چهره زنانه اچ‌آی‌وی
نعیمه دوستدار- او را از فرزند شش‌ماهه‌اش جدا کردند؛ خانواده شوهرش که فکر می‌کردند چون اچ‌آی‌وی مثبت است مادر خوبی نیست.
نعیمه دوستدار
او را از فرزند شش‌ماهه‌اش جدا کردند؛ خانواده شوهرش که فکر می‌کردند چون اچ‌آی‌وی مثبت است مادر خوبی نیست. آن یکی را صاحب‌کارش اخراج کرد، چون فکر می‌کرد او با سری‌دوزی بیماری‌اش را به بقیه منتقل می‌کند. یکی دیگر گفت که نوزادش مبتلا شده چون چندباری که به بیمارستان مراجعه کرده تا تحت مراقبت قرار بگیرد، قبولش نکردند و آخرش بی‌خیال شده و بچه را بیمار زاییده. یکی هم بود که می‌گفت نمی‌دانسته؛ اگر می‌دانست به بچه‌اش شیر مادر نمی‌داد و مبتلایش نمی‌کرد. یکی هم بود که شوهرش از خارج جنس می‌آورد و هرگز به او نگفته بود که آنجا با زنان تن‌فروش می‌خوابد.
اچ‌آی‌وی، ویروسی است که چهره جنسیتی و طبقاتی دارد؛ به همین دلیل است که زنان، اقلیت‌های جنسی و گروه‌های محروم و فقیر بیشتر از آن آسیب می‌بینند و چون کمتر به درمان و آموزش‌های ضروری دسترسی دارند.
در ایران هرچند آمار زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی پایین‌تر است، اما احتمال ابتلای زنان به ویروس، حدود ۲.۵ برابر بیش از مردان است. اغلب این زنان بیماری را از همسر و شریک جنسی خود می‌گیرند هرچند این الگو هم به دلیل تحولات اجتماعی در حال تغییر است.
بر اساس آمار جدید، تا تاريخ اول فروردین ۱۳۹۴، مجموعاً ۲۹هزار و ۴۱۴ نفر مبتلا به اچ‌آی‌وی در كشور شناسايی شده‌اند كه ۸۸ درصد آنان را مردان و ۱۲ درصد را زنان تشكيل می‌دهند. این آمار در سال ۱۳۹۳، ۷۲.۶ درصد مرد و ۲۷.۴ درصد زن بود.
دکتر مسعود مردانی؛ فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته کشوری ایدز گفته است: «اگر نگاهی به آمارهای وزارت بهداشت بیندازیم متوجه می‌شویم که علاوه بر افزایش زنان مبتلا به آچ‌ای وی، سن مبتلایان نیز در کشور پایین آمده است و اکنون جوانان ما نسبت به ۱۰ سال قبل در سنین پایین‌تری به این بیماری مبتلا می‌شوند که همین موضوع نشان می‌دهد راه‌های ابتلا به آن نسبت به سال‌های قبل تغییر پیدا کرده است.»
باین پزشک فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی، می‌گوید که ۱۰ سال قبل، شایع‌ترین علت ابتلا به اچ‌آی‌وی استفاده از سرنگ مشترک میان معتادان تزریقی بوده است، اما از چهار پنج سال گذشته، میزان ابتلا به دلیل استفاده از سرنگ آلوده در حد ثابتی باقی مانده و ابتلا به‌دلیل مقاربت جنسی با فرد آلوده، افزایش یافته است: «متأسفانه نوجوانان و جوانان زیادی در کشور به دلیل داشتن روابط پرخطر به این بیماری مبتلا می‌شوند و اکنون با تغییری که در الگوی اپیدمیک بیماری به وجود آمده است، دخترها در سنین نوجوانی، بیش از پسرها در معرض خطر ابتلا قرار دارند.»
مردانی تأکید کرده: «اگر اقدام عاجلی برای کنترل این روند وجود نداشته باشد و آموزش و پرورش کشور اقدامی برای آگاه‌سازی نوجوانان؛ به‌ویژه دخترها انجام ندهد، در سال‌های آینده با فاجعه جدی‌تری مواجه خواهیم شد.»
