ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

چرا سیاست منطقه‌ای ترکیه چرخشی ناگهانی کرد؟

سوسن اولیاء - آیا دولت ترکیه مترصد فرصتی بود تا با توسل به لزوم مبارزه با افراطی‌گری، تهاجمی را با هدفی دوگانه در عرصه داخلی و منطقه‌ای سازمان دهد؟

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در یک نشست مطبوعاتی گفت چرا باید "پ‌ی‌د" و "پ‌ک‌ک" را به دلیل این که با داعش می‌جنگند، تروریست‌های بهتری بدانیم؟ او افزود این گروه‌ها همگی مشابه یکدیگرند: «تروریست و اهریمنی... باید آنها را از میان برد و این کاری است که خواهیم کرد.»

دولت ترکیه پس از ورود به دو جبهه مقابله با پ‌ک‌ک و داعش، در تلاش ایجاد منطقه "حائل" در خاک سوریه است. چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه می‌گوید این منطقه باید به کمک نیروی هوایی ترکیه و آمریکا از وجود داعش پاکسازی و به مخالفان میانه‌روی اسد واگذار شود. منطقه مورد نظر، ۱۰۰ کیلومتر عرض و  ۶۵ کیلومتر عمق دارد.

چاووش اوغلو این را هم گفته که نیروهای حزب کارگران کردستان و حزب اتحاد دمکراتیک برای قدرت بیشتر در سوریه می‌جنگند نه نجات این کشور...

اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز روز سه‌شنبه ۲۸ژوئیه به خبرنگاران گفت: با کسانی که به وحدت ملی و یکپارچگی آسیب برسانند، صلحی در کار نخواهد بود. احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه یک روز پیشتر در مصاحبه‌ای تلویزیونی عنوان کرد عملیات نظامی علیه پ‌ک‌ک تا زمان بر زمین گذاشتن اسلحه آنها ادامه می ‌یابد.

اگر آنکارا روی این مواضع بماند، روزهایی جهنمی در انتظار ترکیه خواهد بود.

تغییر لحن مقامات ترکیه پس از حمله انتحاری در شهر مرزی سوروچ و کشته شدن ۳۲ جوان داوطلب کمک به کوبانی صورت می‌گیرد. پس از این انفجار که داعش عامل ا‌ن معرفی شد، یورشی سراسری در ۱۳ استان ترکیه صورت گرفت و صدها نفر بازداشت شدند که بخش بزرگی از ‌آنها نیروهای چپ هستند. پس از این یورش، جنگنده‌های ترکیه مقر پ‌ک‌ک در شمال عراق را بمباران کردند.

آیا دولت ترکیه مترصد فرصتی بود تا با توسل به لزوم مبارزه با افراطی‌گری، تهاجمی را با هدفی دوگانه در عرصه داخلی و منطقه‌ای سازمان دهد؟

«رادیو زمانه» در گفت‌وگو با کامران متین، دانشیار روابط بین‌الملل دردانشگاه ساسکس بریتانیا به فرایند چرخش سیاست دولت ترکیه و دلایل احتمالی آن پرداخته است.

• ترکیه بعد از مدت‌ها سکوت و شائبه مماشات با داعش، به مصاف این گروه رفت. اردوغان اما گفت گام بعدی کردها و چپ‌های افراطی هستند. ساز و کار این تحولات را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟

کامران متین

کامران متین: در تغییر سیاست آشکار اردوغان، مجموعه‌ای عوامل دخیل هستند. مسئله اصلی این است که پس از پیشروی یگان‌های مدافع خلق و اتصال دوکانتون کوبانی و جزیره، عزم دولت ترکیه برای تشکیل یک شبه دولت کردی در شمال ترکیه تشدید شد. همان موقع آنها هشدارهایی داده بودند به حزب اتحاد دمکراتیک که بیشتر به سمت غرب و کانتون سوم در اطراف حلب نروند. از طرف دیگر، در انتخابات اخیر هم حزب عدالت و توسعه اردوغان، اکثریت قاطع را برای تغییرقانون اساسی به دست نیاورد و الان هم وارد پروسه تشکیل دولت ائتلافی شده‌اند که به جایی نرسیده است.

