یونسکو غارت و تخریب آثار فرهنگی طرابلس را محکوم کرد

سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد، یونسکو، تخریب و تاراج مساجد تاریخی در شهر طرابلس در لیبی را محکوم کرد.

مسجد جامع احمد پاشا قرمانلی، از مهم‌ترین آثار تاریخی و فرهنگی شهر قدیم طرابلس، روز هفتم اکتبر مورد حمله گروهی از مردان مسلح قرار گرفت و به شدت آسیب دید. کاشی‌ها و تمام تزیینات مرمرین این مسجد تاریخی مورد تعرض قرار گرفته، تخریب شدند یا به سرقت رفتند. تمام صحن مسجد نیز تخریب شد.

روز یازدهم اکتبر نیز مدرسه تاریخی «عثمان پاشا» از مکان‌های متعلق به صوفیان طرابلس مورد حمله مردان مسلح قرار گرفت و تخریب و تاراج شد.

در همان روز، حمله‌ی دیگری به مسجد تاریخی «درغوت»، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی طرابلس، توسط مردم و گروه‌‌های داوطلب خنثی شد. مردم محلی خود حفاظت از این اثر تاریخی و فرهنگی را بر عهده گرفتند و اجازه ندادند گروه‌های افراطی به این مکان نزدیک شوند.

مسجد جامع احمد پاشا قرمانلی در سال ۱۷۳۸ میلادی ساخته شده است. مسجد درغوت نیز متعلق به اولین حاکم عثمانی شهر طرابلس است.

ایرینا بوکووا، مدیرکل سازمان جهانی یونسکو، در بیاینه‌ای که به مناسبت این حملات دنباله‌دار به آثار تاریخی شهر طرابلس منتشر کرده گفته است که یونسکو تعرض و تخریب این آثار تاریخی و فرهنگی را به شدت محکوم می‌کند. به گفته بوکووا، غارت و قاچاق اموال تاریخی نیز که در این مکان‌های فرهنگی صورت گرفته تنها باعث «عمیق‌تر شدن زخم‌های مردم لیبی می‌شود که در حال تلاش فراوان برای بازگشت به وضعیت عادی و بازسازی جامعه خود هستند».

او همچنین به نقش موثر مردم و گروه‌های داوطلب محلی که مانع تخریب مسجد درغوت شدند اشاره کرد.

یونسکو حملات به میراث فرهنگی و مذهبی شهر طرابلس را حملاتی منفرد ارزیابی نمی‌کند. به گفته مدیرکل یونسکو این تخریب‌ها عمیقا مرتبط با حوادث دیگری هستند که در مدت اخیر در لیبی و در سطح منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اتفاق افتاده‌اند. تخریب عمدی میراث فرهنگی باعث شعله‌ورتر شدن آتش جنگ‌ و اختلافات قومی و مذهبی شده و پیوستگی جوامع را در این منطقه در خطر انداخته است.

ایرینا بوکوا، میراث فرهنگی شهر تاریخی طرابلس را در معرض خطر جدی تخریب، غارت و قاچاق غیر قانونی توصیف کرده است.

برای مواجهه با چنین خطرات و بحرانی، یونسکو وعده داده است به زودی دوره‌های آموزشی برای مقامات لیبی برگزار کند.

این نخستین بار نیست که میراث فرهنگی در لیبی، به ویژه مکان‌های متعلق به صوفیان، پس از سقوط حکومت معمر قذافی مورد حمله گروه‌های مسلح قرار گرفته است.

در ماه اوت ۲۰۱۲ نیروهای بنیادگرا در لیبی سه مکان مهم صوفیان را ویران کردند. مرکز فرهنگی شیخ عبدالاسلام الاسمر در شهر زلیتن، آرامگاه سید احمد زروق در شهر مصراته و آرامگاهی دیگر متعلق به سیدی الشعب در شهر طرابلس. در شهر طرابلس از بمب و سپس بولدوزر  برای صاف کردن این مکان فرهنگی و مذهبی که قدمتش حدود پانصد سال بود استفاده شده است. در حملات متعدد گروه‌های بنیادگرا، کتابخانه‌ها و مرکز اسناد صوفیان نیز از میان رفته و به اسناد تاریخی و نسخه‌‌های دست‌نویس فراوانی آسیب رسید.

پس از آن نیز تعدادی از مکان‌های مورد احترام آنان در لیبی با خاک یکسان شد یا آسیب‌های جدی دید. برخی شواهد حاکی از آن است که هنگام حمله و تخریب تعدادی از این مکان‌ها، نیروهای دولتی جلوی حمله‌کنندگان را نگرفته و مانع تخریب نشدند.