زن بودن و مثبت بودن
با وجود این تغییرها مدیر یک موسسه خیریه که برای توانمندسازی زنان مبتلا به آچ‌آی‌وی تلاش می‌کند، می‌گوید که اکثر کسانی که به این مرکز مراجعه می‌کنند، از سوی همسران‌شان مبتلا شده‌اند: «همسران این افراد به روش‌های مختلفی مبتلا شده بودند. گروهی اعتیاد داشتند و از سرنگ‌های مشترک استفاده کردند که این افراد اکثریت را تشکیل می‌دهند. برخی هم سفر خارج از کشور داشتند.»
این گروه از زنان اغلب بسیار دیر از موضوع با خبر می‌شوند. زمانی که مرد بیمار می‌شود، زودتر به مرحله ایدز می‌رسد و به بیماری‌هایی مانند سرطآن و سل مبتلا می‌شود. به این ترتیب پس از انجام آزمایش روی مرد، زنان نیز برای آزمایش فراخوانده می‌شوند و از بیماری خود مطلع می‌شوند.
بر این اساس به نظر می‌رسد که ابتلا به اچ‌آی‌وی، یک سوی پررنگ جنسیتی دارد چرا که در میان مردانی که اعتیاد دارند یا به دلیل آزادی جنسی روابط پرخطر را تجربه کرده‌اند تعهد و احساس مسوولیتی برای برقراری رابطه حفاظت شده وجود ندارد و گروه قابل توجهی از زنان تنها به دلیل همین بی‌مسوولیتی به این ویروس مبتلا می‌شوند.
در عین حال، به دلیل شرایط فیزیولوژیکی احتمال ابتلای زنان به ویروس از طریق جنسی بیشتر از احتمال مردان از زنان به همین شیوه است. همچنین این احتمال وجود دارد که زنان از طریق زایمان یا شردهی فرزندان خود را هم به ویروس مبتلا کنند. به همین دلیل لزوم آموزش و آگاهی رسانی به زنان، حتی بیشتر از مردان است.
اطلاع رسانی درباره این بیماری در ایران همچنان به دلیل محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی پایین است و تابوهای اجتماعی باعث می‌شود که عموم افراد حتی به رغم سواد و تحصیلات، اطلاعات کامل و صحیحی از این بیماری نداشته باشند. بر اساس مطالعات وزرات بهداشت، فقط ۱۶ درصد از دختران و ۲۰ درصد از پسران در کشور راه‌های مقابله با انتقال ویروس اج‌آی‌وی را می‌دانند و ۸۰ درصد در این خصوص اطلاعاتی ندارند. به همین دلیل است که حتی در جامعه پزشکی ایران هم هنوز اطلاعات درستی درباره این بیماری وجود ندارد.
روزنامه شرق در گزارشی که به مناست روز جهانی ایدز منتشر کرده، به روایت وضعیت بیمارانی پرداخته که برای امور مختلف پزشکی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. به نوشته این روزنامه، «هرچند به گفته مسئولان، مراکز درمانی موظف به پذیرش بیماران اچ‌آی‌وی مثبت هستند، اما بسیاری از این مراکز از پذیرش آنها سرباز می‌زنند.»
با توجه به چنین وضعیتی در نهادهای درمانی و بهداشتی، می‌توان انتظار داشت که وضعیت در میان عموم جامعه از این بدتر باشد. به همین دلیل زنان اج‌ای‌وی مثبت، بسیار ساده تر از مردان با انگ‌های اجتماعی مواجه می‌شوند و ممکن است شغل و روابط اجتماعی خود را از دست بدهند و طرد شوند. بسیاری از این زنان که مسوول نگهداری از فرزندان مبتلای خود هستند، از برخوردهای نامناسب مسوولان مدرسه و ممانعت از ثبت‌نام فرزندان‌شان در مدرسه شکایت دارند.
فقر نیز عامل تبعیض بیشتر نسبت به زنان مبنلا به اج‌آی‌وی مثبت است. بسیاری از این زنان از حانواده‌هایی می‌آیند که پیش‌تر به دلیل اعتیاد یا بیماری همسر، از هم گسیخته و زنان را یک‌تنه مسوول گذران زندگی ساخته، آن هم در حالی که این بیماری گران و طولانی است و هرچند این زنان نیاز به آموزش‌های ویژه برای توانمندساری خود و کسب مهارت شغلی و بالابردن توان روانی مقابله با بیماری دا رادند، در بسیاری از موارد به دلیل ناتوانی مالی از عهده تامین هزینه‌های بیماری یا شرکت در کلاس‌های آموزشی و ... بر نمی‌آیند.
نظرها
نظری وجود ندارد.