رویدادهای ادبی سال ۱۳۸۹ در آینهی زمانه
<p> فرهنگ زمانه - سال ۱۳۸۹ سال تنش‌ها و حاشیه‌ها بود. سال تلاش برای زنده نگه داشتن ادبیات ایران در زمان دگرگونی سیاست‌های فرهنگی و به‌سامان کردن هر چه بیشتر سانسور و نظارت بر انتشار کتاب. مهم‌ترین رویداد در عرصه‌ی سیاست‌گزاری‌های فرهنگی، تغییر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بود. محسن پرویز رفت و بهمن دری اخوی به جای او آمد.</p> <!--break--> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/special/2010/06/post_1268.html">::یک سپاهی و سانسور کتاب، الاهه نجفی::</a><br /> </p> <p><strong>درگذشت شجاع‌الدین شفا <br /> </strong></p> <p>شجاع‌الدین شفا، ادیب و پژوهشگر سرشناس ایران در فرودین ماه سال گذشته، در پاریس چشم بر جهان فروبست.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/04/post_12839.html">:: شجاع‌الدین شفا درگذشت::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>نمایشگاه کتاب تهران یا یک کتابفروشی بزرگ؟<br /> </strong></p> <p> </p> <p>یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی در عرصه‌ی کتاب در سالی که گذشت، برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ماه بود. بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که پانردهم اردیبهشت گشایش یافت و بیست و پنجم اردیبهشت ماه در شبستان عمومی مصلی تهران به کار خود پایان داد، حاشیه‌هایی هم داشت. این حاشیه‌ها را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: سال ۱۳۸۴<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/05/post_1234.html">::حاشیه‌های نمایشگاه کتاب تهران::</a></p> <p><img alt="" align="left" width="200" height="150" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/02farhang1389.jpg" />مطابق ابلاغیه‌ی معاونت امور فرهنگی و قوانین نمایشگاه بیست و سوم کتاب تهران، انتشاراتی‌ها و ناشران حاضر در نمایشگاه نمی‌توانستند آثار خود را که در قبل از سال ۸۴ منتشر کرده‌اند، در این نمایشگاه عرضه کنند. <br /> </p> <p>عدد ۸۴ دامن کتاب‌های عباس معروفی را هم گرفت و به دستور مسئولان وزارت ارشاد در نمایشگاه کتاب، چهار کتاب عباس معروفی از غرفه‌ی ناشر او، «انتشارات ققنوس» جمع شد. این کتاب‌ها عبارت‌ بودند از: «سمفونی مردگان»، «سال بلوا»، «دریاروندگان جزیره‌ی آبی‌تر» و «آونگ خاطره‌های ما». پیش از آن آثار فروغ فرخزاد، هوشنگ گلشیری و محمود دولت‌آبادی و جمعی از نویسندگان و شاعران متفاوت یا شخصیت‌های مذهبی از نمایشگاه کتاب جمع شده بود.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/05/post_1237.html">::گزارشی درباره‌ی جمع‌آوری کتاب‌های عباس معروفی از نمایشگاه کتاب تهران::</a></p> <p><br /> عباس معروفی اما تنها نبود. به دستور معاونت فرهنگی وزارت ارشاد ۳۰۰ عنوان کتاب دیگر از نمایشگاه تهران جمع‌آوری شد:<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/news/2008/05/_300_4.html">::خبر این رویداد در رادیو زمانه::</a><br /> </p> <p><img alt="" align="right" width="150" height="206" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/01farhang1389.jpg" />مهتاب سعیدی، گزارشگر رادیو زمانه از محل نمایشگاه گزارشی تهیه کرده بود. او نوشت: «مصلی تهران تقدیر نمایشگاه کتاب را رقم می‌زند. سیل ناشرانی با انبوه کتاب‌ها و انبوه درخت‌های ریخته، و معدود ناشران درست و درمانی که آثار شاهکار منتشرشده‌شان هم کم نیست اما... درهم ریختگی‌ای به وسعت فرهنگ و تاریخ سرزمینی که همواره در تاریکی و سکوت درد کشیده‌است.»</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/05/post_1235.htm">::گزارش مهتاب سعیدی از نمایشگاه کتاب تهران::</a></p> <p> </p> <p>کانون نویسندگان نیز با توجه به سختگیری‌ها و ممنوعیت‌ها در نمایشگاه کتاب تهران بیانیه‌ای صادر کرد و نسبت به افزایش اختناق هشدار داد.</p> <p> </p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/05/post_13059.html">::هشدار کانون نویسندگان ایران نسبت به افزایش اختناق::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>درخواست ۱۰ شاعر برای آزادی باستانی<br /> </strong></p> <p> </p> <p>در اردیبهشت ماه سال گذشته؛ جمعی از شعرا و نویسندگان سر‌شناس ایرانی در نامه‌ای، با انتقاد از تدوام بازداشت مسعود باستانی، خواستار آزادی هر چه سریع‌تر وی و سایر زندانیان سیاسی شدند.