مافیا و تهدید دو هزار روزنامه‌نگار ایتالیایی

کمیسیون آنتی مافیای پارلمان ایتالیا برای نخستین بار گزارشی درباره پدیده فراگیر تهدید روزنامه‌نگاران به دست سازمان‌های جنایی (مافیا) منتشر کرده است.

بر اساس این گزارش، از سال ۲۰۰۶ میلادی تا به حال، بیش از دو هزار روزنامه‌نگار به خاطر نگارش گزارش‌های روشنگرانه مورد تهدید سازمان‌های جنایی قرار گرفته‌اند.

ارسال نامه‌هایی حاوی پوکه فشنگ، تهدیدهای تلفنی به‌طور نا‌شناس و کشاندن روزنامه‌نگاران به دادگاه‌ها، برخی از روش‌های ترساندن روزنامه‌نگاران در ایتالیاست.

در این گزارش همچنین برای نخسین بار از پدیده همدستی‌های سازمان‌یافته با سیاستمداران و کارفرمایان در تهدید روزنامه‌نگاران به گونه‌ای بی‌سابقه پرده برداشته شده است.

طبق این گزارش، نه تنها روزنامه‌نگارانی که در جنوب ایتالیا (منطقه تحت نفوذ مافیا) به روشنگری می‌پردازند، تهدید می‌شوند، بلکه در شمال مرفه (که البته مافیا در نظام اقتصادی آن هم نفوذ زیادی دارد) نیز گزارشگران تهدید می‌شوند.

روزنامه‌نگاران ایتالیایی تنها با مرگ تهدید نمی‌شوند، بلکه سیاستمدارانی که دست در دست مافیا دارند، بسیاری از آن‌ها را با شکایت‌های‌شان به دادگاه می‌کشند.

پر‌ سر و صدا‌ترین مورد تهدید روزنامه‌نگاران در ایتالیا قضیه «میکله آلبانزه»، همکار روزنامه «کوتیدیانوُ دلا کالابریا» است که از دو سال پیش به این سو تحت حفاظت پلیس زندگی می‌کند. علت این تهدیدها گزارش‌های مفصل او درباره همدستی «ندرانگتا»، مافیای کالابریا (جنوب ایتالیا)، با سیاستمداران است.

افزایش محدودیت آزادی بیان در جهان

تنها باندهای جنایتکاری مانند مافیا در ایتالیا و کارتل‌های مواد مخدر در آمریکای لاتین نیستند که آزادی بیان و مطبوعات را تهدید می‌کنند.

طبق پژوهشی که از سوی شاخص دگرگونی بنیاد برتلزمان منتشر شده، شمار دولت‌هایی که حقوق شهروندی را نقض می‌کنند رو به افزایش است و قدرت‌گیری مذهب هم عرصه را بر آزادی بیان تنگ‌تر کرده است.

گزارش این بنیاد از جمله می‌گوید که در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، تقریبا در همه کشورهای شرق و جنوب اروپا، آزادی عقیده و مطبوعات بیش از سال ۲۰۰۶ دچار محدویت شده است. این بنیاد به عنوان یک مثال منفی برای دمکراسی غیر لیبرال، از مجارستان نام می‌برد که ویکتور اوربان، رئیس دولت این کشور، تفکیک قوا را زیر سؤال برده، نهادهای کنترل را تضعیف و آزادی عقیده را محدود کرده است.

بر اساس این گزارش کشورهای دیگری مانند آرژانتین، اکوادور، مقدونیه و ترکیه هم دچار شرایط مشابهی هستند.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که پنج سال پس از بهار عربی، بسیاری از کشورهای آفریقای شمالی مانند مصر، لیبی یا عراق را می‌توان جزو کشور‌های دارای «اتوکراسی‌های سخت» دانست و اگر در چند سال گذشته گرایش‌هایی به سوی پلورالیسم دیده می‌شد، اکنون بسیاری از رژیم‌ها برای جلوگیری از تضارب آرا، به بهانه مبارزه با تروریسم، روش‌های سخت‌تری را در پیش گرفته‌اند.

عامل مذهب

گزارش شاخص دگرگونی بنیاد برتلزمان به نقش مذهب هم پرداخته و آورده است که یکی از عوامل مهم وخیم‌تر شدن وضع آزادی عقیده و بیان، مذهب است: از جمله تأثیر محدودیت‌های مذهبی بر نظام حقوقی و اجتماعی در بسیاری از کشور‌ها افزایش یافته است؛ مانند کشورهای نیجریه، عراق، لیبی، ترکیه و سوریه.

در روسیه کلیسای ارتدکس از پشت کردن به ارزش‌های غربی-‌لیبرالی حمایت می‌کند. همچنین در فیلیپین کاتولیک، در بوتان بودایی و در نپال هندو مذهب، برگشت از حقوق مبتنی بر آزادی‌ها، با اتکا به ارزش‌های مذهبی توجیه می‌شود.

تغییر مشی روزنامه زمان

یکی از کشورهایی که با سرعتی باور‌ نکردنی مشغول تبدیل مطبوعات کشور به بلندگوهای تبلیغاتی دولت تبدیل است، ترکیه است: اردوغان و آزادی رسانه‌ها

در این زمینه می‌توان به سرنوشت روزنامه «زمان» نگریست که به تازگی تحت تکفل دولت قرار گرفته است.

نخستین شماره آن زیر نظر مدیریت تحمیلی دولت، که روز یک‌شنبه گذشته منتشر شده، با عکسی از اردوغان و گزارش باب طبع دولت انتشار یافته و به این ترتیب روزنامه زمان از روزنامه منتقد به روزنامه مبلغ دولت تبدیل شده است.

در عکس اردوغان در حالی دیده می‌شود که دست زن سالمندی رادر دست دارد.

یک روزنامه‌نگار زمان به خبرگزاری فرانسه گفته که این شماره را اعضای سابق تحریریه منتشر نکرده‌اند.

در این میان عبدالحمید بیلیجی، سردبیر زمان اخراج شده و بقیه کارکنان آن می‌بایستی پیش از ورود به ساختمان روزنامه به بازرسی بدنی تن بدهند.

به گزارش کانال تلویزیونی ان ۲۴، اکنون دیگر کنترل ۹۰ درصد مطبوعات ترکیه به کنترل دولت در‌آمده‌ است.