به این هم باید توجه کرد که حزب دمکراتیک خلق‌ها بر خلاف تصور ناظران و خود اردوغان، از سد ده درصد گذشت و نزدیک ۸۰ نماینده به مجلس فرستاد. هرچند رهبران اصلی حزب دمکراتیک خلق‌ها در کردستان ترکیه هستند اما پروژه‌ سیاسی انها پروژه نیل به مواضع ناسیونالیسم کرد بود که احزاب چپ و کردها را حول برنامه‌ای ضد حزب عدالت و توسعه متحد کرد. درنتیجه فشار از داخل و هم‌زمان تقویت کردها در مرزهای شمالی،  اردوغان را مجبور کرد تغییر سیاست بدهد.

• این تغییر سیاست معطوف به چه اهدافی است؟

این سیاست دو هدف را دنبال می‌کند. اولا با نشان دادن یک چهره مصمم و ضد پ‌ک‌ک احساسات ناسیونالیستی بخش‌هایی از رای دهندگان ترک را که قبلا به احزاب دیگر رای داده‌اند جلب کند و خلاء رای بخش‌هایی از جامعه را که به حزب دمکراتیک خلق‌ها رای داده‌اند جبران سازد و برای انتخابات زودرس که قرار است در نوامبر برگزار شود، به اکثریت لازم برای تغییر قانون اساسی دست یابد. در عین حال می‌خواهند با ورود عملی به صحنه جنگ علیه داعش در سوریه مانع گسترش نفوذ کردهای سوریه شود. این البته با توجه به همکاری کردهای سوریه و آمریکا بسیار بعید است. دستکم می‌خواهند در سطح مشخصی این نفوذ را کنترل کنند و مانع گسترش دامنه نفوذ و حضور واحدهای مدافع خلق در کوبانی شوند.

• قبلا اردوغان گفته بود ورود ترکیه به ائتلاف ضد داعش مستلزم سرنگونی اسد است. چه شد که ظرف یک هفته هم پایگاه اینجرلیک را در اختیار امریکا قرار دادند و هم مستقیما به عملیات نظامی ورود کردند؟

همین تحولاتی که گفتم باعث چنین تصمیماتی شده است. البته ما نمی‌دانیم مفاد توافق آمریکا و ترکیه چیست. آیا شرط سرنگونی اسد در آن هست یا نه. هر دو طرف دنبال منطقه امن به قول ترکیه، یا منطقه خارج از کنترل داعش بین کوبانی و حلب هستند. از این منطقه قرار است به عنوان محل آموزش و تجهیز و عملیات آن دسته از نیروهای مخالف اسد استفاده شود که به غرب نزدیک‌ هستند. پروژه مبارزه با اسد از دستور کار امریکا یا ترکیه خارج نشده بلکه در کشاکش اوضاع کنونی، توجه ترکیه بیشتر معطوف است به محدود کردن حوزه نفوذ کردهای سوریه، تا براندازی دولت اسد...

• آیا محاسبات دولت ترکیه درست است که هم‌زمان در سه جبهه پ‌ک‌ک، داعش و منطقه امن ورود بکند؟ آن هم در شرایطی که حتی دولت ائتلافی تشکیل نشده است؟

به لحاظ عملی، این عملیات بسیار سمبلیک است. عمده حملات هوایی صورت گرفته به پایگاه‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق و مناطق مرزی ترکیه و عراق بوده. در مورد داعش هم گفته‌اند نیروی نظامی نمی‌فرستند. جنگ با داعش بیشتر جنبه تبلیغی دارد و نیروی زیادی از نظر عملی و نظامی طلب نمی‌کند. در عرصه داخلی هم، انتخابات نوامبر در راهست و اگر بتوانند در این دو سه ماهه، جبهه مطلوب و مورد نظر خود را ایجاد کنند و نظر مخالفان خود اعم از کردها و هواداران احزاب چپ را که با کردها در انتخابات اخیر هم رای بودند؛ شاید به هدف انتخابات زودرس برسند اما ممکن است در عمل به  آن چه می‌خواهند نرسند و تحولات جاری، عواقب بسیار ناخواسته‌ای خارج از محاسبات ترکیه یا امریکا داشته باشد.