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/04/_10_26.html">::درخواست شاعران برای آزادی باستانی::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>عناصر ادبی برانداز</strong></p> <p> </p> <p>خبرگزاری فارس که از آن به عنوان خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد می‌کنند، ٢۴خرداد ماه، در گزارشی مفصل با عنوان «نقش عناصر ادبی برانداز در فتنه‌ انتخابات» از برخی شخصیت‌های ادبی مانند سیمین بهبهانی، غزل‌سرای نامدار، دکتر رضا براهنی، نظریه‌پرداز ادبی، رمان‌نویس و شاعر، عباس معروفی، رمان‌نویس، شهرنوش پارسی‌پور، رمان‌نویس، حسین سناپور، رمان‌نویس، محمد حسن شهسواری، رمان‌نویس، پرتو نوری‌علاء، منتقد ادبی و شاعر، اسماعیل خویی، فیلسوف و شاعر و سید رضا شکراللهی، وبلاگ‌نویس و ویراستار ادبیات داستانی در پرده یا آشکارا نام برد و آن‌ها را به زیر پا گذاشتن ارزش‌های ملی و دینی متهم کرد.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/06/post_1297.html">::عناصر ادبی برانداز::</a></p> <p> </p> <p><strong>درگذشت علی محمد حق‌شناس</strong></p> <p><br /> </p> <p>علی‌ محمد حق‌شناس، مترجم ادبی و زبان‌شناس برجسته، ظهر جمعه یازدهم اردیبهشت ماه در تهران درگذشت.<br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/05/post_12995.html">::درگذشت علی محمد حق‌شناس::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>جایزه‌ی شعر نیما<br /> </strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="left" width="150" height="225" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/nima-jenopari_2.jpg" />ششم خرداد ماه، برگزارکنندگان جایزه‌ی شعر نیما فهرست کتاب‌های راه یافته به دور دوم این جایزه‌ی ادبی را اعلام کردند. بر اساس گزارش منتشر شده در سایت این جایزه‌ی ادبی، در مرحله‌ی اول مجموعاً آثار منتشر شده ۱۸ ناشر در سال ۸۸ شامل ۱۱۳عنوان مجموعه شعر نو، توسط هیأت اجرایی مورد بررسی اولیه قرار گرفت که از میان این کتاب‌ها در ‌‌نهایت ۶۰ عنوان جهت بررسی و انتخاب نهایی در اختیار کار‌شناسان جایزه‌ی نیما قرار گرفت.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/05/post_1262.html">::جایزه‌ی شعر نیما به روایت الهه نصر::</a><br /> </p> <p>مراسم پایانی دومین دوره‌ی جایزه‌ی شعر «نیما» روز پنج‌شنبه، هشتم مهرماه هم‌زمان با روز بزرگداشت مولانا برگزار شد. طی این مراسم مجموعه‌ی شعر «مرثیه برای درختی که به پهلو افتاده است» سروده‌ی غلامرضا بروسان شاعر مشهدی به عنوان اثر تشویق شده دومین دوره‌ی جایزه‌ی شعر «نیما» معرفی شد. <br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/10/post_1414.html">::گفت‌و‌گو رادیو زمانه با داریوش معمار(دبیر جایزه) درباره‌ی جایزه‌ی شعر نیما::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>عباس صفاری، پرفروش‌تر از شاملو<br /> </strong></p> <p> </p> <p>سال گذشته همچنین در مجموع سال خوبی برای کتاب‌های شعر در ایران بود. مهتاب سعیدی، گزارشگر زمانه گزارش داد که کتاب‌های عباس صفاری پرفروش‌تر از آثار احمد شاملو بودند:</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/06/post_1292.html">::گزارش مهتاب سعیدی از بازار کتاب شعر در ایران::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری</strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="right" width="150" height="108" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/05farhang1389.jpg" />سالی که گذشت، مصادف بود با دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری. به این مناسبت، رادیو زمانه به مدت ۱۰ روز، هر روز به نشانه‌ی یک سال در ویژه‌نامه‌ی هوشنگ گلشیری، مقالات و مصاحبه‌هایی را منتشر کرد. نخستین گفت‌وگو را با خانم فرزانه طاهری، همسر زنده‌یاد گلشیری انجام دادیم. خانم طاهری در این گفت‌وگو درباره‌ی بنیاد گلشیری و جایزه‌ی ادبی او و نیز درباره‌ی بسیاری از مسائل دیگر سخن گفت.