انفجار یازده بمب در تایلند کار چه کسانی است؟

در تایلند ۱۱ بمب کوچک، در محله‌هایی که گردشگران خارجی در آنجا رفت‌وآمد داشتند،  منفجر شد که منجر به کشته شدن ۴ نفر و زخمی شدن ده‌ها نفر شد که در میان آنها ۱۱ نفر گردشگران خارجی‌اند.

پنجشنبه‌شب تا صبح جمعه ۱۲ اوت / ۲۲ مرداد، ۱۱ بمب کوچک دست‌ساز و بمب آتش‌زا در پاتوق‌های محبوب بین گردشگران خارجی در سرتاسر تایلند منفجر شد. بیشتر بمب‌ها از طریق سیگنال راه دور و با موبایل منفجر شدند. بمب‌های آتش‌زا در چند بازار محلی موجب ایجاد حریق شد.

پرسش این است که چه فرد یا گروهی چنین حمله‌ای را انجام داده است.

پلیس تایلند می‌گوید که انفجارها به گروه‌های شبه‌نظامی مانند «گروه دولت اسلامی» (داعش) و تروریسم بین‌المللی ارتباط ندارد.

پلیس می‌گوید که این حملات کار گروه‌های مسلمان جدایی‌طلب هم نیست. این گروه‌ها در استان جنوبی تایلند (استان‌های مالایی) اکنون ۱۲ سال است با دولت مرکزی درگیری دارند؛ اما به گفته پلیس تایلند این نوع بمب‌گذاری روش آنها نیست.

تحلیل‌گران سیاست جنوب شرقی آسیا در مجله «تایم» و «بی‌بی‌سی» سناریوهای مختلف در مورد عاملان این بمب‌گذاری‌ها را بررسی کرده‌اند. هردو بر این باورند که این رشته بمب‌گذاری‌ها در سراسر تایلند تلاشی هماهنگ برای تضعیف دولت نظامی این کشور – یا همان دولت خونتا – است که در سال ۲۰۱۴ با کودتایی نظامی بر سر کار آمد.

خونتا (junta) از اسپانیایی وارد زبان مردم تایلند شده و به شورایی از نظامیان گفته می‌شود که به دنبال کودتا، قدرت را به دست گرفته است.

شورای نظامیان که دولت خونتا را تشکلیل می‌دانند در ۶  اوت ۲۰۱۶ / ۱۲ مرداد ۱۳۹۵ از طریق همه‌پرسی سرتاسری، قانون اساسی تایلند را به نفع دولتی که نظامیان منصوب می‌کنند تغییر داد. قانون اساسی جدید قدرت نظارتی شورای نظامی بر دولت را به شکل قانون درآورد و ارتش تایلند را قدرتمندتر کرد.

این حملات کمتر از یک هفته پس از رفراندوم ملی بحث‌برانگیزی اتفاق می‌افتد که به‌وسیله آن قانون اساسی تایلند برای بیستمین بار در ۱۰۰ سال گذشته تغییر کرد.

پلیس تایلند و سخنگوی دولت کنونی تایلند هم می‌گویند که این حملات «خرابکاری داخلی» هستند و عاملان به‌احتمال زیاد کسانی هستند که از نتیجه در رفراندوم روز یکشنبه ۶ اوت /۱۶ مرداد، رضایت ندارند.

آنها انگشت اتهام را به‌سوی حامیان نخست‌وزیر برکنار شده، ینگلاک شیناواترا، اشاره می‌کنند که در سال ۲۰۱۴ پس از یک کودتای نظامی بر کنار شد. حامیان ینگلاک شیناواترا را در تایلند «پیرهن قرمز»ها می‌خوانند.

حداقل مشخص است که دولت خونتا مایل است که این بمب‌گذاری‌ها به گردن حامیان نخست‌وزیر قبلی بیندازد و عرصه فعالیت‌های سیاسی را بر آنها تنگ‌تر کند.

جنبش پیرهن‌قرمزها با اینکه حملات پراکنده‌ای در آشفتگی‌های سیاسی و نظامی که منجر به کودتای ۲۰۱۴ شد، انجام داد، آنها بیشتر گروه‌های مسلح کوچک هستند. ارتش تایلند هم مدام آنها را رصد امنیتی می‌کند. نسبت دادن چنین حملات هماهنگ به پیرهن‌قرمزها در منطقه‌ای که پیرهن‌قرمزها هیچ حضوری ندارند، احتمالش پایین است. اما این احتمال را نمی‌شود رد کرد.

جاناتان هد، تحلیل‌گر مسائل سیاسی در جنوب شرقی آسیا اما با دولت خونتا و پلیس تایلند مخالف است و می‌گوید این حملات به احتمال زیاد کار گروه «جبهه ملی انقلاب» (باریسان رولوسی ناسیونال یا بی‌آران) در جنوب تایلند است. این گروه منسجم‌ترین گروه استقلال‌طلبان اسلام‌گرا در سه استان جنوبی تایلند هستند.

مناقشه‌های سیاسی و نظامی جدایی‌طلبان مسلمان با دولت مرکزی از سال ۲۰۰۴ تا کنون شدت گرفته است و در جریان آن تا کنون بیش از ۶ هزار نفر کشته شده‌اند.

چه سناریویی که عامل این بمب‌گذاری‌ها را طرفداران نخست‌وزیر برکنارشده تایلند معرفی می‌کند و چه سناریویی که حملات را به جدایی‌طلبان مسلمان جنوب تایلند نسبت می‌دهد، نتیجه یکی است. هرکس این حملات را انجام داده هدفی جز این نداشته که نشان دهد که دولت خونتا و ارتشی که اکنون قدرت اول در تایلند است، توانایی حفظ امنیت را ندارند.

اقتصاد تایلند پس از قدرت گرفتن نظامی‌ها صدمه دیده است اما گردشگری همچنان قطب اصلی اقتصادی در تایلند است. بمب‌گذارها اقتصاد گردشگری را هدف گرفته‌اند. در سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۳۰ میلیون توریست خارجی به تایلند سفر کرده‌اند، این رقم در نیمه اول سال ۲۰۱۶، بیش از ۱۴ میلیون نفر بوده است.