«سال ۲۰۱۴؛ سالی سیاه در زمینه حقوق بشر»

سوریه، عراق و اوکراین؛ بحران در این کشورها بخش اصلی گزارش سالانه عفو بین‌الملل را تشکیل داده‌اند. این سازمان مدافع حقوق بشر سال ۲۰۱۴ را به‌دلیل اقدامات تروریستی داعش و بوکو حرام و جنگ اوکراین سال تلخی عنوان کرده است.

عفو بین‌الملل گزارش سال ۲۰۱۴ خود را روز چهارشنبه  ۲۵ فوريه / ۶ اسفندماه منتشر کرده است.

در این گزارش آمده است: «سال ۲۰۱۴ سالی سیاه برای همه بود، برای کسانی که جرأت می‌کنند از حقوق بشر دفاع کنند و برای کسانی در سراسر دنیا که شاهد بودند چگونه خانه و کاشانه‌شان به یک منطقه جنگی تبدیل شد.»

درگیری‌های نظامی و نقض حقوق بشر توسط طرف‌های مقابل

در گزارش سالانه عفو بین‌الملل با اشاره به وضعیت سوریه گفته شده که در سال ۲۰۱۴ بیش از هر کس غیرنظامیان در این کشور کشته شدند.

نیروهای حکومت بشار اسد به طور هدفمند مناطق مسکونی و بیمارستان‌ها را با نارنجک، سلاح شیمیایی و بمب‌های بشکه‌ای و خوشه‌ای بمباران کرد. همچنین فعالان سیاسی در برابر دادگاه‌های «ضدتروریستی» قرار گرفتند و زندانیان شکنجه شدند.

طرف‌های دیگر جنگ سوریه، به‌ویژه گروه «دولت اسلامی» (داعش) نیز به‌شکل گسترده‌ای حقوق بشر را نقض کرده‌اند. در مجموع هفت ميليون و ۶۰۰ هزار نفر در داخل سوریه خانه‌های خود را ترک کرده‌ و چهار میلیون نفر نیز از کشور گریخته‌اند.

در این گزارش درباره درگیری‌های غزه در سال گذشته آمده است که از میان دو هزار فلسطینی کشته‌شده در این درگیری‌ها، یک‌هزار و ۵۰۰ نفر غیرنظامی بوده‌اند.

عفو بین‌الملل دولت اسرائیل را عمدتاً به دلیل بمباران مناطق غیرنظامی در غزه به جنایات جنگی متهم کرده است.

همچنین گروه حماس نیز به‌دلیل شلیک بی‌رویه موشک به خاک اسرائیل محکوم شده است.

جنایاتی در آفریقا که دیده نمی‌شوند

این گزارش، اسلامگرایان تندرو و گروه بوکو حرام را نیز به دلیل جنایاتی که به‌ویژه در نیجریه انجام دادند محکوم کرده است. بوکو حرام صدها کودک نیجریایی را ربود و بسیاری از غیرنظامیان را در حملات خود کشت.

عفو بین‌الملل به جرم و جنایات نیروهای دولتی نیجریه نیز اشاره کرده و گفته است فیلم‌های ویدئویی نشان می‌دهند که نیروهای امنیتی نیجریه مظنونان به ترور را کشته و در یک گور دسته‌جمعی دفن کرده‌اند.

عفو بین‌الملل در مورد اوکراین نیز دو طرف درگیری‌ها را محکوم کرده است. در گزارش آمده است: «در کریمه، شهر مورد اشغال روسیه و در مناطق تحت کنترل جدایی‌طلبان طرفدار روسیه در شرق اوکراین، ربودن افراد و بدرفتاری با زندانیان در دستور کار قرار دارد و شامل حال صدها نفر می‌شود.»

همین موارد در طرف دیگر و در میان نیروهای داوطلب اوکراین نیز انجام شده است. در مدت یک سال بیش از چهار هزار نفر در اوکراین کشته و حدود یک میلیون نفر آواره شده‌اند.

سال گذشته میلادی در نبردهای جمهوری آفریقای مرکزی بیش از  پنج هزار نفر کشته شده‌اند که بیشتر آن‌ها را غیرنظامیان تشکیل می‌دهند. در درگیری‌های گروه‌های مذهبی این کشور بحران‌زده گزارش‌هایی درباره شکنجه، تجاوز و کشتار دسته‌جمعی نیز منتشر شده است.

در جنگ داخلی سودان جنوبی میان نیروهای دولتی و مخالفان، ده‌ها هزار نفر از غیرنظامیان کشته شده‌اند. هر دو طرف درگیری‌ها حقوق بشر را نقض کرده‌اند و حدود دو میلیون نفر آواره شده‌اند.

عفو بین‌الملل به‌عنوان جنایات پلیس و مقامات دولتی از مکزیک مثال آورده است که در آن ۴۳ دانشجو ربوده و کشته شدند. گزارش سالانه عفو بین‌الملل در این‌باره گفته است: «این کشته‌شدگان به بیش از ۲۲ هزار نفری پیوستند که از سال ۲۰۰۶ تاکنون در مکزیک ناپدید شده‌اند.» نیروهای امنیتی که خود با دسته‌های جنایتکار همکاری داشته‌اند بسیاری از این قربانیان را ربوده‌اند.

اگرچه خشونت به‌شکل چشمگیری در سراسر جهان افزایش داشته اما عفو بین‌الملل خوش‌بینی محتاطانه‌ای نشان می‌دهد.

به‌گفته این سازمان، پیمان تجارت جهانی اسلحه که در ماه دسامبر به اجرا گذاشته شد می‌تواند تا حدودی مانع از رسیدن تجهیزات نظامی به دست نیروهای ناقض حقوق بشر شود.