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/05/post_1261.html">::گفت‌و‌گو با فرزانه طاهری به مناسبت دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری::</a><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/cat_14/">::ویژه‌نامه‌ی هوشنگ گلشیری در رادیو زمانه::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>محمد نوری‌زاد: جان من و خانواده‌ام در خطر است<br /> </strong></p> <p> </p> <p>محمد نوری‌زاد روزنامه‌نگار و فیلمساز در ۱۵ خرداد ماه سال گذشته در نامه‌ای، مقام‌های وزارت اطلاعات را مسئول جان خود و خانواده‌اش معرفی کرد.<br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/06/post_13371.html">::نامه‌ی محمد نوری‌زاد::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>سرود بی‌قراری و دهمین سال درگذشت احمد شاملو</strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="right" width="120" height="171" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/a21.jpg" />سال گذشته همچنین با دهمین سال درگذشت احمد شاملو نیز مصادف شد. یکی از برنامه‌های رادیو زمانه به این مناسبت، معرفی اثر پژوهشی دکتر علی کاشانی بود که به اشعار احمد شاملو اختصاص دارد.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/khaak/2010/06/post_55.html">::سرود بی‌قراری، به مناسبت دهمین سال درگذشت احمد شاملو::</a><br /> </p> <p> </p> <p>نیروی انتظامی از برگزاری دهمین سالروز درگذشت احمد شاملو، شاعر ایرانی در امام‌زاده طاهر کرج جلوگیری کرد. <br /> ایلنا گزارش داد که «مأموران انتظامی قصد کنترل و جلوگیری از تجمع علاقمندان به این شاعر را داشته و آنان را دعوت به ترک محل می‌کردند.»</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/news/2010/07/post_13859.html">:: نیروی انتظامی از برگزاری سالگرد احمد شاملو جلوگیری کرد::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>نمایشگاه کتاب فرانکفورت</strong></p> <p> </p> <p>یکی از رویدادهای فرهنگی مهم در سال گذشته، برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت بود. نمایشگاه کتاب فرانکفورت مهم‌ترین نمایشگاه کتاب جهان و محلی برای داد و ستد کتاب و خرید و فروش حقوق آثار است. در سال گذشته بیش از ۷۳۰۰ ناشر از یک صد کشور جهان، بیش از ده هزار روزنامه‌نگار و خبرنگار و بیش از ۲۹۹۰۰۰ نفر از نمایشگاه کتاب فرانکفورت دیدن کردند. <br /> </p> <p>موضوع نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۰ ادبیات معاصر آرژانتین بود. به این مناسبت ناشران آلمان آثار بسیاری از نویسندگان آرژانتینی را ترجمه و منتشر کردند. در میان این آثار، آثار زیادی از نویسندگان جوان آرژانتینی به چشم می‌خورد. مهم‌ترین مضمون ادبیات معاصر آرژانتین پیامدهای دیکتاتوری نظامی در فاصله‌ی بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳بود.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/09/post_1400.html">::نمایشگاه کتاب فرانکفورت و ادبیات آرژانتین::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>جایزه‌ی بوکر ۲۰۱۰<br /> </strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="left" width="200" height="112" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/03farhang1389.jpg" />جایزه‌ی بوکر ۲۰۱۰ که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی در کشورهای انگلیسی زبان است به نویسنده‌ی نه چندان سر‌شناس انگلیسی، هوارد جاکوبسن تعلق گرفت. جایزه‌ی بوکر، سه‌شنبه شب، ۲۰ مهر ماه به این نویسنده‌ی بریتانیایی به خاطر رمان «پرسش فینکلر» The Finkler Question که رمانی است در طنز اهداء شد. کمتر کسی می‌توانست حدس بزند که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی انگلستان در پاییز امسال از آن یک نویسنده‌ی گمنام بشود.