• رفتار کنونی ترکیه با توجه به داعیه‌هایی که ایران و عربستان دارند، چه تاثیری در معادلات منطقه خواهد گذاشت؟

پس از سفر اردوغان به عربستان، همکاری‌ها و هماهنگی بیشتری بین ترکیه و عربستان وجود دارد. در مورد ایران دو مسئله هست. اول توافق هسته‌ای که هر چند فاکتور کوچکی در عملیات اخیر ترکیه است، اما شاید فکر می‌کنند با برگشتن ایران به عرصه سیاست جهانی و روابط غیرخصمانه‌تر با جهان غرب، ترکیه حالت محوریت خود را از دست بدهد و شاید آمریکا هم از همین موضوع برای راضی کردن ترکیه برای ورود به مسئله سوریه استفاده کرده باشد.

واکنش ایران به بمباران‌ها به خصوص حمله به مواضع پ‌ک‌ک نشان می‌دهد که شاید پشت صحنه هماهنگی‌هایی صورت گرفته باشد. انتظار منطقی از ایران با توجه به مناسباتش با اسد چیز دیگری بود. من به شخصه انتظار داشتم ایران موضع سخت‌تری بگیرد، ولی آقای رفسنجانی حمایت هم کرد. این نشان می‌د‌هد شاید نوعی هماهنگی بین ایران و ترکیه صورت گرفته است.

• به نظر می‌رسد موضوع کردها را هم ایران دارد به نوعی مهندسی می‌کند.

تعداد آنها زیاد نیست ولی در یک هفته اخیر قاسم سلیمانی به عراق رفت. شاید در مورد پ‌ک‌ک و یا پژاک در مرزها هشدار داده‌اند. این هم که می‌گویند آموزش زبان کردی در دانشگاه سنندج شروع می‌شود، شاید برای این است که رضایت کردهای ایران را جلب کنند، ولی در خارج از ایران برایشان خیلی مهم است که موضع سخت بگیرند. آنها از خطرات احتمالی عملیات احزاب کرد ایرانی مخالف دولت و پ‌ک‌ک و پژاک نگرانند. شاید برای همین هم از موضع دولت ترکیه خرسند هستند.

• آتش بس بین پ‌ک‌ک و دولت ترکیه در این میان چه دورنمایی پیدا می‌کند؟ آیا پ‌ک‌ک می‌‌تواند وضعیت کنونی را مدیریت کند و به چاه نیفتد؟

من خوشبین هستم که بتواند. اگر در ابعاد بزرگ پاسخی نظامی به ترکیه بدهند و آن فضای مورد نظر دولت اردوغان را فراهم کنند، خطری هست که امیدوارم واردش نشوند ولی در مجموع با توجه به وضعیت سوریه، پ‌ک‌ک کارت‌های بازی متعددی نسبت به گذشته دارد. در مورد سوریه بخصوص، موضوع داعش مسئله عمده امریکا و ی‌پ‌گ و حزب اتحاد دمکراتیک هم هست. آمریکا به ترکیه هشدار داده که به کردهای سوریه حمله نکند و رابطه بین کردهای سوریه و پ‌ک‌ک هم غیرقابل انکار است. تردد بین سوریه و ترکیه برای پ‌ک‌ک میسر است و شاید پ‌ک‌ک بتواند جنگ هدایت شده در منطقه را تضعیف کند و باعث شود که امریکا در حمایت از ترکیه و برخوردش با پ‌ک‌ک تجدیدنظر کند.

