رضایت جنسی در میان زنان ایرانی بالا نیست

در ایران تعداد و وسعت پژوهش‌های انجام شده درباره زندگی جنسی زنان محدود است و به دلیل وجود تابوهای اجتماعی، بسیاری از زنان از گفتن تمام واقعیت‌ها درباره زندگی جنسی خود سر باز می‌زنند یا تظاهر می‌کنند که به آن اهمیت زیادی نمی‌دهند. با این حال آمارهای موجود که برخی برآمده از پژوهش‌های علمی و جامعه شناختی‌اند، نشان می‌دهند که رضایت جنسی در میان زنان ایرانی چندان بالا نیست و هنوز سایه باورهای مردسالارانه بر رابطه زوج‌ها وجود دارد. در برخی گزارش‌هایی که درباره علت‌های طلاق در ایران ارائه می‌شود، مشکلات جنسی یکی از دلایل مهم شیوع طلاق در ایران اعلام می‌شود.

با وجود تمام محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از زنان ایرانی به حق خود برای رسیدن به رضایت جنسی واقف‌اند. بر مبنای یکی از پژوهش‌هایی که توسط «سیدمحمد صادق مهدوی» و «مریم نسیمی» در مرکز علوم تحقیقات دانشگاه آزاد انجام شده، ۹۲ درصد زنـان در یک جامعه آماری نمونه معتقد بوده‌اند که ارضای نیاز جنسی زنان بسیار اهمیـت دارد و ۸۴.۳ زنـان ابـراز کـرده‌انـد کـه معتقدند، زنان همانند مردان حق التذاذ جنسی دارند. اما جالب اینجاست که  ۱۶.۲ درصد زنان گفته‌اند که معمولاً پس از برقراری رابطه جنسی با همسر خود، احساس گنـاه می‌کنند. با این حال،  ۸۷.۸ درصد زنان ابراز کرده‌اند که معتقدند رضایت از رابطه جنسی در زندگی بسـیار مهـم و در چگونگی رابطه بسیار تعیین کننده است و ۸۱.۲ درصد زنان معتقد بوده‌انـد که ابـراز نیازهـا و توقعات جنسی‌شان به همسر، باعث پویایی رابطه و دسـتیابی آنهـا بـه اوج لـذت جنسـی مـی‌شود.

در عین حال، ۱۴.۳ درصد زنان ابراز کرده‌اند که پس از به دنیا آمدن آخرین فرزندشان ترجیح می‌دهنـد رابطـه جنسـی کمتری با همسرشان داشته باشند و ۵۸.۵ درصد زنان معتقد بوده‌اند که یک زن باید هم در رابطه جنسی با همسر خود و هم در ارتباطات اجتماعی با مردان بیگانه «حیـا» داشـته باشـد. ۲۸.۶ درصد زنان ابراز کرده‌اند که در مورد رابطه جنسی با همسر خود توافق ندارند و ۲۹.۵ درصد زنان از میزان ابراز عشق و محبت پیش از نزدیکی از سوی همسرشان رضایت نداشته‌اند و حتی ۳۰.۶ درصد زنان ابراز کرده اند که اغلب از برقراری رابطه جنسی با همسرشان، لذت نمی برند. ۶۱ درصد زنان به دنبال یافتن راه‌هایی هستند تا روابط جنسی‌شان را جالب‌تر و لذت‌بخش‌تر کند.

رابطه مردسالاری و نارضایتی جنسی

مفهوم رضایت جنسی به معنای ارزیابی مثبت از روابط جنسی است که بر مبنای آن توقعات همسران و نیازهای آنها تامین می‌شود. رضایت جنسی یکی از نیازهای روانی انسان است که با سلامت او ارتباط مستقیم دارد. فقدان رضایت جنسی می‌تواند منجر به فشارهای جسمی و روحی شود و بر سلامت او اثر بگذارد و از خلاقیت او کم کند. مطالعات بسیاری در استرالیا نشان دادهاند که ۸۸ درصد مردان و ۸۰ درصد زنان معتقدند که سکس اثر مهمی در زندگی آنها دارد.