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/10/post_1424.html">:: جایزه‌ی بوکر ۲۰۱۰::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>نوبل ادبی<br /> </strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="right" width="150" height="133" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/mario-vargas-llosa002.jpg" />کمیته‌ی نوبل در استکهلم اعلام کرد که نوبل ادبی ۲۰۱۰ به نویسنده‌ی سر‌شناس پرویی، ماریو وارگاس یوسا تعلق می‌گیرد ماریو وارگاس یوسا، یک نویسنده‌ی سیاسی است که در رمان‌هایش نظام‌های سرکوبگر، غیردموکراتیک و نژادپرستانه را به چالش می‌کشد. آثار یوسا در سال‌های دهه‌ی شصت از نمونه‌های متعالی «رمان مطلق» و در دهه‌ی هفتاد از بهترین نمونه‌های ادبیات اروتیک در جهان به‌شمار می‌آید. خواهش تن و روابط عاشقانه به بهترین وجهی در آثار او با زبانی شاعرانه اما بی‌پروا بیانی ادبی می‌یابد.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/10/post_1418.html">:: نوبل ادبی و ماریو وارگاس یوسا::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>جایزه گلشیری و حاشیه‌هایش<br /> </strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="left" width="150" height="226" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/mahsamo111.jpg" />یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال گذشته، جایزه‌ی بنیاد ادبی گلشیری بود. هنگامی که فهرست داوران جایزه‌ی ادبی هوشنگ گلشیری از میان ۱۰۶ اثر در سایت بنیاد انتشار یافت، حاشیه‌ها و اعتراض‌هایی را برانگیخت. فرهاد حیدری گوران، از نویسندگان شناخته شده‌ی ایران در اعتراض به چگونگی گزینش‌ها، نامه‌ای سرگشاده نوشته که اکنون از نظر خوانندگان رادیو زمانه می‌گذرد. تأکید می‌کنیم که هدفمان در صفحات فرهنگی رادیو زمانه صرفاً اطلاع‌رسانی فرهنگی و ایجاد فضای بحث و گفت‌و‌گو در یک محیط آزاد است و طبعاً از انتشار نظرات موافق و مخالف درباره‌ی این موضوع و دیگر موضوعات استقبال می‌کنیم:</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/literature/2010/11/post_683.html">::همراهی جوایز ادبی با دستگاه سانسور::</a><br /> </p> <p> </p> <p>انتشار این مقاله واکنش‌هایی را در پی داشت و خوانندگان نظراتی را درباره‌ی خوب و بد جایزه‌ی بنیاد گلشیری مطرح کردند. پیرامون نکاتی که آقای گوران در مقاله‌اش به آن‌ها اشاره کرده بود و با توجه به نظرات خوانندگان به قصد اطلاع‌رسانی همه‌جانبه‌ی فرهنگی، پرسش‌هایی را با آقای یونس تراکمه، نویسنده و از اعضای کمیته‌ی اجرایی بنیاد گلشیری در میان گذاشتیم.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/special/2010/11/post_70.html">::پاسخگویی یونس تراکمه به انتقادات از جایزه بنیاد گلشیری::</a><br /> </p> <p><br /> و به رغم همه‌ی این انتقادها و حاشیه‌ها دوسالانه‌ی گلشیری برگزار شد و برگزیدگانش را اعلام کرد: مهسا محب‌علی با رمان «نگران نباش» و سارا سالار با رمان «احتمالاً گم شده‌ام»<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/khaak/2010/10/post_128.html">::گفت و گو مریم رئیس‌دانا با مهسا محب‌علی درباره‌ی «نگران نباش»::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>پرنده کوچولو، نه پرنده بود، نه کوچولو</strong></p> <p><br /> </p> <p>پرنده کوچولو نه پرنده بود، نه کوچولو، مجموعه شعر سید مهدی موسوی توقیف شد و شاعر را مدتی بازداشت کردند. گفت و گو با سید مهدی موسوی و شعرخوانی شاعر از رویدادهای خوب سال گذشته در رادیو زمانه بود:</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/khaak/2010/10/post_115.html">::گفت و گو با سید مهدی موسوی::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>اخلاق مردم خیابان انقلاب</strong></p> <p> </p> <p><img alt="" align="right" width="150" height="131" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/06farhang1389.jpg" />در مرداد ماه امسال (۱۳۸۸- ۲۰۰۹) رمان «اخلاق مردم خیابان انقلاب» نوشته‌ی امیر حسن چهل‌تن تحت عنوان: «تهران، خیابان انقلاب» با ترجمه‌ی سوزان باغستانی توسط انتشارات کیرش‌هایم (Kirchheim) در آلمان منتشر شد و با اقبال گسترده‌ی منتقدان آلمانی‌زبان مواجه گشت. در آبان ماه امسال، در کمتر از سه ماه این اثر به چاپ دوم رسید. این رمان از سوی گروهی از منتقدان آلمانی به عنوان یکی از هفت کتاب برگزیده فصل معرفی شده است. اشتفان وایدنر، اسلام‌شناس، فیلسوف و منتقد آلمانی درباره «اخلاق مردم خیابان انقلاب» نوشت: «برای درک عمیق مناسبات جامعه ایران هیچکس نمی‌تواند خواندن این رمان را نادیده بگیرد (...) به این لحاظ این اثر به ادبیات اصیل و برجسته تعلق دارد.»