• دولت اقلیم کردستان عراق چرا در این زمینه سکوت کرده است؟

سکوت که چه عرض کنم... حزب دمکرات به رهبری بارزانی تلویحا حتی پ‌ک‌ک را مسئول از سرگیری جنگ می‌داند. بین ترکیه و اقلیم یک توافق نانوشته هست مبنی بر حمل نفت اقلیم به خارج و از طرف دیگر، نوعی دشمنی هم بین حزب دمکرات و پ‌ک‌ک هست که تضعیف پ‌ک‌ک به نفع هر دو طرف خواهد بود. حزب دمکرات اقلیم حتی با کردهای سوریه هم رابطه چندان خوبی ندارد و آنها را یک دوره محاصره اقتصادی کرد و آنها شاکی بودند که که اجازه نمی‌داد آنها در نزدیکی کردستان عراق فعالیت داشته باشند. آنها فکر می‌کنند پ‌ک‌ک هم در سوریه و هم در ترکیه و هم در کردستان عراق، تبدیل به رقیب حزب دمکرات اقلیم شده و تضعیف این نیرو به نفع‌شان است.

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • بهنام

    قدیر گلکاریان ۱۳۹۴/۰۵/۰۸ با آغاز عملیات نیروهای مسلح ترکیه علیه داعش و پ کا کا، گمانه‌زنی‌های مختلف پیرامون دلایل آن و تغییر رویکرد ناگهانی ترکیه در این خصوص سر خط خبرهای چند روز اخیر رسانه‌های خبری و سر تیتر نظرات تحلیلی کارشناسان سیاسی بوده است. آنچه که در رخداد اخیر باید بدان توجه کرد اینکه، تغییر رویکرد سیاسی- نظامی دولت ترکیه فرایند تحولات بعد از انتخابات پارلمانی ترکیه در ژوئن امسال بوده است. چرا که نتیجه به دست آمده و آرایش جدید احزاب سیاسی در مجلس نگرانی‌هایی را برای دولت حاکم ترکیه و حزب عدالت و توسعه فراهم آورد. حضور حزب نوپای دمکراتیک خلق‌ها با کسب ۱۳ درصد از کل آرا و پراکندگی سایر آرای جامعه در میان دو حزب جمهوری خلق و ملی‌گرای ترکیه، و کاهش محسوس و تکان‌دهنده میزان آرای حزب عدالت و توسعه در کنار عدم موفقیت در احراز کرسی‌های پارلمانی، دلواپسی اردوغان را دوچندان کرد. از سوی دیگر، عدم تمایل حزب دمکراتیک خلق‌ها به تشکیل دولت ائتلافی و متهم کردن اردوغان به آزمندی سیاسی و قدرت؛ منجر به آغاز چالش میان حزب مذکور با اردوغان شد. از سویی، طرح شروط چندگانه از جانب رهبران احزاب مخالف راه را بر تشکیل دولت ائتلافی بست. گرچه تا به امروز رایزنی‌های زیادی میان حزب عدالت و توسعه با حزب جمهوری خلق در حال انجام است و به عنوان آخرین شانس تشکیل دولت ائتلافی به شمار می‌رود، به نظر می‌رسد که وجود موارد اختلاف میان دو حزب از جمله تغییر قانون اساسی، رعایت قانون آزادی‌های مدنی، استقلال قوه قضائیه و مهم‌تر از همه تغییر شیوه موجود در سیاست خارجی منجر به شکست مذاکرات در آینده خواهد بود. علیرغم اظهار نظر بشیر آتالای، معاون نخست‌وزیر ترکیه، مبنی بر اینکه شش مورد از ۱۰ مورد مواضع مورد اختلاف میان دو حزب حل شده است و حتی در این خصوص هالوگ کوچ از حزب جمهوری خلق اذعان داشته که دوشنبه آینده، کلیدی‌ترین جلسه بین دو حزب خواهد بود تا نتیجه مشخص شود؛ لیکن عمر چلیک، وزیر گردشگری و فرهنگ ترکیه، از وجود عمده‌ترین مسائل مورد اختلاف خبر داده است. این در حالی است که حزب جمهوری خلق در روز چهار شنبه ۲۹ ژوئیه درخواست تشکیل جلسه فوق‌العاده مجلس ترکیه کرده و با طرح یک فوریتی در صدد بررسی دلایل رشد تروریسم در چند روز گذشته و واکنش ناگهانی دولت در قبال آن شده است. بنابر این به نظر می‌رسد که دولت ترکیه با وقوف به عدم امکان تشکیل دولت ائتلافی، زمینه را برای انتخابات زود هنگام فراهم می‌آورد و چنین مقصودی را می‌توان به سهولت در اظهارات اردوغان درک کرد. بدیهی است که برای کسب