ویروس رپ اسلامی
<p>حسین نوش‌آذر - در حالی‌که هنرمندهای رپ‌خوان‌ ایرانی به‌خاطر سختگیری‌های بی‌جهت و بی‌مورد وزارت ارشاد به زیرزمین‌ها پناه آورده‌اند و در حالی‌که بعد از انقلاب، موسیقی از هر نوعش در ایران، مظلوم‌ترین و ستمدیده‌ترین هنرها بوده، در آمریکا، آلمان و فرانسه، در سوئد و اصولاً در کشورهای غربی مهاجرپذیر، سیاهپوستان وترک‌ها و عرب‌های مهاجر نوعی رپ با محتوای اسلامی را عرضه می‌کنند. این نوع موسیقی که بی‌تردید در جمهوری اسلامی کفرآمیز به‌شمار می‌آید، بیش از آنکه از گرایش گروه‌های موسیقی رپ به اسلام نشان داشته باشد، در متن اعتزاض مدنی به تبعیض‌ها و ناآگاهی مهاجران مسلمان از دین اسلام قابل مطالعه است.</p> <!--break--> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110330_nushazar_rap_Islami.mp3" target="_blank" rel="noopener"><img height="31" width="273" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" alt="" /></a><br /> </p> <p>یکی از مهم‌ترین این رپ‌خوان‌ها لوپ فیاسکو (Lupe Fiasco) در آمریکاست. بخشی از یکی از کارهای لوپ فیاسکو را با هم می‌شنویم:</p> <p><br /> <strong>[</strong><a href="http://www.youtube.com/watch?v=TSIkgRLdWYQ" target="_blank" rel="noopener"><strong>Muhammad Walks - Lupe Fiasco</strong></a><strong>]</strong><br /> </p> <p>برنامه‌ی فرهنگی این هفته‌ی ما به «رپ اسلامی» اختصاص دارد.</p> <p> </p> <p><strong>«رپ نوعی شیوه‌ی بیان است»</strong></p> <p> </p> <p><img hspace="8" height="266" align="left" width="200" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/rapnukh03.jpg" alt="" />این نوع رپ از موسیقی هنرمندان آفریقایی مثل «بامباتا» که در سال‌های دهه‌ی هفتاد یکی از آورندگان و رواج‌دهندگان موسیقی رپ بود، تأثیر گرفته. این نکته به این جهت مهم است که به هیچ‌وجه این نوع از موسیقی را نمی‌توان نوعی هنر اسلامی به‌شمار آورد. رپ با محتوای شعاری و اسلامی یک هنر معترض غربی و یکی از شاخه‌های فرهنگ پاپ در غرب است که از موسیقی آفریقا و از رپ در آمریکای سال‌های هفتاد هم تأثیر گرفته است.</p> <p><br /> دکتر محمود خوشنام، کارشناس موسیقی، ارزش زیباشناختی موسیقی رپ در میان انواع موسیقی‌ها و جایگاه آن در موسیقی ایرانی را چنین ارزیابی می‌کند: «رپ نوعی شیوه‌ی بیان است. شیوه‌ی بیانی که از عناصر موسیقیایی هم استفاده می‌کند. رپ یک کلمه‌ی آمریکایی است در معنای بیهوده و بی‌معنا. در سال‌های دهه‌ی هفتاد این کلمه از زبان دی جی‌ها شنیده شد. رپ در ابتدا تکیه‌کلام دی جی‌ها بود برای اینکه مردم را به رقص تهییج کنند. در میان رقص‌ها و آهنگ‌هایی که در دیسکوتک‌ها پخش می‌شد، دی جی‌ها مدام این واژه و واژه‌هایی نظیر رپ را به‌کار می‌بردند، تا ادامه‌ی رقص را میسر کنند. حال اگر چنین سبکی وارد موسیقی ایرانی شود، به نظر من در درازمدت موفق نخواهد بود. البته در ایران رپ بی‌سابقه نیست و در واقع همان بحر طویل است به‌عنوان یک سبک شعری که اکنون در رپ فارسی به شکل دیگری عرضه می‌گردد؛ کلمات گاه بامعنا و گاه بی‌معنا با استفاده از قافیه در کنار هم می‌آیند و با سرعت هم خوانده می‌شود. برای من تعجب‌آور است که چنین چیزی، آن هم در دوران حکومت جمهوری اسلامی که حتی با موسیقی پاپ معمولی هم میانه‌ای ندارد و با آن سر ستیز دارد، به عنوان رپ اسلامی عرضه شده باشد.»</p> <p> </p> <p><strong>آفریقا بامباتا و چند چهره‌ی دیگر</strong></p> <p> </p> <p>«آفریقا بامباتا» که او را پیامبر موسیقی رپ می‌خوانند، یکی از همین دی جی‌ها بود. به یکی از کارهای بامباتا، به عنوان نخستین تلاش‌ها در عرصه‌ی موسیقی رپ گوش می‌دهیم.