</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/khaak/2010/03/publish_at_10_03_2010.html">::ما از پاره‌های ابر زاده شده‌ایم، گفت و گو رادیو زمانه با امیر حسن چهل‌تن::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>زوال کلنل</strong></p> <p><br /> </p> <p><img alt="" align="right" width="150" height="204" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/mahmoud_dolatabadi_0.jpg" />محمود دولت‌آبادی هم پس از آن‌که از انتشار رمانش «زوال کلنل» در ایران نومید شد، این رمان را توسط انتشارات یونیون در زوریخ زیر عنوان کلنل به چاپ سپرد. کلنل، رمان انقلاب است و برخلاف آثار ممتاز محمود دولت‌آبادی که در روستا اتفاق می‌‌افتد، یک رمان شهری است و موضوع آن ذهنیت آسیب‌دیده و آزاردیده‌ی مردی است که در اثر حوادث تاریخی زندگی‌اش نابود شده است. این کتاب در مطبوعات آلمانی‌زبان بازتابی نسبتاً گسترده پیدا کرد.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/khaak/2009/12/post_4.html">::بازتاب زوال کلنل در مطبوعات آلمانی‌زبان::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>موفقیت شهریار مندنی‌پور<br /> </strong></p> <p> </p> <p>و همچنین سال گذشته، سال کامیابی شهریار مندنی‌پور در عرصه‌ی جهانی بود. رمان «سانسور یک داستان عاشقانه ایرانی که برای اولین بار با ترجمه سارا خلیلی توسطز انتشار کناپف در آمرزیکا منتشر شده بود، به بسیاری از زبان‌های زنده دنیا از جمله به آلمانی ترجمه و منتشر شد.<br /> </p> <p><a href="http://zamaaneh.com/khaak/2010/05/post_35.html">::ادبیات ایران با همه‌ی زخم‌هایش هنوز زنده است، گفت و گو رادیو زمانه با شهریار مندنی‌پور:: </a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری</strong></p> <p> </p> <p><strong><br /> </strong>مراسم پایانی چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی «روزی روزگاری»، چهارشنبه ۱۷ آذر ماه ۱۳۸۹برگزار شد و تندیس‏های این جایزه به برندگان بخش‏های پنج‏گانه‌ی جایزه اهداء شد. به گزارش روابط عمومی این جایزه، در ابتدای این مراسم که از ساعت ۱۷ شروع شده بود، مدیا کاشیگر عضو هیات امنای جایزه و دبیر سابق به ارائه‌ی گزارشی پرداخت.</p> <p><br /> <a href="http://zamaaneh.com/morenews/2010/12/post_1473.html">::گزارشی درباره‌ی جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری::</a><br /> </p> <p> </p> <p><strong>نویسندگان و منتقدان مطبوعاتی و بازداشت احمد غلامی<br /> </strong></p> <p> </p> <p>هیأت داوران جایزه ادبی «نویسندگان و منتقدان مطبوعات» نتایج یازدهمین دوره این مسابقه ادبی را در شرایطی اعلام کرد که احمد غلامی، دبیر این جایزه و سردبیر روزنامه شرق به دلایل امنیتی در زندان به‌سر می‌برد.<br /> </p> <p><a href="http://radiozamaaneh.us/content/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF">::برگزیدگان نویسندگان و منتقدان مطبوعاتی::</a><br /> </p> <p> </p>
فرهنگ زمانه - سال ۱۳۸۹ سال تنشها و حاشیهها بود. سال تلاش برای زنده نگه داشتن ادبیات ایران در زمان دگرگونی سیاستهای فرهنگی و بهسامان کردن هر چه بیشتر سانسور و نظارت بر انتشار کتاب. مهمترین رویداد در عرصهی سیاستگزاریهای فرهنگی، تغییر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بود. محسن پرویز رفت و بهمن دری اخوی به جای او آمد.
درگذشت شجاعالدین شفا
شجاعالدین شفا، ادیب و پژوهشگر سرشناس ایران در فرودین ماه سال گذشته، در پاریس چشم بر جهان فروبست.
نمایشگاه کتاب تهران یا یک کتابفروشی بزرگ؟
یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی در عرصهی کتاب در سالی که گذشت، برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ماه بود. بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که پانردهم اردیبهشت گشایش یافت و بیست و پنجم اردیبهشت ماه در شبستان عمومی مصلی تهران به کار خود پایان داد، حاشیههایی هم داشت. این حاشیهها را میتوان در یک کلمه خلاصه کرد: سال ۱۳۸۴
مطابق ابلاغیهی معاونت امور فرهنگی و قوانین نمایشگاه بیست و سوم کتاب تهران، انتشاراتیها و ناشران حاضر در نمایشگاه نمیتوانستند آثار خود را که در قبل از سال ۸۴ منتشر کردهاند، در این نمایشگاه عرضه کنند.