موفقیت در این مسیر نیازمند افزایش آرای جامعه و کسب اکثریت پارلمانی خواهد بود. بدین منظور به نظر می‌رسد، دولت ترکیه با بروز حادثه سوروچ فرصت مغتنمی را به دست آورده و با مستمسک قرار دادن حمله به مواضع داعش، بیش از همه بر مواضع گروه شورشیان پ کا کا در داخل و خارج از ترکیه فشار آورده است. بمباران مواضع شورشیان پ کا کا و دستگیری هواداران این گروه به همراه القاعده و داعش در کنار بروز واکنش‌های عملی پ کا کا از قبیل بمب‌گذاری و ایجاد ناامنی در جامعه، در واقع پازل‌های تکمیل‌کننده تابلوی حقانیت حزب عدالت و توسعه و در رأس آن اردوغان در بی‌فایده بودن ادامه روند مذاکرات صلح میان کردها و دولت و همچنین برائت از همکاری با داعش بوده است. به همین خاطر است که روز سه‌شنبه اردوغان بعد از درخواست دولت باغچه‌لی، رهبر حزب حرکت ملی، اعلام کرد که دیگر مذاکرات میان کردها و دولت به بن‌بست رسیده و عبدالحمید گول، معاون رئیس حزب عدالت و توسعه، نیز از اقامه دعوا بر علیه مسئولین حزب دمکراتیک خلق‌ها خبر داد. در همین حال بر اساس خبر منتشره در روزنامه «یئنی شفق» (شفق نو) تحرکات خاصی در ترکیه در حال شکل‌گیری است. این نشریه خبر از مذاکرات رهبران ترکمن سوریه با مسئولین هماهنگی سازمان اطلاعاتی ترکیه موسوم به «میت» در واگذاری مناطق پاک‌شده از گروه داعش در شمال سوریه به گردان‌های تجهیزشده ترکمن می‌دهد. گویا ترکمن‌های سوریه با هدف نجات میهن از تمامی ترکمنان دعوت به همبستگی کرده و با اقدام اولیه خود مبنی بر فتح قلعه لاذقیه و تسلط بر این شهر، تمامی نیروهای داعش و نیروهای وفادار به بشار اسد را دور خواهند ساخت. ضمن آنکه شهرهای ادلب و حلب را مرکز خود قرار داده و بر علیه پاکسازی قومی کردها نیز وارد عمل خواهند شد. این در حالی است که طارق سولو جویزجی، معاون مجلس ترکمن‌های سوریه در مصاحبه‌ای با بی بی سی ترکی از چنین تحرکاتی اظهار بی‌اطلاعی کرده است. به نظر می‌رسد دولت ترکیه برای نیل به قدرت مطلق در انتخابات زودهنگام دست به قمار سیاسی پر مخاطره‌ای زده است و ضمن درز اخبار متناقض، حساس و مناقشه برانگیز، از ابراز ادعاهای تحریک‌آمیز نیز ابایی ندارد. در این بین برای تحریک حس ناسیونالیستی و جلب افکار عمومی برای کسب آرای پراکنده شده در انتخابات قبلی از ادامه بحران در داخل کشور نیز چندان بیمناک نیست. به همین خاطر رفتار سیاسی کنونی ترکیه را می‌توان چالش برانگیز و شتاب‌زده تلقی کرد. به طوری که جم اوزدمیر نماینده ترک‌های مقیم آلمان از حزب سبز در پارلمان این کشور نیز ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های تک‌تازانه اردوغان، به مسئولین سیاسی ترکیه هشدار داده است که وضعیت موجود، ترکیه را به سمت موقعیت پاکستان کوچک می‌برد. چنانچه تدبیری اندیشیده نشود، ترکیه در پرتگاه جنگ داخلی اسیر خواهد شد. وی بر همکاری مسجل ترکیه با داعش صحه نهاده و معتقد است که ترکیه روزی در آستانه پیوستن به اروپا بود ولی امروز سعی دارد به بهانه مبارزه با داعش، کشورهای اروپایی را فریب دهد. در چنین شرایطی است که رفتارهای شتاب‌زده دولت ترکیه برای دست یافتن به هدف قدرت سیاسی دور از واکنش‌های مختلف و انتقادات رهبران سیاسی جهان و حتی کشورهای منطقه اعم از العبادی، مسعود بارزانی، آنگلا مرکل و دیگران نیز دور نمانده است. منبع : http://www.radiofarda.com/content/f7-how-erdogan-plays-with-syrian-turkmen-cards/27161340.html

