داریو فو، برنده نوبل ادبیات درگذشت

داریو فو نمایشنامه‌نویس و نویسنده برجسته ایتالیایی، از هنرمندان منتقد دوران خود و برنده نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۷ در سن ۹۰ سالگی دیده از جهان فرو بست.

داریو فو از ۱۲ روز پیش به‌دلیل بیماری ریوی به بیمارستانی در میلان منتقل شده بود.

فو به عنوان نویسنده، دارم‌نویس، نقاش، بازیگر و کارگردان به‌دلیل متن‌های طنز سیاسی و اجتماعی‌اش شهرت پیدا کرد. او که از تأثیرگذارترین نویسندگان ایتالیا به‌شمار می‌رفت توانست آکادمی هنرهای زیبای میلان را پایه‌گذاری کند و در سال ۱۹۹۷ جایزه نوبل ادبی را به‌دست آورد.

بیشتر شهرت داریو فو در هنر نمایشنامه‌نویسی است، اما او در سایر شاخه‌های تولید یک اثر نمایشی از کارگردانی گرفته تا بازیگری و طراحی صحنه سابقه فعالیت داشت و شناخته شده بود.

داریو فو در ۲۴ مارس ۱۹۲۶ در دهکده سن جانو از توابع وارِزه ایتالیا در خانواده‌ای با گرایش‌های ضدفاشیستی متولد شد.

از آثار مشهور او می‌توان به «مرگ تصادفی یک آنارشیست»، «حساب پرداخت نمی‌شه» و «نگهبان تقاطع جاده و راه‌آهن» اشاره کرد.

نمایشنامه‌های سیاسی داریو فو به نقد دیوانسالاری اداری، نابرابری اقتصادی و اجتماعی می‌پرداخت و از سیاست‌های دولت وقت ایتالیا انتقاد می‌کرد.

او در سال‌های دهه ۱۹۷۰ به یکی از شناخته‌شده‌ترین نویسندگان ایتالیا در عرصه جهانی تبدیل شد و آثارش در ۵۰ کشور جهان منتشر و به ۳۰ زبان ترجمه شدند.

ماتئو رنتسی، نخست‌وزیر ایتالیا که خود بارها هدف طنز انتقادی داریو فو قرار گرفته بود به این نویسنده ادای احترام کرد و گفت: «با مرگ داریو فو ایتالیا یکی از شارحان بزرگ تئاتر، فرهنگ و جامعه مدنی خود را از دست داد.»

فرانکا رامه، همسر داریو فو که او نیز بازیگر سرشناس تئاتر و نمایشنامه‌نویس بود و همراه با همسرش بیش از ۷۰ نمایشنامه از خود به جای گذاشته بود، سه سال پیش در سن ۸۳ سالگی در میلان درگذشت.

سال‌ها پیش از آنکه داریو فو نوبل ادبی را دریافت کند، ایرج زهری، مترجم فقید ایرانی برخی از نمایشنامه‌های او را به فارسی ترجمه کرده بود. «فرهنگ کوچک هنرپیشه»، یکی از نمایشنامه‌های مهم داریو فو را نشر قطره به ترجمه ایرج زهری منتشر کرده است. «رابطه باز زن و شوهری» نوشته فرانکا رامه، همسر داریو فو نیز به ترجمه ایرج زهری در خارج از ایران منتشر شده است.