عدد ۸۴ دامن کتابهای عباس معروفی را هم گرفت و به دستور مسئولان وزارت ارشاد در نمایشگاه کتاب، چهار کتاب عباس معروفی از غرفهی ناشر او، «انتشارات ققنوس» جمع شد. این کتابها عبارت بودند از: «سمفونی مردگان»، «سال بلوا»، «دریاروندگان جزیرهی آبیتر» و «آونگ خاطرههای ما». پیش از آن آثار فروغ فرخزاد، هوشنگ گلشیری و محمود دولتآبادی و جمعی از نویسندگان و شاعران متفاوت یا شخصیتهای مذهبی از نمایشگاه کتاب جمع شده بود.
عباس معروفی اما تنها نبود. به دستور معاونت فرهنگی وزارت ارشاد ۳۰۰ عنوان کتاب دیگر از نمایشگاه تهران جمعآوری شد:
مهتاب سعیدی، گزارشگر رادیو زمانه از محل نمایشگاه گزارشی تهیه کرده بود. او نوشت: «مصلی تهران تقدیر نمایشگاه کتاب را رقم میزند. سیل ناشرانی با انبوه کتابها و انبوه درختهای ریخته، و معدود ناشران درست و درمانی که آثار شاهکار منتشرشدهشان هم کم نیست اما... درهم ریختگیای به وسعت فرهنگ و تاریخ سرزمینی که همواره در تاریکی و سکوت درد کشیدهاست.»
کانون نویسندگان نیز با توجه به سختگیریها و ممنوعیتها در نمایشگاه کتاب تهران بیانیهای صادر کرد و نسبت به افزایش اختناق هشدار داد.
درخواست ۱۰ شاعر برای آزادی باستانی
در اردیبهشت ماه سال گذشته؛ جمعی از شعرا و نویسندگان سرشناس ایرانی در نامهای، با انتقاد از تدوام بازداشت مسعود باستانی، خواستار آزادی هر چه سریعتر وی و سایر زندانیان سیاسی شدند.
عناصر ادبی برانداز
خبرگزاری فارس که از آن به عنوان خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یاد میکنند، ٢۴خرداد ماه، در گزارشی مفصل با عنوان «نقش عناصر ادبی برانداز در فتنه انتخابات» از برخی شخصیتهای ادبی مانند سیمین بهبهانی، غزلسرای نامدار، دکتر رضا براهنی، نظریهپرداز ادبی، رماننویس و شاعر، عباس معروفی، رماننویس، شهرنوش پارسیپور، رماننویس، حسین سناپور، رماننویس، محمد حسن شهسواری، رماننویس، پرتو نوریعلاء، منتقد ادبی و شاعر، اسماعیل خویی، فیلسوف و شاعر و سید رضا شکراللهی، وبلاگنویس و ویراستار ادبیات داستانی در پرده یا آشکارا نام برد و آنها را به زیر پا گذاشتن ارزشهای ملی و دینی متهم کرد.
درگذشت علی محمد حقشناس
علی محمد حقشناس، مترجم ادبی و زبانشناس برجسته، ظهر جمعه یازدهم اردیبهشت ماه در تهران درگذشت.
::درگذشت علی محمد حقشناس::
جایزهی شعر نیما
ششم خرداد ماه، برگزارکنندگان جایزهی شعر نیما فهرست کتابهای راه یافته به دور دوم این جایزهی ادبی را اعلام کردند. بر اساس گزارش منتشر شده در سایت این جایزهی ادبی، در مرحلهی اول مجموعاً آثار منتشر شده ۱۸ ناشر در سال ۸۸ شامل ۱۱۳عنوان مجموعه شعر نو، توسط هیأت اجرایی مورد بررسی اولیه قرار گرفت که از میان این کتابها در نهایت ۶۰ عنوان جهت بررسی و انتخاب نهایی در اختیار کارشناسان جایزهی نیما قرار گرفت.
مراسم پایانی دومین دورهی جایزهی شعر «نیما» روز پنجشنبه، هشتم مهرماه همزمان با روز بزرگداشت مولانا برگزار شد. طی این مراسم مجموعهی شعر «مرثیه برای درختی که به پهلو افتاده است» سرودهی غلامرضا بروسان شاعر مشهدی به عنوان اثر تشویق شده دومین دورهی جایزهی شعر «نیما» معرفی شد.
عباس صفاری، پرفروشتر از شاملو
سال گذشته همچنین در مجموع سال خوبی برای کتابهای شعر در ایران بود. مهتاب سعیدی، گزارشگر زمانه گزارش داد که کتابهای عباس صفاری پرفروشتر از آثار احمد شاملو بودند:
دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری
سالی که گذشت، مصادف بود با دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری. به این مناسبت، رادیو زمانه به مدت ۱۰ روز، هر روز به نشانهی یک سال در ویژهنامهی هوشنگ گلشیری، مقالات و مصاحبههایی را منتشر کرد. نخستین گفتوگو را با خانم فرزانه طاهری، همسر زندهیاد گلشیری انجام دادیم. خانم طاهری در این گفتوگو دربارهی بنیاد گلشیری و جایزهی ادبی او و نیز دربارهی بسیاری از مسائل دیگر سخن گفت.