  • بهنام

    ریاکاری و نیرنگ بازی اردوغان فاسد از همین جا مشخص میشود که در پی شکست سنگین خود و حزب ننگین اسلامیش ، در واقع در ترکیه دست به کودتا زده و میخواهد خود و حزب پوسیده اش را از منجلاب بن بست عدم مشروعیت خارج سازد ، ولی با اینگونه کارهای نسنجیده و کودکانه در واقع آخرین میخها را بر تابوت مرگ سیاسی خود میکوبد . لغو مصونیت نمایندگان اپوزیسیون اردوغان خواستار لغو مصونیت قضایی نمایندگان حزب دموکراتیک خلق‌ها شد و اعلام کرد که مقامات پلیس باید اعضای این حزب را به دلیل احتمال همکاری آنان با حزب ممنوعه‌ پ‌ک‌ک تحت نظر قرار دهد. او با اشاره به این که ممنوع کردن این حزب درست نیست، گفت: «چون بلافاصله یک حزب جانشین دیگر تاسیس می‌شود.» اردوغان تاکید کرد نمایندگانی که به تشکیلات تروریستی اتکاء می‌کنند، باید تاوان آن را هم بپردازند. حزب دموکراتیک خلق‌ها‌ در انتخابات اخیر ترکیه به‌طور غیرمترقبه‌ای بیش از ۱۳ درصد آرا را به دست آورد. در برابر، حزب عدالت و توسعه (حزب اردوغان) اکثریت خود را از دست داد و تنها ۴۱ درصد آرا را کسب کرد. یکی از وعده‌های صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ها‌ در کارزار انتخاباتی خود، عدم ائتلاف با حزب عدالت و توسعه بود. استقبال حزب دموکراتیک خلق‌ها دمیرتاش روز چهارشنبه (۲۹ ژوییه) در رابطه با خواست اردوغان گفت که خودش و ۸۰ نماینده‌ این حزب در مجلس، آماده‌‌اند بلافاصله از مصونیت پارلمانی خود چشم ‌بپوشند. او سپس خطاب به نمایندگان دیگر گفت: «اگر نمی‌ترسید بیایید همگی از مصونیت پارلمانی خود صرف‌نظر کنیم.» منبع : دویچه وله فارسی مرگ بر کلیه دیکتاتورهای جهان علی الخصوص خامنه ای و اسد و اردوغان خائن .