محیط زیست ایران در سالی که گذشت

<p>بیژن روحانی-طبیعت ایران در سالی که گذشت بار دیگر شاهد تخریب&zwnj;ها، دست&zwnj;اندازی&zwnj;ها و از دست رفتن فرصت&zwnj;های فراوان بود. بی تردید یکی از بدترین فجایع زیست محیطی در سال ۱۳۸۹شکستن خط انتقال نفت و آلودگی گسترده در سواحل خلیج فارس و در استان بوشهر بود. این حادثه در مسیر آغاجاری به دیلم رخ داد و علاوه بر آلوده شدن صدها هکتار از زمین&zwnj;های کشاورزی، آب&zwnj;های ساحلی خلیج فارس نیز آلوده شدند. اما به غیر بروز چنین فاجعه&zwnj;ای، نگرانی اصلی همچنان در خصوص فرسوده بودن لوله&zwnj;های انتقال نفت در ایران پابرجاست که هر از چند وقت یک بارباعث نشت نفت در طبیعت می&zwnj;شوند و منابع خاکی و آبی را به شدت آلوده می&zwnj;کنند. مساله فرسودگی لوله&zwnj;های نفت در ایران آنقدر جدی است که پیش از این رییس سازمان محیط زیست یکی از دلایل عمده تخریب محیط زیست در ایران را وجود حدود دو هزار کیلومتر لوله فرسوده در جنوب ایران عنوان کرده بود.</p> <p>&nbsp;<a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110324_Rouhani_Environment89.mp3"><img height="31" width="273" align="absMiddle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" alt="" /></a></p> <p><strong>آب و هوای آلوده در تهران</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>شهروندان تهرانی در سال گذشته بارها با مساله شدت یافتن آلودگی هوا در تهران و به دنبال آن تعطیلی مدرسه&zwnj;ها، موسسات و ادارات دولتی روبه رو شدند. اما بسیاری از کارشناسان محیط زیست، از جمله رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، بر این اعتقاد بودند که تعطیل کردن تهران چاره آلودگی هوای این شهر نیست، بلکه لازم است طرح جامع کاهش آلودگی هوا در تهران بازنگری و سپس ابلاغ شود.</p> <p><img height="133" width="180" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/large_01_pollution_0.jpg" /><br /> اما به جز هوا، آلودگی آب نیز از مسائل مهم زیست محیطی در سال گذشته بود. در میانه تابستان داغ سال ۸۹مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت در ایران، اعلام کرد که میزان نیترات آب تهران در برخی نقاط بالاتر از حد استاندارد است و بنابراین زنان باردار و کودکان شیرخوار به جای استفاده از آب لوله&zwnj;کشی از آب بطری استفاده کنند. هشداری که موج جدیدی از نگرانی&zwnj;ها را در مورد سلامت آب لوله&zwnj;کشی در تهران برانگیخت. اما اظهارات وزیر بهداشت توسط وزیر نیرو تکذیب شد و پس از آن وزیر بهداشت نیز اظهارات خود را پس گرفت. اما برای شهروندان تهرانی مشخص نشد که آیا آب آشامیدنی آنها سالم است و یا وجود برخی ملاحظات مانع از اطلاع رسانی شفاف در این زمینه می&zwnj;شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>توقف طرح باغ شهرها</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>در آخرین هفته&zwnj;های سال ۱۳۸۹، یکی از طرح&zwnj;های دولت در خصوص احداث باغ&zwnj;شهرها در اطراف شهرهای بزرگ، با حکم رهبر جمهوری اسلامی متوقف شد. پیش از این دولت اعلام کرده بود با واگذاری زمین&zwnj;های دولتی و ملی از طریق مزایده به متقاضیان، مردم را به ساختن خانه&zwnj;های ویلایی همراه با فضای سبز ترغیب می&zwnj;&lrm;کند. اما منتقدان بر این اعتقاد بودند که این طرح باعث دست اندازی هرچه بیشتر به منابع طبیعی و تخریب عرصه&zwnj;های بکر طبیعت شده و همچنین پای بورس بازان را به زمین&zwnj;های ملی در اطراف شهرها باز می&zwnj;کند. اکنون با توقف این طرح مشخص نیست تکلیف زمین&zwnj;های واگذار شده و تغییر کاربری یافته چه خواهد شد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مرگ حیوانات در باغ وحش تهران</strong><img height="120" width="180" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/large_02_tiger.jpg" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>سال گذشته، باغ وحش تهران تعدادی از حیوانات کمیاب خود را بر اثر بیماری از دست داد. در ابتدا یکی از ببرهایی که از روسیه به ایران وارده شده بود بر اثر نوعی بیماری عفونی درگذشت. این ببرها قرار بود برای زنده کردن نسل ببر مازندران مورد استفاده قرار گیرند اما به علت آماده نبودن زیستگاه آن</p> <p>&nbsp;</p> <p>ها در میانکاله، به باغ وحش تهران انتقال یافتند و ببر نر با ابتلا به بیماری مشمشه در باغ وحش درگذشت. پس از آن نیز تعدادی از شیرهای باغ وحش تهران که به همین بیماری مبتلا شده بودند توسط مسئولان باغ وحش کشته شدند تا از انتقال این بیماری به سایر حیوانات جلوگیری شود. اما منشاء این بیماری و مقصر مبتلا شدن این حیوانات کمیاب به بیماری محل اختلاف نظر مسئولان باغ وحش، دامپزشکی و سازمان محیط زیست قرار گرفت.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>اسناد ویکی لیکس</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>با انتشار اسناد ویکی لیکس در سال گذشته مشخص شد که آمریکا پیش از این تلاش&zwnj;های وسیعی کرده است تا از انتخاب مصطفی جعفری، متخصص محیط زیست ایرانی به سمت ریاست مشترک در یکی از کارگروه&zwnj;های هیئت میان دولتی سازمان ملل متحد برای تغییرات آب و هوایی IPCC جلوگیری کند. آقای جعفری در صورت انتخاب شدن به این سمت می&zwnj;بایست به طور مشترک با همتای آمریکایی خود پروفسور کریستوفر فیلد در مدیریت یک کارگروه زیست محیطی همکاری می&zwnj;کرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>بیابان زایی و آتش سوزی </strong></p> <p><br /> به گفته&zwnj;ی مسئولان سازمان محیط زیست، بیابان در برخی نقاط ایران با سرعت در حا<img height="135" width="180" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/large_wetland_1.jpg" />ل پیشرفت است و بخش&zwnj;های بیشتری از کشور در حال از دست دادن پوشش گیاهی خود هستند. به</p> <p>غیر از پدیده بیابان زایی و همچنین خشک شدن بخشی دیگر از تالاب&zwnj;های ایران، در سال گذشته باز هم برخی از مهمترین مناطق جنگلی ایران از جمله جنگل&zwnj;های گلستان چندین بار قربانی آتش سوزی شد و بخش&zwnj;های از آن از میان رفت. کمبود امکانات ویژه برای مهار آتش در پارک&zwnj;ها و جنگل&zwnj;های ملی از جمله مواردی بود که مورد انتقاد بسیاری از دست اندرکاران منابع ملی و طبیعی در ایران قرار گرفت.</p> <p>&nbsp;</p>