</p> <p><br /> <strong> [</strong><a href="http://www.youtube.com/watch?v=thsy5_Y2tZ8" target="_blank" rel="noopener"><strong>Afrika Bambaataa - Peace, Unity, Love and Having</strong></a><strong>]</strong></p> <p><br /> <img hspace="8" height="168" align="right" width="252" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/rapnukh02.jpg" alt="" />از مهم‌ترین چهره‌های موسیقی رپ با درون‌مایه‌های اسلامی در آمریکا می‌شود از چاک دی، ناس، سیستر سولجاه، کوین لطیفه، موز دف و لوپ فیاسکو را نام برد. این چهره‌ها همه بعد از یازدهم سپتامبر به وجود آمدند و بعد از یازدهم سپتامبر بود که موجی از گرایش به اسلام، سیاهان آمریکا را فراگرفت. برای همین جای تعجب نیست که بخشی از واکنش اعتراضی سیاهان که به شکل گرایش به نوعی اسلام من‌درآوردی خودش را نشان داده، در موسیقی رپ که موسیقی سیاهان آمریکاست، بازتاب پیدا کرده باشد. بسیاری از خواننده‌های رپ اسلامی تحت تأثیر اشخاصی هستند مثل لوئیس فراخوان که به پیدایش یک «ملت اسلامی» اعتقاد دارد و گمان می‌برد که سفیدپوستان در اثر آزمایش‌های دانشمندان سیاهپوست در شش هزار سال پیش به وجود آمده‌اند و طرفدار جدایی نژادی سیاه و سفید است.</p> <p> </p> <p><strong>«در رپ ملودی وجود ندارد»</strong></p> <p> </p> <p><img hspace="8" height="167" align="left" width="250" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/rapnukh04.jpg" alt="" />اتفاقاً به دلیل درآمیختن خرافه و اعتراض و اسلام، رپ اسلامی مانند یک ویروس از آمریکا به سراسر جهان شیوع پیدا کرده. در دانمارک خواننده‌ای به نام «آوتلندیش» Outlandish در آلمان «سهیرا» (Sahira) و در تونس هنرمندی به نام ال ژنرال از خواننده‌های بسیار محبوب با انگیزه‌های اسلام‌گرایانه هستند.</p> <p><br /> دکتر محمود خوشنام درباره‌ی ارزش موسیقی رپ با توجه به اهمیت ملودی می‌گوید:«گفتیم که موسیقی رپ در واقع همان بحر طویل خود ماست و در بحر طویل چیزی که قربانی می‌شود ملودی‌ست. یعنی در رپ، اجزای بیان به‌گونه‌ای‌ست که در ریتم حرکت می‌کند و ملودی را قربانی ریتم و متن می‌کند. در واقع در رپ، ملودی وجود ندارد و با توجه به آن‌که در موسیقی ایران، ملودی بسیار اهمیت دارد، و در واقع مخاطبان موسیقی ایران، بیشتر به ملودی توجه دارند تا به ریتم و تکنیک‌های صوتی، به نظر من، رپ در ایران موفق نخواهد بود. البته در کوتاه‌مدت جوان‌ها را جذب می‌کند، اما در مجموع ارزش موسیقیایی ندارد. اشخاصی هستند مانند محسن نامجو که ملودی‌های سنتی را با ملودی‌های پاپ درمی‌آمیزند و یک چاشنی رپ هم به آن می‌افزایند. این نوع موسیقی تلفیقی به گمانم با اقبال بیشتری روبرو خواهد شد و ماندگارتر خواهد بود تا رپ.»</p> <p><br /> موسیقی رپ با درونمایه اسلامی هر چه هست از یک سویه‌ی اقتصادی هم برخوردار است. سال گذشته آلبوم‌های رپ اسلامی تقریباً دو میلیارد دلار فروش کرده است. نیتویف دین که اصلاً نام خانوادگی‌اش را به «دین» تغییر داده، یکی از اسلام‌گراترین رپ‌خوان‌های آمریکاست. این برنامه را با یکی از کارهای نیتویف دین به پایان می‌بریم:</p> <p><br /> <strong>[</strong><a href="http://www.youtube.com/watch?v=p7kTxgb31P4" target="_blank" rel="noopener"><strong>Native Deen - I Only Fear My LORD ALLAH</strong></a><strong>]</strong></p>
حسین نوشآذر - در حالیکه هنرمندهای رپخوان ایرانی بهخاطر سختگیریهای بیجهت و بیمورد وزارت ارشاد به زیرزمینها پناه آوردهاند و در حالیکه بعد از انقلاب، موسیقی از هر نوعش در ایران، مظلومترین و ستمدیدهترین هنرها بوده، در آمریکا، آلمان و فرانسه، در سوئد و اصولاً در کشورهای غربی مهاجرپذیر، سیاهپوستان وترکها و عربهای مهاجر نوعی رپ با محتوای اسلامی را عرضه میکنند. این نوع موسیقی که بیتردید در جمهوری اسلامی کفرآمیز بهشمار میآید، بیش از آنکه از گرایش گروههای موسیقی رپ به اسلام نشان داشته باشد، در متن اعتزاض مدنی به تبعیضها و ناآگاهی مهاجران مسلمان از دین اسلام قابل مطالعه است.
