جایگاه پنجم یوان در سبد ارزی جهانی

صندوق جهانی پول در کنار دلار، یورو، پوند و ین، واحد پولی چین را نیز به عنوان ارز معتبر بین‌المللی خواهد شناخت. برای چین این یک پیروزی نمادین اقتصادی است زیرا تنها ۲/۸ درصد تجارت جهانی با یوان انجام می‌گیرد.

یوان به عنوان ارز ذخیره نقشی در اقتصاد جهانی ایفا نمی‌کند و در رده‌های پایین‌تر از دلار استرالیا و کانادا قرار دارد. در مبادلات تجاری جهانی و  در سرمایه‌گذاری‌ها نیز یوان رتبه ویژه‌ای ندارد. واحد پول رایج چین که رن‌‌مین‌بی هم نامیده می‌شود، به طور آزاد قابل مبادله و معامله نیست و نوسان‌های آن نیز زیر نظر پکن قرار دارد.

با این همه، هم پکن و هم صندوق جهانی پول اعتقاد دارند که یوان در کنار دلار، یورو، ین و پوند باید وارد سبد ارزی شود تا بدین‌وسیله بستری ولو مصنوعی برای بالا بردن وزن این واحد ارزی فراهم گردد.

برای دولت چین این گام، یک پیروزی مهم سیاسی و به معنای به رسمیت شناخته شدن تحول در مناسبات قدرت جهانی است.

کارشناسان انتظار ندارند که با پذیرش یوان در ارزهای رایج، سرمایه‌گذاران به سوی یوان هجوم بیاورند. هدف چین از تلاش برای ورود به سبد ارز جهانی، شکستن سلطه دلار در بازارهای بین‌المللی است.

نزدیک ۴۵درصد از کل پرداخت‌های جهانی با دلار آمریکا صورت می‌گیرند. سهم یوان اما در این میان تنها ۲/۸درصد است. البته چین از سال ۲۰۰۹ و با کمک قرارداد سواپ، شرایطی فراهم کرد تا شرکای تجاری‌اش بتوانند مستقیما با یوان به جای دلار آمریکا معامله کنند.

دوران انتظار چین

اندرو شن از شورای نظارت بانکی چین می‌گوید نباید فراموش کرد که بین‌المللی کردن یوان یک هدف درازمدت دولت چین بوده است: «دلار آمریکا نیز هفتاد سال قبل توانست به چنین هدفی دست یابد اما تنها پس از آن که از نظر اقتصادی بریتانیا را پشت سر گذاشت.» اندرو شن اضافه می‌کند که معنای سمبلیک ورود یوان به سبد ارزی جهانی در همین نکته نهفته و البته به معنای آن نیست که چین هفتاد سال صبر خواهد کرد.

تحکیم موقعیت یوان در معاملات جهانی به سرعت اصلاحات اقتصادی در چین بستگی دارد. کارشناسان مالی و اقتصادی منتظرند برنامه پنج ساله جمهوری خلق چین را ببیند که از سال ۲۰۱۶ به جریان خواهد افتاد. آنچه در حال حاضر قابل پیش‌بینی است، مطالبات بی‌چون و چرای چین در بازی قدرت جهانی است.

در سال‌های گذشته یوان در تلاش نفوذ هر چه بیشتر در معاملات تجاری بوده است. در اوت ۲۰۱۲ یوان در جایگاه دوازدهم ارزهای پرداختی در جهان بود اما از آن زمان به بعد به جایگاه چهارم دست یافته و ین ژاپن را پشت سر گذاشته است. با این همه در مقایسه با سه ارز مبادلاتی صدر نشین، یوان تنها ۲/۸درصد سهم دارد.

دلار با ۴۴/۸درصد، یورو با ۲۷/۲درصد و پوند با ۸/۵درصد سهم از بازار تجارت جهانی، سه ارز نخست در مبادلات بین‌المللی هستند.