اصغر فرهادی: اینبار سکوت نمیکنم
فیلمساز برجسته سینمای ایران برای نخستین بار به پروندهسازیهای اطلاعاتی برای او پاسخ داد: میخواهند کاری کنند که او ایران را ترک کند.
اصغر فرهادی برای نخستین بار درباره پروندهسازیهای اطلاعاتی برای او و فیلم «فروشنده» تن به گفتوگو داد. این گفتوگو در چارچوب برنامهای به نام «سپید و سیاه» با عنوان «رو در رو با بزرگان فرهنگ و هنر» انجام شده و ۱۰ دقیقه از آن که به این پروندهسازیها اختصاص دارد در برخی از رسانههای داخلی منتشر شده است. چکیده نطر اصغر فرهادی این است: موضوع فیلم فروشنده «آبرو» و «تعرض به حریم خصوصی»ست و نه ترویج «بیغیرتی». افترازنندگان و فحاشان میخواهند او از ایران خارج شود اما او این بار سکوت نمیکند.
پس از موفقیت فیلم «فروشنده» در جشنواره فیلم کن و استقبال مردم از نمایش این فیلم در سینماهای ایران، روزنامههای کیهان، رجانیوز، جوان و یالثارات، در همآوایی با سیمای جمهوری اسلامی فیلم اصغر فرهادی را به ترویج بیغیرتی در جامعه متهم کردند. سپس نشریه انصار حزبالله برای نشان دادن مصداق بیغیرتی، ادعا کرد که اصغر فرهادی، ترانه علیدوستی و مانی حقیقی در یک رابطه مثلث عشقی بودهاند.
آبرو و حریم خصوصی
اصغر فرهادی در گفتوگو با برنامه «سپید و سیاه» چالش اصلی در این پروندهسازیها را آشکار کرد: تعرض به حریم خصوصی به قصد حذف هنرمندی که گمان میکنند خودی نیست.
اصغر فرهادی گفت: «حتی در سطحیترین نوع ارتباط با این فیلم [فروشنده] شاید، تماشاگری فکر کند که چقدر تعرض به حریم خصوصی یک خانواده میتواند ویرانگر باشد و زندگی دو آدم را نابود کند.»
در فیلم فروشنده به رعنا (با بازی ترانه علیدوستی) تعرض میشود و این حادثه زندگی زناشویی او با عماد (با بازی شهاب حسینی) را تحت تأثیر قرار میدهد. در قالب چنین پیرنگی بحث آبرو و حریم خصوصی و خشونت به عنوان پیامدهای آن مطرح میشود.
اصغر فرهادی میگوید: «دو موضوع حریم خصوصی و آبرو در تئاتر و در طراحی خانه ویلی لومان هم دیده میشود، آن خانه دیواری ندارد و داری حریم خصوصی نیست. قرار نیست با ساخته شدن این فیلم فیلمساز مانیفستی بدهد و همه چیز را از ریش و بن بزند. هیچ یک از فیلمهای من اینگونه نبودهاند. قرار است که شمای تماشاگر هم مثل من فیلمساز این صورت مسأله را ببینید و فکر کنیم برای در آمدن از این وضعیت چه کار باید کرد.»
از ته ماجرا شروع میکنند
موقعیتی که فرهادی به آن اشاره میکند، در بیرون از سینما هم اکنون اتفاق افتاده است: نشریهای با افترا و پروندهسازی به زندگی خصوصی او و دو تن از همکارانش تعرض کرده. فرهادی میگوید: «آنان همیشه از ته ماجرا را شروع میکنند. میگویند این فیلم [فروشنده] بیرون از ایران موفق بوده و جایزه گرفته است. پیشفرض آنان این است که اگر شما خارج از ایران جایزهای گرفتهاید حتماً توطئهای در کار است و حتماً شما چیزی گفتهاید که مورد تأیید جشنوارههای خارجی است و چون مورد تأیید آنان است، حتماً ضد ماست در نتیجه ذرهبینی در دست میگیرند و روی قصه، فیلم و فیلمساز تمرکز میکنند و دنبال دلایل و نشانههایی برای اثبات اینکه فیلم چیزی است علیه ما، میگردند. دلیل هم این است که در جشنواره خارجی به فیلم جایزه دادهاند، اماگاه این پازلها را میچینند، اما در نهایت میبینند آنچه میخواستند به دست نیامده، در اینجا دیگر راهی جز فحاشی نمییابند. میگویند آنقدر فحاشی میکنیم که به صدا درآید، آنقدر فحاشی میکنیم که بگذارد از این کشور بیرون برود.»
نشریه انصار حزبالله که اصغر فرهادی، مانی حقیقی و ترانه علیدوستی را به فساد اخلاقی متهم کرده بود، در متنی به قلم مدیر مسئول و سردبیر آن به جای عذرخواهی از این هنرمندان، از قوه قضائیه پوزش خواست. به گفته جمال خندان، وکیل مانی حقیقی شنبه، ۱۰ مهر شکایت سینماگران از نشریه انصار حزبالله ثبت خواهد شد.
فرهادی میگوید: «چیزی که این بار اتفاق افتاده و پیش از اکران فیلم شروع شد، با این ذهنیت که آنان هرچه میگویند من پاسخ نمیدهم، به شیوهای غیراخلاقی گرایش پیدا کرده است و اینجا دیگر نمیتوان پاسخ نداد، چون بحث هزرهنویسی، هرزهگویی، فحاشی و تهمت زدن مربوط به سینما نیست.»
خانه سینما از علی جنتی به خاطر سکوت و انفعالش در برابر نشریه انصار حزبالله انتقاد کرده بود. اما همچنان وزیر ارشاد اسلامی سکوت پیشه کرده است.
بیشتر بخوانید:
نظرها
هاشمی
و چه مشترک اصغر فرهادی و محمود احمد نژادی این است که هر دو ایرانی ایرانی اند. اولی منتها فیلمساز است و دومی فیلمباز که یعنی فیلم بازی میکند. اولی فیلمهایش در خارج از ایران جایزه میگیرد و مورد تکفیر نظام است اما دومی ملتی را به بازی گرفته و در داخل مورد قدردانی نظام قرار میگیرد. اولی اولش سکوت میکند اما بعد میگوید دیگر سکوت نمیکنم ولی دومی اولش هی مرتب میگوید میگما و میگما اما بعد میگوید سکوت میکنم بخاطر مصالح نظام. شاطرهای نانوا هم در مملکت همواره نان را به نرخ روز فروخته و میفروشند. حال پس خود نتیجه گر این مقایسات باشیم تا دریابیم پرتقال فروش را.
همايون
یالثارات و انصار حزب الله گروهي مفت خور بيش نيستند. حيف نون که خوردن. همش تبديل به ... شد. صد رحمت به حيف نون و مفت خور. اينها مضرند براي جامعه.
همايون
اين ملاهاي مفت خور هر چي آدم بدرد بخوره از کشور فراري دادن. اينم يکي ديگه. حکومت مستضعفين ببين به کجا رسيد. حکومت اشرار و مفت خورها و احمق ها. تمام کشور را مستضعف کردن آشغالها. شياد ترين آدمها اونايي هستن که با مذهب و خدا پيغمبر کارشونو توجيه ميکنن. کثيف تر از خودشون نيست.