جمهوری پادشاهی تاجیکستان

ترس از اسلام‌گرایان افراطی در کشورهای سابق اتحاد شوروی به طور گوناگون در سیاست‌های داخلی این کشورها تاثیر گذاشته است. اما نکات مشترکی هم دارد که یکی از آن ها در قدرت نگه داشتن ریاست‌جمهوری‌های کنونی در این کشورهاست. در تاجیکستان در ۲۲ ماه مه سال جاری همه پرسی برگزار شد که نتیجه آن مادام العمر شدن دوره ریاست‌جمهوری امام علی رحمان است.

امام علی رحمان، ۶۳ ساله شش بار پشت سر هم به عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شده است. او به تدریج توانسته به شیوه های مختلف منتقدان خود را ساکت کند و احزاب مخالف را از سر راه خود کنار بزند. با اینکه امام علی رحمان مخالفان زیادی دارد، بسیاری از مردم تاجیکستان او را باعث صلح و پایان یافتن جنگ داخلی تاجیکستان می‌دانند و بر سر قدرت باقی ماندن او را باعث دوری اسلام‌گرایان از رسیدن به قدرت تلقی می کنند. امام علی رحمان از سال ۱۹۹۵ تا کنون بر سر قدرت بوده و بر اساس تغییراتی که به دنبال همه پرسی اخیر در قانون اساسی وارد خواهد شد اعضای خانواده او نیز می‌توانند نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بشوند که قرار است سال ۲۰۲۰ برگزار شود.

امام علی رحمان وقتی اولین بار به عنوان ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب شد جوان‌ترین رئیس‌جمهوری بود در بین کشورهای همسایه. او آن موقع ۴۳ سال داشت. اما بر اساس قوانین جدید این کشور سن رئیس‌جمهور آینده این کشور از ۳۵ به ۳۰ تغییر یافته است که بر اساس آن پسر امام علی رحمان که اکنون ۲۸ سال دارد بتواند نامزد ریاست‌جمهوری در انتخابات آینده کشور در سال ۲۰۲۰ بشود. رستم امامعلی سال گذشته به عنوان رئیس سازمان مبارزه با فساد در این کشور انتخاب شده و در بسیاری از سفرهای کاری پدر خود را همراهی می‌کند.

امام علی رحمان که در ماه دسامبر سال ۲۰۱۵ عنوان «پیشوای ملت» را کسب کرد، ۹ فرزند دارد و در بین ریئس‌جمهوران کشورهای آسیای میانه سابق اتحاد شوروی پرفرزند‌ترین است. عنوان پیشوای ملت، یورت باشی، آته و غیره از عناوین رایج در دیگر کشورهای آسیای میانه نیز هست اما اولین بار است که دولت تاجیکستان این عنوان را در تاجیکستان رسمی می کند.

عده‌ای معتقد هستند که دختر امام علی رحمان نیز ممکن است از دیگر رقیب‌های پسر او، رستم امام‌علی، باشد. دختر امام علی رحمان، آزاده رحمان، ماه ژانویه از جانب پدرش به عنوان رئیس دفتر ریاست‌جمهوری انتخاب شد. ظاهرا آقای رحمان در حال تهیه مقدماتی است تا قدرت در انحصار خانواده امام‌علی رحمان باقی بماند. چیزی که فعالان سیاسی این کشور را نگران کرده است.

گفت‌وگو با شاکرجان حکیموف

شاکرجان حکیموف، کارشناس ارشد سیاسی در تاجیکستان می‌گوید الم‌اور این است که ناظران بین‌المللی همه پرسی اخیر این کشور را تحت نظاره داشتند و در برابر چشم آنها امام علی رحمان به عنوان رئیس‌جمهوری مادام‌العمر این کشور انتخاب شد. او این وضعیت را بازگشت به دوران قبل از انقلاب کارگری روسی می‌داند که خانیگری و امارت بخارا حکومت داشت و مردم عادی به عنوان رعیت و دور از سیاست و تصمیم‌گیری‌های دولتی نگه داشته می‌شدند. به عقیده شاکرجان حکیموف، تاجیکستان در برابر چشم جامعه جهانی به طوری غیردموکراتیک و نامنصفانه از ساختار جمهوری به سلطنتی گذشته است و جریان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری به طور باید و شاید رعایت نمی شود و اعتباری ندارد. تحول مشابهی در دیگر کشورهای آسیای میانه و قفقاز در جریان است چنانکه در جمهوری آذربایجان هم حکومت از پدر به پسر رسید.

گوش دهید: