و مجازات کنید! اینجا اونجایی که همه راهها نهایتأ به دور برگردان قر و غمزه و لب و دهن و اطوار ختم میشود! اینجا اونجایی که امت و ملت و دولت مازاد، چوب و پیاز را با هم میخورند و دنبال مجرم و متهم میگردند! پ.ن. آقای کیارستمی شما دیگه چرا؟! جنگ برای شما مفهوم نداشت، ولی برای ناکثان آب و نان و نام داشت و برای بی کسی مثل من، قحطی و ویرانی و تباهی و اسارات و قتل و غارت و تجاوز و دربدری ! شما از کدام زمان صلح حرف میزنید داش عباس؟!
علی
خب جنگ بوده ایت اله داشتیه جنگ میکرده امت اسلام هم پریود بوده اند این که حقیقت هست
صدیف
چنانچه صحت و سقم این مصاحبه درست باشد باید گفت نظرآقای کیارستمی دوگانه است اگرایشان جنگ را برسمیت نمیشناسد و ضدمردمی میداندطبعا" جنگجویان و کشتگان را نباید ارج نهد و تقدیرشان کند چون آنها همچون بقیه مردم هستند و کاری مثبت برای تاریخ انجام نداده اند و عامل ادامه وبلکه تجاوز بعدی میتوانند باشند وعمله ای در دستان صاحبان قدرتند پس جایی برای تکریم نمیماند هر چقدر هم ناآگاه و بیگناه باشند. اما اگرباور ایشان براین باشد که اینان مدافعان خاک وآب و وطن بوده اند و با پایمردیشان توانسته اند نقشه ایران را همانگونه که بوده نگه دارند پس تهییج و روحیه دادن و بخشی از سینماتوگراف وعکس وموسیقی را در خدمتشان بکارگرفتن نباید گناه باشد و آقای حاتمی کیا نهایتا" کار غلطی انجام نداده است. من فکرمیکنم مضمون افکاروسینمای کیارستمی به افقهای بلندانسانی میندیشد ولی باید پذیرفت در مقاطعی نمیتوان براحتی این مضامین را تولید کرد ویکی از آن مقاطع دوران تلخ جنگ است که بر زندگی همه تاثیر میگذارد.