نمایشگاه‌های مد و لباس اسلامی: پوشش فرمایشی!
«چالش حجاب و پوشش برای حکومت ایران به رویارویی مستقیم با مردم و نشاندن نیروهای حراست در ورودی سازمان‌ها محدود نمی‌شود. آنها می‌خواهند «مد و پوشش اسلامی رنگ‌وبویی فرهنگی بدهند.
نعیمه دوستدار
چالش حجاب و پوشش برای حکومت ایران تنها به رویارویی مستقیم با مردم در خیابان‌ها و با گشت‌های ارشاد و نشاندن نیروهای حراست در ورودی ادارات و سازمان‌ها محدود نمی‌شود. در رویکردی دیگر، آنها می‌خواهند آنچه را که مد و پوشش اسلامی می‌نامند، مدیریت کنند و به آن رنگ‌وبویی فرهنگی بدهند.
به همین خاطر است که برای حفظ و تقویت آنچه که فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی نامیده‌اند، تلاش می‌کنند بازار تولید و عرضه پوشاک را به دست بگیرند؛ اقدامی در رقابتی سخت و تنگاتنگ با کشورهای دیگر اسلامی مثل مالزی و ترکیه و حتی برندهای بین‌المللی مد و لباس مانند دولچه اند گابانا که بازار بزرگی در کشورهای عربی دارند.
بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی، کارگروهی برای ساماندهی مد و لباس زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده که نمایندگانی تام الاختیار از وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، بازرگانی، صنایع و معادن، سازمان صدا و سیما، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، نمایندگان صنوف مرتبط و یک نماینده از کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر در آن عضو هستند.
فعالیت اصلی این کارگروه در سال‌های اول، تدوین آیین‌نامه‌های مرتبط و انجام پژوهش‌های موضوعی بوده و بالافاصله دست به کار برگزاری نمایشگاه شده‌اند تا به تعبیر خودشان، «به دست اندرکاران حوزه مد و لباس هویت ببخشند و قدرت انتخاب مردم را در حوزه مد و لباس بالا ببرند».
بنا بر گزارشی که دبیر کار گروه ساماندهی مد و لباس ارائه کرده، در چهارسال گذشته، ۷۱ نمایشگاه از سوی آنها برگزار شده است که ۲۳ تای آن نمایشگاه عفاف و حجاب، ۲۷ نمایشگاه استانی و ۱۹ نمایشگاه عمومی بوده است.
این کارگروه، همچنین کمیسیون‌هایی تخصصی در حوزه مد و لباس تشکیل داده تا آیین‌نامه و قانون تهیه کنند. دبیر این کارگروه اعلام کرده که از زمان تشکیل آن، از میان ۲۰۰ مرکزی که با مد و لباس همکاری داشته‌اند، تاکنون چهار هزار مدل توسط این مراکز تهیه شده و هفت میلیون و ۲۱۷ هزار و ۴۴۰ نمونه از آن مدل‌ها تولید شده است. اما بنا بر همین گزارش، این میزان از تولید، بر فرض وجود تقاضا، تنها توانسته نیاز ۱۵ تا ۲۰ درصد جامعه را تأمین کند.
برای دسترسی بیشتر به بازار مصرف، ۹۱۴ مرکز توزیع لباس ایرانی اسلامی از سوی این کارگروه شناسایی شده و در سایت ایران‌مد معرفی شده‌اند که قرار است ۶۰ مرکز نیز به آنها اضافه شود. کارگروه ساماندهی مد و لباس پیش بینی می‌کند تا پایان سال تعداد چنین مراکزی به دو هزار مرکز افزایش پیدا کند.
فعالیت‌های رسمی برای ترویج پوشش اسلامی تنها به تهران اختصاص نداشته و به عنوان مثال، امسال برای توسعه فعالیت‌های مد و لباس در اداره‌های کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، یک میلیارد ریال اعتبار از سوی کارگروه ساماندهی مد و لباس تعیین شده اما با اینکه برآوردهای این مرکز نشان می‌دهد که در سال حدود ۳۰ میلیون مصرف لباس زنان ایرانی است، اما تمام این تلاش‌ها تنها تامین‌کننده حدود ۱۵ درصد از این میزان شده و عموم زنان ایرانی علاقه‌ای به استفاده از این نوع پوشش‌ها نشان نداده‌اند.
جشنواره پشت جشنواره
جشنواره مد و لباس تسنیم که از ۱۶ تا ۲۳ دی‌ماه در بوستان گفت‌وگوی تهران در حال برگزاری است، تنها یکی از چندین جشنواره‌ای است که در طول سال در ایران برای ترویج فرهنگ حجاب و پوشش اسلامی برگزار می‌شود. این جشنواره که شهرداری تهران آن را برگزار کرده است، طبق گفته مسئولان برگزاری آن، مد و پوشش اسلامی- ایرانی را در بخش‌های پوشش اداری، نوجوانان، خانوادگی و اجتماعی و در قالب ۷۳ اثر به نمایش درآورده. ۲۲ غرفه برای معرفی دستاوردهای گروه‌های محلی و ۱۲ کارگروه آموزشی در زمینه مد و لباس اسلامی – ایرانی و پنج کارگاه آموزشی در زمینه بهپوشی بخش‌های دیگر این نمایشگاه است و یک نشست تخصصی با محوریت نقش مدیریت شهری در ترویج فرهنگ پوشش اسلامی نیز برگزار می‌شود.