یک مطالعه نشان می‌دهد که ۳۸ درصد زنان متاهل در طول نزدیکی دچار استرس هستند و فعالت جنسی خود لذتی نمی‌برند و در مجموع ۶۸ درصد زنان فعالیت جنسی خود را لذت‌بخش ارزیابی می‌کنند.‌

در آمریکا، میزان رضایت جنسی ۲۵ درصد اعلام شده اما در ایران نارضایتی جنسی در میان زنان در سال ۱۹۹۹، ۳۲ درصد بوده و در سال ۲۰۰۸ به ۴۷.۵ درصد رسیده.

نتایج پژوهش‌های انجام شده در ایران نشان می‌دهد که رابطه معنادار و منفی میان به کـارگیری شـیوه‌های تربیتی استبدادی و مردسالارانه و عدم رضایت جنسی زنان وجود دارد. همچنین رابطه معنـادار و مثبـتی میـان نحـوه اجتمـاعی کردن دختران و میزان رضایت جنسی آنان وجود دارد. به این معنا که هر چه فرایند اجتماعی شـدن دختران به شکل صحیح‌تری انجام شود، رضایت جنسی آنان بیشـتر خواهـد بـود.

تحصیلات همسر، سن ازدواج و تعداد فرزندان و رضایت جنسی در میزان رضایت جنسی زنان موثر است اما میان درآمد و اشتغال و رضایت جنسی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین تعاملات عـاطفی میان زوجین بر رضایت جنسی زنان اثر مثبت دارد؛ همان‌طور که میزان اختلاف سنی زوجین بر رضایت جنسی زنان تاثیر منفی دارد.

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که رابطه معنادار و مثبتی میان میـزان رضـایت از سایر ابعاد زندگی و رضایت جنسی زنان وجود دارد و وجود نگرش و باورها و آموخته‌های نادرست نسبت به امور جنسی بر میـزان رضـایت جنسـی زنـان اثر می‌گذارد.

از سوی دیگر، بخشی از مشکلان زنان  ایران در زندگی جنسی به فقدان آموزش بر می‌گردد. در ایران معمولا درباره مسائل جنسی صبحت نمی‌شود و آموزش رسمی در این زمینه ارائه نمی‌شود.

مشاوره جنسی به معنای یک روش مشاوره تخصصی برای ارائه اطلاعات ضروری به زوج‌ها برای حفظ زندگی جنسی آنهاست. یک مطالعه نشان داده که وقتی زوجی در جلسات مشاوره جنسی شرکت می‌کنند، میزان رضایت جنسی آنها به طرز چشمگیری بالا می‌رود. برخی مطالعات انجام شده در ایران نشان می‌دهد با انجام مشاوره جنسی، مشکلات جنسی بسیاری از زوج‌ها حل شده است. بر اساس آمار، ۵۲ درصد زنان نیاز به مشاوره جنسی دارند در حال که تنها ۱۰ درصد آنها از این مشاوره بهره‌مند می‌شوند.

شیوه‌های گوناگون ارائه مشاوره مانند مشاوره چهره به چهره، تلفنی و ویدئویی و اینترنتی روش‌های رایج ارائه این خدمات هستند. اما مشاوره تلفنی به دلیل قابل در دسترس بودن و ناشناس ماندن بسیار مفیدترا از روش‌های دیگر است. روش چهره به چهره هم روش بسیار رایجی است، اما به دلیل نبودن ساختار مشخص و  وقت‌گیر بودن در مناطق پر جمعیت چندان کارآمد نیست. در بسیاری از مراکز پیشرفته پزشکی برای کاهش هزینه‌ها از روش تلفنی استفاده می‌شود.

پژوهشگران معتقدند که استفاده از روش تلفنی به دلیل مزایایش می‌تواند عمومی‌تر شود. بسیاری از کسانی که از این روش استفاده کرده‌اند، معتقدند که روش تلفنی مشتری مدارتر و ساده‌تر است و انعطاف بیشتری هم دارد.