یکی از مهمترین این رپخوانها لوپ فیاسکو (Lupe Fiasco) در آمریکاست. بخشی از یکی از کارهای لوپ فیاسکو را با هم میشنویم:
برنامهی فرهنگی این هفتهی ما به «رپ اسلامی» اختصاص دارد.
«رپ نوعی شیوهی بیان است»
این نوع رپ از موسیقی هنرمندان آفریقایی مثل «بامباتا» که در سالهای دههی هفتاد یکی از آورندگان و رواجدهندگان موسیقی رپ بود، تأثیر گرفته. این نکته به این جهت مهم است که به هیچوجه این نوع از موسیقی را نمیتوان نوعی هنر اسلامی بهشمار آورد. رپ با محتوای شعاری و اسلامی یک هنر معترض غربی و یکی از شاخههای فرهنگ پاپ در غرب است که از موسیقی آفریقا و از رپ در آمریکای سالهای هفتاد هم تأثیر گرفته است.
دکتر محمود خوشنام، کارشناس موسیقی، ارزش زیباشناختی موسیقی رپ در میان انواع موسیقیها و جایگاه آن در موسیقی ایرانی را چنین ارزیابی میکند: «رپ نوعی شیوهی بیان است. شیوهی بیانی که از عناصر موسیقیایی هم استفاده میکند. رپ یک کلمهی آمریکایی است در معنای بیهوده و بیمعنا. در سالهای دههی هفتاد این کلمه از زبان دی جیها شنیده شد. رپ در ابتدا تکیهکلام دی جیها بود برای اینکه مردم را به رقص تهییج کنند. در میان رقصها و آهنگهایی که در دیسکوتکها پخش میشد، دی جیها مدام این واژه و واژههایی نظیر رپ را بهکار میبردند، تا ادامهی رقص را میسر کنند. حال اگر چنین سبکی وارد موسیقی ایرانی شود، به نظر من در درازمدت موفق نخواهد بود. البته در ایران رپ بیسابقه نیست و در واقع همان بحر طویل است بهعنوان یک سبک شعری که اکنون در رپ فارسی به شکل دیگری عرضه میگردد؛ کلمات گاه بامعنا و گاه بیمعنا با استفاده از قافیه در کنار هم میآیند و با سرعت هم خوانده میشود. برای من تعجبآور است که چنین چیزی، آن هم در دوران حکومت جمهوری اسلامی که حتی با موسیقی پاپ معمولی هم میانهای ندارد و با آن سر ستیز دارد، به عنوان رپ اسلامی عرضه شده باشد.»
آفریقا بامباتا و چند چهرهی دیگر
«آفریقا بامباتا» که او را پیامبر موسیقی رپ میخوانند، یکی از همین دی جیها بود. به یکی از کارهای بامباتا، به عنوان نخستین تلاشها در عرصهی موسیقی رپ گوش میدهیم.
از مهمترین چهرههای موسیقی رپ با درونمایههای اسلامی در آمریکا میشود از چاک دی، ناس، سیستر سولجاه، کوین لطیفه، موز دف و لوپ فیاسکو را نام برد. این چهرهها همه بعد از یازدهم سپتامبر به وجود آمدند و بعد از یازدهم سپتامبر بود که موجی از گرایش به اسلام، سیاهان آمریکا را فراگرفت. برای همین جای تعجب نیست که بخشی از واکنش اعتراضی سیاهان که به شکل گرایش به نوعی اسلام مندرآوردی خودش را نشان داده، در موسیقی رپ که موسیقی سیاهان آمریکاست، بازتاب پیدا کرده باشد. بسیاری از خوانندههای رپ اسلامی تحت تأثیر اشخاصی هستند مثل لوئیس فراخوان که به پیدایش یک «ملت اسلامی» اعتقاد دارد و گمان میبرد که سفیدپوستان در اثر آزمایشهای دانشمندان سیاهپوست در شش هزار سال پیش به وجود آمدهاند و طرفدار جدایی نژادی سیاه و سفید است.