اما هنوز این نمایشگاه تمام نشده، قرار است نمایشگاه دیگری با عنوان نمایشگاه مد و پوشش فجر برگزار شود. کمی پیش از آن، جشنواره ملی دانشگاهی پوشاک و پوشش ایرانی-اسلامی، کنگره ملی شعر عفاف و حجاب، چهارمین جشنواره ملی نقش تن پوش و نخستین نمایشگاه لباس عاشورایی هم برگزار شده است.
شیوا، صاحب یک مزون طراحی لباس در تهران است که با نام مستعار حاضر به گفت و گو با رادیو زمانه شده است. او می‌گوید که تاکنون دوبار تجربه شرکت در نمایشگا‌ه‌هایی که با عنوان جشنواره مد و لباس برگزار می‌شوند را داشته: «بار سوم مدل‌هایی که ارائه دادم تایید نشد، در حالی که مشکل خاصی هم در طراحی مانتوهای ما وجود ندارد. راستش به خاطر وجود مراحل مختلف گزینش اصلا بی‌خیال شرکت در این نمایشگاه‌ها شدم و البته احساس نمی‌کنم ضرری کرده‌ام. این نمایشگاه‌ها الا در اختیار برخی گروه‌های خاص است. راستش بیشتر زن‌ها و دخترها علاقه‌ای به لباس‌های ارائه شده در این نمایشگاه‌ها ندارند. به عنوان یک طراح فکر می‌کنم که بسیاری از طرح‌هایی که در این نمایشگاه‌ها ارائه می‌شود، غیر اصولی و غیر حرفه‌ای است و مردم هم این را تشخیص می‌دهند. بخش زیادی از این نمایشگاه خلاف ادعایی که می‌شود، جنبه تجاری دارد و هرجور لباسی در آنها فروخته می‌شود؛ لباس‌هایی که اگر زنان در خیابان‌ها به تن کنند با آنها برخورد می‌شود. من الان کارم را با اینستاگرام و فیس‌بوک پیش می‌برم و مشتری‌های خودم را دارم. کسانی که سراغ ما می‌آیند دنبال لباس‌های خاص هستند و بقیه مردم هم لباس‌های ترکیه را ترجیح می‌دهند.»
یکتا، شهروند تهرانی دیگری است که از تجربه‌اش از حضور در نمایشگاه مد اسلامی می‌گوید: «مفهوم مد اصلا در این نمایشگاه‌ها دگرگون شده. لباس‌های ارائه شده به نظرم اصلا کاربردی نیستند. کیفیت بد طراحی و پارچه توی ذوق می‌زند. فکر نمی‌کنم کسی حاضر باشد این مدل‌های عجیب و غریب را تنش کند. بخش فروش‌شان هم فرقی با لباس‌های توی مغازه‌ها ندارد.»
سادات مد و حیا و ... نمونه‌هایی از تولیدکنندگانی هستند که در این نمایشگاه‌ها حضور دارند و مدعی این‌اند که لباس‌هایشان با اصول اسلامی طراحی شده است. برخی طراحان علاوه بر فروش به فعالیت‌های تبلیغی اسلامی هم می‌پردازند؛ مثلا برای چادر تخفیف ویژه می‌دهند یا کتابچه‌های آموزشی مجانی توزیع می‌کنند.
یکتا می‌گوید: «بخش زیادی از زنان ایرانی با حجاب مشکل اساسی دارند، آنها نمی‌خواهند اصلا پوشش‌شان اسلامی باشد؛ مثل من. من لباسی را که از قبل برایم پسندیده باشند و اجباری باشد نمی‌خواهم... می‌خواهم پوششم معمولی باشد، اما لباس مورد علاقه ام را نمی‌توانم بپوشم. لباس مورد علاقه من لباسی است شبیه لباس بقیه مردم دنیا، اما الان لباس عادی مردم دنیا اینجا ممتوع است چون ما تافته جدابافته هستیم!»
حکومت ایران علاوه بر برگزاری نمایشگاه‌های مد و لباس اسلامی در ایران، در نمایشگاه‌های مشابهی که در کشورهای اسلامی برگزار می‌شود نیز شرکت می‌کند و داعیه این را دارد که می‌تواند با آنها رقابت کند؛ رقبایی در ترکیه و مالزی که سال‌هاست برای طراحی لباس‌های اسلامی تلاش می‌کنند.
همزمان برندهای بزرگ بین‌المللی هم می‌خواهند بازاری در میان زنان محجبه داشته باشند. اچ اند ام، دولچه اند گابانا، اهلنز و ... پیش از این کوشیده‌اند در طراحی لباس‌ها مدل‌های پوشیده ارائه دهند و از مدل‌هایی با سر پوشیده استفاده کنند. اما در رقابتی که در جهان درگرفته، معلوم نیست سهم ایران از موفقیت چقدر باشد.
نظرها
حقیقتگو
ای خدا بزرگ کجایی که اعتراف کنی که بدون عیب هم و ایراد در خلقت انسان که اشرف مخلوقاتت هم هست نیستی! ای خدا عالم متوجه میشی که با معیوب بودن ساختار بدون پوشش اسلامی بدن دختران و زنان چه مشکلاتی برای نماینده گان عبا پیچی شده ات تولید کرده ای. خدا بیا و یک نگاهی به داخل کره زمین بینداز و ببین که چطور شیاطین و شیطان زاده گان در عبا که در حقیقت منکر خدا و منکر بنده خدا زادتت هستند بر انها مسلط شده اند و بر آنها حکمرانی می کنند.