نیمی از جنگل‌های شمال ایران از بین رفته است

یک مقام سازمان محیط زیست ایران می‌گوید که وسعت جنگل‌ها در شمال این کشور در نیم قرن گذشته از حدود ۳.۶ به ۱.۹ میلیون هکتار کاهش یافته است.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، محمد درویش، مدیرکل آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست شامگاه چهارشنبه ۲۲ مهر در یک همایش در کاشان اصفهان گفته که ۸۰۰ هکتار از جنگل‌های باقی مانده نیز «مخروبه» است.

درویش از جنگل‌های هیرکانی ایران به‌عنوان «دیرینه‌ترین رویشگاه گیاه در جهان نام برده» که «بسیاری از اکولوژیست‌ها و گیاه‌شناسان جهان آرزوی داشتن چنین اکولوژی را دارند، اما ما نه تنها قدر آن را نمی‌دانیم بلکه آن را به زباله‌دان تبدیل کرده‌ایم.»

جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران با قدمتی در حدود ۴۰ میلیون سال یادگار دوران ژوراسیک زمین‌شناسی هستند و از کهن‌ترین و ارزشمند‌ترین زیستگاه‌های جنگلی در جهان به شمار می‌آیند. از این مناطق به‌عنوان موزه‌ه‌های جنگلی یاد می‌شود.

جنگل‌های هیرکانی در حاشیه جنوبی و جنوب غربی دریای خزر و بین دو کشور ایران و آذربایجان قرار دارند و از منطقه هیرکن در آذربایجان آغاز و تا استان گلستان و مازندران در ایران امتداد دارد. سهم آذربایجان از این جنگل‌‌ها تنها حدود ۲۰ هزار هکتار است در حالی که سهم ایران در حدود ۲ میلیون هکتار برآورد می‌شود.

مدیرکل آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در این همایش از خلیج فارس نیز به‌عنوان «آلوده‌ترین آبگیر کره زمین» نام برده است.

به گفته سازمان حفاظت محیط زیست ایران، سالانه بیش از پنج میلیون لیتر سوخت توسط قاچاقچیان در خلیج فارس‌‌‌ رها و باعث آلودگی گسترده‌تری می‌شود.

محمد درویش همچنین گفت: «در کدام مقطع تاریخی سراغ داریم که همزمان همه تالاب‌های مرکزی از بین رفته باشد؟ افت سطح آب‌های زیرزمینی به بیش از دو متر رسیده باشد و ۹۰ درصد از اندوخته‌های جانوری را نیز از دست داده باشیم؟ در کدام دوره از تاریخ سراغ داریم که به‌طور همزمان شمار جانوران اعم از بز، کل، آهو، جبیر، قوچ، میش و گوزن به کمتر از ۱۱۰ هزار رأس رسیده و ۱۸ میلیون رأس بلوط در زاگرس خشک شده باشد؟»

او افزوده: «ما آخرین نسلی هستیم که می‌توانیم ایران را از این وضعیت بحرانی نجات دهیم و اگر این کار را انجام ندهیم در برابر نسل آینده شرمنده خواهیم شد.»

محیط زیست در ایران طی دهه‌های اخیر با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده است. از جمله آتش‌سوزی جنگل‌ها، خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها، دست‌اندازی به محیط زیست مانند کاهش مداوم جنگل‌ها، مراتع، تخریب کوهستان‌ها و شکار حیوانات.

روند فزاینده تخریب محیط زیست در ایران سبب شد که مرداد سال گذشته ۲۴ حزب در ایران در نامه‌ای سرگشاده خطاب به حسن روحانی، رئیس‌جمهوری درباره‌ نابودی محیط زیست کشور هشدار بدهند.

به گفته امضاکنندگان این نامه، «وضعیت محیط زیست کشور در بحرانی‌ترین دورانِ تاریخ خود به‌سر می‌برد. وضعیت تا آن اندازه بحرانی و در خطر است که می‌گویند جنگل‌های این سرزمین ــ که روزانه ۴۰ هکتار از وسعتشان کاسته می‌شود و این تخریب روندی صعودی دارد ــ تا چند دهه دیگر به وضعیتی همچون وضعیت کنونی تالاب‌های آن دچار خواهند شد.»

گنجاندن دروسی مرتبط با محیط زیست که «به انضباط اخلاقی و نفع ملی بیشتر بینجامند»، از نکاتی است که از دیدگاه امضاکنندگان این نامه برای جامعه‌ امروز ضروری است.

سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش گفته‌اند که از مهرماه امسال، در یک برنامه مشترک ۶۰ مدرسه محیط زیستی در ایران راه‌اندازی کرده‌اند.

«مدارس جامع محیط زیست» در سه مقطع دبستان، راهنمایی و متوسطه تشکیل می‌شود و دانش‌آموزان به مدت ۹ سال تحت آموزش خواهند بود. این مدارس به اختصار «جم» خوانده می‌شوند.