«در رپ ملودی وجود ندارد»
اتفاقاً به دلیل درآمیختن خرافه و اعتراض و اسلام، رپ اسلامی مانند یک ویروس از آمریکا به سراسر جهان شیوع پیدا کرده. در دانمارک خوانندهای به نام «آوتلندیش» Outlandish در آلمان «سهیرا» (Sahira) و در تونس هنرمندی به نام ال ژنرال از خوانندههای بسیار محبوب با انگیزههای اسلامگرایانه هستند.
دکتر محمود خوشنام دربارهی ارزش موسیقی رپ با توجه به اهمیت ملودی میگوید:«گفتیم که موسیقی رپ در واقع همان بحر طویل خود ماست و در بحر طویل چیزی که قربانی میشود ملودیست. یعنی در رپ، اجزای بیان بهگونهایست که در ریتم حرکت میکند و ملودی را قربانی ریتم و متن میکند. در واقع در رپ، ملودی وجود ندارد و با توجه به آنکه در موسیقی ایران، ملودی بسیار اهمیت دارد، و در واقع مخاطبان موسیقی ایران، بیشتر به ملودی توجه دارند تا به ریتم و تکنیکهای صوتی، به نظر من، رپ در ایران موفق نخواهد بود. البته در کوتاهمدت جوانها را جذب میکند، اما در مجموع ارزش موسیقیایی ندارد. اشخاصی هستند مانند محسن نامجو که ملودیهای سنتی را با ملودیهای پاپ درمیآمیزند و یک چاشنی رپ هم به آن میافزایند. این نوع موسیقی تلفیقی به گمانم با اقبال بیشتری روبرو خواهد شد و ماندگارتر خواهد بود تا رپ.»
موسیقی رپ با درونمایه اسلامی هر چه هست از یک سویهی اقتصادی هم برخوردار است. سال گذشته آلبومهای رپ اسلامی تقریباً دو میلیارد دلار فروش کرده است. نیتویف دین که اصلاً نام خانوادگیاش را به «دین» تغییر داده، یکی از اسلامگراترین رپخوانهای آمریکاست. این برنامه را با یکی از کارهای نیتویف دین به پایان میبریم:
نظرها
shenkey
<p>موسیقی رپ، کفر آمیز نیست بلکه یک موسیقی آشغال،مزخرف و چرت است که هنر مقدس موسیقی را به تمسخر گرفته .خوانندگان رپ نیز چون از هنر موسیقی بهره ای نبرده و قادر به درک موسیقی نیستند،صرفا برای شهرت عربده کشی میکنند.</p>
ایوا
<p>آقای دکتر خوشنام<br /> با سپاس از اطلاعات مفیدتان<br /> علاقه مندم بپرسیم این شکل از (موسیقی/ ریتم) در ایران که بسیار هم قدیمی به نظر می رسد چه تعریفی دارد؟ نوعی رپ نیست؟<br /> "ماشین مش ممد علی نه بوق داره نه صندلی..."<br /> "حمومک مورچه داره دور و برش ..."<br /> "شاطر علی عباس برنجم کته شد..." </p> <p>پایدار باشید/ ایوا</p>
کاربر مهمان مهدی
<p>به گمان من شعر وموسیقی در شرق تنگاتنگ هم حرکت کرده اند و حالا به اینجا رسیده اند که تلفیق این دو از یکدیگر به سادگی ممکن نیست . یا اگر هست هر دو بر هم تاثیر مثبت دارند . و بی گمان شعر به واسطۀ کلام که ارتباط مستقیم با تودۀ مردم دارد توانسته در بسیاری از موقعیت های تاریخی از موسیقی پیش تر حرکت کند و آن را در پی خویش بکشد.<br /> دکتر خوشنام با نگاهی ملهم از گذشتۀ تاریخی ترانه و ملودی که بار معنایی آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است<br /> به موسیقی نظر می افکند بی آنکه از شیوه های نوین عرضۀ شعر جدی که مسلمن بر ترانه تاثیری به سزا خواهد<br /> داشت استفادۀ بهینه کند. به طور مثال اینطور هم می شود گفت : اشعار شاعران معاصری چون رضا براهنی و ...دیگرشاعران هم سبک ایشان و دیگرانی از این اینگونه چارچوب شکن ، شیوۀ ترانه را و ترانه سرایی ملودیک را در آینده به چالش جدی خواهند گرفت و شکلی نوین به ترانه سرایان خواهند داد که لزوم آن از هم حالا احساس می شود. ملودی کمتر - تحرک بیشتر- ارتباط غنی تر- مدرنتر و بایستۀ جهانی که با همۀ گستردگی اش هر روز کوچکتر و صمیمی تر می شود .</p> <p>مهدی رودسری</p>