::گفتوگو با فرزانه طاهری به مناسبت دهمین سال درگذشت هوشنگ گلشیری::
::ویژهنامهی هوشنگ گلشیری در رادیو زمانه::
محمد نوریزاد: جان من و خانوادهام در خطر است
محمد نوریزاد روزنامهنگار و فیلمساز در ۱۵ خرداد ماه سال گذشته در نامهای، مقامهای وزارت اطلاعات را مسئول جان خود و خانوادهاش معرفی کرد.
::نامهی محمد نوریزاد::
سرود بیقراری و دهمین سال درگذشت احمد شاملو
سال گذشته همچنین با دهمین سال درگذشت احمد شاملو نیز مصادف شد. یکی از برنامههای رادیو زمانه به این مناسبت، معرفی اثر پژوهشی دکتر علی کاشانی بود که به اشعار احمد شاملو اختصاص دارد.
نیروی انتظامی از برگزاری دهمین سالروز درگذشت احمد شاملو، شاعر ایرانی در امامزاده طاهر کرج جلوگیری کرد.
ایلنا گزارش داد که «مأموران انتظامی قصد کنترل و جلوگیری از تجمع علاقمندان به این شاعر را داشته و آنان را دعوت به ترک محل میکردند.»
نمایشگاه کتاب فرانکفورت
یکی از رویدادهای فرهنگی مهم در سال گذشته، برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت بود. نمایشگاه کتاب فرانکفورت مهمترین نمایشگاه کتاب جهان و محلی برای داد و ستد کتاب و خرید و فروش حقوق آثار است. در سال گذشته بیش از ۷۳۰۰ ناشر از یک صد کشور جهان، بیش از ده هزار روزنامهنگار و خبرنگار و بیش از ۲۹۹۰۰۰ نفر از نمایشگاه کتاب فرانکفورت دیدن کردند.
موضوع نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۰ ادبیات معاصر آرژانتین بود. به این مناسبت ناشران آلمان آثار بسیاری از نویسندگان آرژانتینی را ترجمه و منتشر کردند. در میان این آثار، آثار زیادی از نویسندگان جوان آرژانتینی به چشم میخورد. مهمترین مضمون ادبیات معاصر آرژانتین پیامدهای دیکتاتوری نظامی در فاصلهی بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳بود.
جایزهی بوکر ۲۰۱۰
جایزهی بوکر ۲۰۱۰ که مهمترین جایزهی ادبی در کشورهای انگلیسی زبان است به نویسندهی نه چندان سرشناس انگلیسی، هوارد جاکوبسن تعلق گرفت. جایزهی بوکر، سهشنبه شب، ۲۰ مهر ماه به این نویسندهی بریتانیایی به خاطر رمان «پرسش فینکلر» The Finkler Question که رمانی است در طنز اهداء شد. کمتر کسی میتوانست حدس بزند که مهمترین جایزهی ادبی انگلستان در پاییز امسال از آن یک نویسندهی گمنام بشود.
نوبل ادبی
کمیتهی نوبل در استکهلم اعلام کرد که نوبل ادبی ۲۰۱۰ به نویسندهی سرشناس پرویی، ماریو وارگاس یوسا تعلق میگیرد ماریو وارگاس یوسا، یک نویسندهی سیاسی است که در رمانهایش نظامهای سرکوبگر، غیردموکراتیک و نژادپرستانه را به چالش میکشد. آثار یوسا در سالهای دههی شصت از نمونههای متعالی «رمان مطلق» و در دههی هفتاد از بهترین نمونههای ادبیات اروتیک در جهان بهشمار میآید. خواهش تن و روابط عاشقانه به بهترین وجهی در آثار او با زبانی شاعرانه اما بیپروا بیانی ادبی مییابد.
