چگونه و با چه هدفی بخشی از بافت تاریخی میبد تخریب شد
تخریب بافت تاریخی میبد یکی از گسترده‌ترین تخریب‌های میراث فرهنگی ایران است. هدف تخریبکنندگان سوداگری زمین و ملک بوده است. چه از دست دادیم و حال چه باید کرد؟
آنچه که از بافت تاریخی میبد به جای ماند. عکس: خبرگزاری مهر
پس از تخریب بخش‌هایی از بافت تاریخی میبد، گروهی از کارشناسان میراث فرهنگی به این شهر اعزام شدند. نتیجه تحقیقات آنها اکنون در خبرگزاری‌های داخلی منتشر شده است.
غلامرضا میثاقییان، مدیر کل دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی به خبرگزاری مهر گفته است که بناهای تاریخی مجموعه شیخ محمد خانقاه و بخشی از بافت تاریخی آن تخریب شده.
تخریب‌ها چگونه انجام شد؟
تخریبکنندگان ابتدا چهارشنبه ۱۶ تیر که مصادف بود با عید فطر شروع به تخریب مجموعه شیخ محمد خانقاه کردند. اما یگان حفاظت میراث فرهنگی مانع از ادامه تخریب‌ها شد. در مرحله دوم، روزهای جمعه و شنبه ۹ و ۱۰ مرداد تخریبکنندگان یک بار دیگر کارشان را آغاز کردند. در زمان تخریب نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی در محل حضور داشتند اما آنها نیازمند حضور نیروی انتظامی و تهیه صورت‌جلسه برای توقف کار توسط قاضی بودند. اما در روز تعطیل قاضی کشیک از صدور حکم توقف تخریب‌ها خودداری کرده و فقط از نیروی انتظامی خواسته که صورت‌جلسه‌ای تهیه کند و به تخریبکنندگان تذکر دهد.
یکشنبه ۱۱ مرداد پس از آنکه بناهای تاریخی مجموعه شیخ محمد کاملاً تخریب شد و به یک معنا، وقتی که کار از کار گذشته بود، قوه قضائیه دستور توقف عملیات تخریب را صادر کرده است.
هدف تخریبکنندگان چه بود؟
تخریبکنندگان هنوز شناسایی نشده‌اند. هیأت امنای مسجد میبد و اداره اوقاف اما ظاهراً در این تخریب‌ها نقش داشته‌اند. آنها ادعا کرده بودند که قصد دارند مسجد جامع خانقاه میبد را توسعه دهند. این طرح در سال ۱۳۹۰ ارائه شده بود.
غلامرضا میثاقییان، مدیر کل دفتر حفظ و احیاء بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی پس از بازدید از میبد به خبرگزاری مهر گفته است که انگیزه اصلی تخریبکنندگان «احداث مجموعه‌های تجاری و کسب درآمدهای ناشی از سوداگری زمین و املاک» بوده است.
تخریبکنندگان که هویت آنها هنوز فاش نشده ادعا کرده‌اند که فقط آن بخش از بافت تاریخی میبد را تخریب کرده‌اند که در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده است.
تخریب بافت تاریخی میبد چه پیامدی دارد؟
بافت تاریخی میبد که محله خانقاه نیز بخشی از آن بوده، در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده.
ساشا ریاحی مقدم، مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد می‌گوید با تخریب بناهای تاریخی مجموعه شیخ محمد بافت تاریخی میبد یکپارچگی خود را از دست داده و ثبت آن در میراث جهانی یونسکو نیز به خطر افتاده است. علاوه بر این، به گفته غلامرضا میثاقییان، با تخریب بخشی از بافت تاریخی میبد، ثبت بافت تاریخی یزد در میراث جهانی یونسکو نیز به مخاطره افتاده است.
محمد حسن طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی خواهان مجازات تخریبکنندگان شده است. اما معلوم نیست که با مجازات تخریبکنندگان چگونه می‌توان میراث از دست رفته را به دست آورد. همچنین معلوم نیست که تا چه حد قوه قضائیه در تخریب بخشی از بافت تاریخی شهر میبد نقش داشته.
چه باید کرد؟
پیشینه محله خانقاه در شهر میبد به قرن هشتم می‌رسد. مجموعه تخریب شده در حال حاضر ویرانه‌ای بیش نیست. غلامرضا میثاقییان به خبرگزاری مهر گفته است این خطر وجود دارد که افراد معتاد یا بی‌خانمان در این خرابه‌ها سکونت کنند و به این ترتیب «بر اساس یک سناریوی از پیش طراحی شده» زمینه‌های تخریب‌های گسترده‌تر فراهم بیاید.
او از فرماندار میبد خواسته است امنیت بخش تخریب شده را تأمین کند، « از حضور و تجمع بزهکاران اجتماعی در محل جلوگیری کرده و از ایجاد بهانه برای تخریب بیشتر بافت و انتقال شواهد جرم جلوگیری کند.»
ساشا ریاحی مقدم، مدیر پایگاه پژوهشی شهر تاریخی میبد اعلام کرده که بافت محله خانقاه میبد مستندسازی شده و اطلاعات تک تک پلاک‌ها و بافت محله از نظر تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، کارکردی و کالبدی موجود است و در صورت لزوم می‌توان برای بازپیرایی بافت از آنها بهره‌مند شد.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.