مشخص شده که تعداد دفعات نزدیکی جنسی در کسانی که مشاوره دیده‌اند بالا می‌رود و رضایت بالای جنسی یک فاکتور مهم در بالا رفتن تعداد دفعات نزدیکی است.

بر اساس تحقیقات انجام شده، در ایران، ۲.۲ درصد از زنان آگاهی‌های جنسی خود را از طریق تجربی به دست می‌آورند. ۸.۵ درصد از طریق مطالعه کتاب، ۴.۱ از طریق خانواده، ۲.۹ درصداز طریق دوستان، ۰.۷ درصد از طریق اینترنت و ۰.۳ درصد از طریق مشاوره های خصوصی به برخی آگاهی‌های جنسی دست می‌یابند.

مشاوره تلفنی؛ رضایت جنسی بیشتر

بر مبنای یک کار تحقیقی دیگر که در ایران انجام شده، روش آموزش غیرحضوری و از طریق تلفن بر بالابردن آگاهی جنسی و در نتیجه رضایت جنسی زنان ایرانی اثر مثبت دارد.

این پژوهش برای بررسی اثرات و تفاوت‌های آموزش چهره به چهره یا مستقیم با آموزش تلفنی بر درباره رضایت جنسی زنان در سنین باروری انجام شده است. در این پژوهش ۴۶ زن متاهل شرکت کرده‌اند که بین یک تا پنج سال از ازدواج شان گذشته است.

برای انجام این پژوهش، شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند و به شکل تلفنی یا چهره به چهره آموزش دیدند. یک مامای آموزش دیده هفته‌ای یک بار به این شرکت‌کنندگان آموزش داده  با این تفاوت که در روش چهره به چهره زنان برای شرکت در یک جلسه مشاوره، در محل کلینیک حاضر می‌شدند. در هر دو روش زنان می‌توانستند سوال‌های خود را مطرح کنند و به همسران آنها در این مشاوره‌ها حضوری نداشتند.

شرایط عمومی زنان شرکت‌کننده این بوده که تازه ازدواج کرده باشند، موبایل داشته باشند، سواد ابتدایی داشته باشند و در تست اولیه رضایت جنسی از ۱۰۰ امتیاز ۵۰ امتیاز کسب کرده باشند. زنانی که سابقه مشکلات پزشکی داشتند یا دچار اختلال روانی بودند یا کسانی که طلاق گرفته بودند و بستگان نزدیک خود را از دست داده بودند، معتادان به مواد مخدر و الکل و زنان باردار هم از این مطالعه حذف شدند. شرکت‌کنندگان که به طور متوسط ۲۴ ساله بودند، یک فرزند داشتند از نظر اقتصادی جزو طبقه متوسط به حساب می‌آمدند.

برای نتیجه گیری، میزان آگاهی زنان شرکت کننده از رضایت جنسی، یک بار در آغاز و یک بار در پایان بررسی شد.

رضایت جنسی در گروه آموزش چهره به چهره، ابتدا ۹۳.۶ بود و در پایان به ۱۰۸.۰۸ رسید. در گروه تلفنی، این رقم ۹۳.۵۲ بود که به ۱۱۳ رسید. این به آن معنا بود که میزان موفقیت در آموزش تلفنی بیشتر بوده است. این تحقیق تنها یک نمونه از تحقیقاتی است که نشان می‌دهد جامعه ایران درباره مسائل جنسی همچنان محافظه‌کار است.

تغییرات اجتماعی هرچند در مجموع باعث بالارفتن آگاهی‌های جنسی زنان شده اما به نظر می‌رسد هنوز تابوهای اجتماعی با پررنگ کردن خصلت‌هایی مثل شرم و حیا و تبلیغ سکوت در برابر مسائل جنسی، زنان را از مواجهه مستقیم با این موضوع بر حدر می‌دارند. شاید به همین دلیل است که در همین تحقیق مورد اشاره آمده که هرچه میزان درخواست به رابطه جنسی از سوی مردان بیشتر می‌شود، نارضایتی جنسی زنان هم بیشتر می‌شود.

در همین زمینه: روز جهانی ارگاسم زنان: لذت کشف نشده تن