جایزه گلشیری و حاشیههایش
یکی از مهمترین رویدادهای سال گذشته، جایزهی بنیاد ادبی گلشیری بود. هنگامی که فهرست داوران جایزهی ادبی هوشنگ گلشیری از میان ۱۰۶ اثر در سایت بنیاد انتشار یافت، حاشیهها و اعتراضهایی را برانگیخت. فرهاد حیدری گوران، از نویسندگان شناخته شدهی ایران در اعتراض به چگونگی گزینشها، نامهای سرگشاده نوشته که اکنون از نظر خوانندگان رادیو زمانه میگذرد. تأکید میکنیم که هدفمان در صفحات فرهنگی رادیو زمانه صرفاً اطلاعرسانی فرهنگی و ایجاد فضای بحث و گفتوگو در یک محیط آزاد است و طبعاً از انتشار نظرات موافق و مخالف دربارهی این موضوع و دیگر موضوعات استقبال میکنیم:
انتشار این مقاله واکنشهایی را در پی داشت و خوانندگان نظراتی را دربارهی خوب و بد جایزهی بنیاد گلشیری مطرح کردند. پیرامون نکاتی که آقای گوران در مقالهاش به آنها اشاره کرده بود و با توجه به نظرات خوانندگان به قصد اطلاعرسانی همهجانبهی فرهنگی، پرسشهایی را با آقای یونس تراکمه، نویسنده و از اعضای کمیتهی اجرایی بنیاد گلشیری در میان گذاشتیم.
و به رغم همهی این انتقادها و حاشیهها دوسالانهی گلشیری برگزار شد و برگزیدگانش را اعلام کرد: مهسا محبعلی با رمان «نگران نباش» و سارا سالار با رمان «احتمالاً گم شدهام»
پرنده کوچولو، نه پرنده بود، نه کوچولو
پرنده کوچولو نه پرنده بود، نه کوچولو، مجموعه شعر سید مهدی موسوی توقیف شد و شاعر را مدتی بازداشت کردند. گفت و گو با سید مهدی موسوی و شعرخوانی شاعر از رویدادهای خوب سال گذشته در رادیو زمانه بود:
اخلاق مردم خیابان انقلاب
در مرداد ماه امسال (۱۳۸۸- ۲۰۰۹) رمان «اخلاق مردم خیابان انقلاب» نوشتهی امیر حسن چهلتن تحت عنوان: «تهران، خیابان انقلاب» با ترجمهی سوزان باغستانی توسط انتشارات کیرشهایم (Kirchheim) در آلمان منتشر شد و با اقبال گستردهی منتقدان آلمانیزبان مواجه گشت. در آبان ماه امسال، در کمتر از سه ماه این اثر به چاپ دوم رسید. این رمان از سوی گروهی از منتقدان آلمانی به عنوان یکی از هفت کتاب برگزیده فصل معرفی شده است. اشتفان وایدنر، اسلامشناس، فیلسوف و منتقد آلمانی درباره «اخلاق مردم خیابان انقلاب» نوشت: «برای درک عمیق مناسبات جامعه ایران هیچکس نمیتواند خواندن این رمان را نادیده بگیرد (...) به این لحاظ این اثر به ادبیات اصیل و برجسته تعلق دارد.»
زوال کلنل
محمود دولتآبادی هم پس از آنکه از انتشار رمانش «زوال کلنل» در ایران نومید شد، این رمان را توسط انتشارات یونیون در زوریخ زیر عنوان کلنل به چاپ سپرد. کلنل، رمان انقلاب است و برخلاف آثار ممتاز محمود دولتآبادی که در روستا اتفاق میافتد، یک رمان شهری است و موضوع آن ذهنیت آسیبدیده و آزاردیدهی مردی است که در اثر حوادث تاریخی زندگیاش نابود شده است. این کتاب در مطبوعات آلمانیزبان بازتابی نسبتاً گسترده پیدا کرد.
موفقیت شهریار مندنیپور
و همچنین سال گذشته، سال کامیابی شهریار مندنیپور در عرصهی جهانی بود. رمان «سانسور یک داستان عاشقانه ایرانی که برای اولین بار با ترجمه سارا خلیلی توسطز انتشار کناپف در آمرزیکا منتشر شده بود، به بسیاری از زبانهای زنده دنیا از جمله به آلمانی ترجمه و منتشر شد.
جایزهی ادبی روزی روزگاری
مراسم پایانی چهارمین دورهی جایزهی ادبی «روزی روزگاری»، چهارشنبه ۱۷ آذر ماه ۱۳۸۹برگزار شد و تندیسهای این جایزه به برندگان بخشهای پنجگانهی جایزه اهداء شد. به گزارش روابط عمومی این جایزه، در ابتدای این مراسم که از ساعت ۱۷ شروع شده بود، مدیا کاشیگر عضو هیات امنای جایزه و دبیر سابق به ارائهی گزارشی پرداخت.
نویسندگان و منتقدان مطبوعاتی و بازداشت احمد غلامی
هیأت داوران جایزه ادبی «نویسندگان و منتقدان مطبوعات» نتایج یازدهمین دوره این مسابقه ادبی را در شرایطی اعلام کرد که احمد غلامی، دبیر این جایزه و سردبیر روزنامه شرق به دلایل امنیتی در زندان بهسر میبرد.
نظرها
نظری وجود ندارد.