جی ۲۰: تسلیم در برابر آمریکای «حمایت‌گرا»

رهبران مالی بزرگترین اقتصادهای جهان در آخرین اجلاس جی ۲۰، به حمایت‌گرایی آمریکای ترامپ تن دادند و تعهد پیشین‌شان به تجارت آزاد و باز جهانی و نیز حفاظت از محیط زیست را کنار گذاشتند. جی ۲۰ بی‌هیچ نتیجه مشخصی پایان یافت.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، وزیران مالی کشورهای عضو گروه جی ۲۰، سنت ده‌ساله ستایش و حمایت از تجارت باز و آزاد را کنار گذاشتند و شنبه، ۱۸ مارس در بیانیه پایانی اجلاس، تنها اشاره‌ای گذرا به آن کردند.

جی ۲۰ گروهی بین‌المللی متشکل از وزرای اقتصادی و رئیسان بانک‌های مرکزی ۲۰ اقتصاد بزرگ دنیا است. این گروه ۱۹۹۹ و با هدف بحث بر سر سیاست‌هایی شکل گرفت که ثبات مالی بین‌المللی را تضمین کنند. گفتگوها در جی ۲۰ به هیچ دولت یا سازمان واحدی محدود نمی‌شود و عموماً در مقیاسی جهانی صورت می‌پذیرد.

جی ۲۰ امسال اما نه تنها تن‌دادن جهان به آمریکای تازه ترامپ تفسیر می‌شود، بلکه نشانه‌ای است از شکست ایده‌های میزبان این اجلاس: آلمان.

نشستی که برخی رسانه‌ها آن را نبردی بین ۱۹ کشور در یک سو و ایالات متحده در سوی دیگر توصیف کرده‌اند، به هیچ سرانجام و نتیجه خاصی نرسید، چرا که توافق در جی ۲۰ باید بر اساس اجماع همه طرفین باشد. با این حال، برخی از مقام‌های شرکت‌کننده در این اجلاس گفته‌اند که مذاکرات دوستانه و به دور از تقابل‌ یا خصومت بوده و امید به تغییر روند گفتگوها در آینده وجود دارد.

استیون منوچین، هفتاد و هفتمین وزیر خزانه‌داری ایالات متحده که در این اجلاس شرکت داشت، درباره موضع متفاوت واشنگتن گفت که «این نخستین جی ۲۰ من است و آن چیزهایی که در بیانیه‌های پایانی نشست‌های قبلی نوشته شده، لزوماً از نظر من قابل قبول نیست. من خواست رئیس‌جمهور ترامپ و سیاست‌هایش را می‌فهمم و از همان زاویه هم مذاکره کردم.»

«اول، آمریکا!»

سیاست «اول، آمریکا»ی دونالد ترامپ تا کنون موجب شده که این کشور از قرارداد تجاری «ترنس‌‌ـ‌پسیفیک» بیرون بیاید و تعرفه‌های مالیاتی جدیدی بر واردات کالا به آمریکا اعمال کند. ترامپ از ابتدای کارزار انتخاباتی خود گفته بود که باید قراردادهای تجاری بین‌المللی را بازبینی کرد تا شرایطی «منصفانه‌تر» برای کارگران آمریکایی به وجود آید.

«اول، آمریکا» در واقع نام دیگری برای سیاست «حمایت‌گرایی» است. حمایت‌گرایی به سیاستی اقتصادی می‌گویند که تجارت بین دولت‌ها را با تحمیل مالیات بر واردات محدود می‌کند، حمایت از تولید داخلی را در اولویت قرار می‌دهد، و عموماً با روند جهانی‌سازی اقتصاد مشکل دارد.

اما ارزش تولیدشده به‌واسطه تجارت جهانی حدود نیمی از کل خروجی اقتصاد جهانی را شکل می‌دهد و اجلاس جی ۲۰ ژوئیه که در سطح رهبران برگزار می‌شود، بار دیگر به این موضوع خواهد پرداخت. نظم اقتصادی کنونی با حمایت‌گرایی آمریکایی در معرض خطر قرار دارد.

شاید به همین خاطر بود که ولفگانگ شویبله، وزیر اقتصاد آلمان درباره جی ۲۰ گفت: «مسئله این نبود که ما متحد نبودیم. در واقع هیچ کس با این مسئله مشکلی نداشت که ما علیه حمایت‌گرایی هستیم. اما انگار همه وزیران اقتصادی و مالی شرکت‌کننده در نشست فهم یکسان و مشترکی از حمایت‌گرایی نداشتند.»

او افزود که برخی از وزیران اقتصادی نیز از اختیار کافی برای مذاکره برخوردار نبودند، زیرا مسئولیت موضوعات تجاری به طور بر عهده آنها نبود.

حذف وعده‌های حمایت از «محیط زیست»

همچنین وزیران اقتصادی و مالی ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان در تازه‌ترین و بزرگترین چالش ایالات متحده با جامعه جهانی بر سر حفاظت از محیط زیست به خواست واشنگتن تن دادند.

بدین‌ترتیب، رهبران اقتصادی ۲۰ اقتصاد بزرگ جهانی در بیانیه پایانی نشست جی ۲۰ و بر خلاف بیانیه پایانی نشست سال گذشته، بندی را که به حمایت مالی از مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی می‌پرداخت، کنار گذاشتند.

حمایت مالی از مبارزه با تغییرات آب و هوایی پس از دستیابی به توافق زیست‌محیطی پاریس در ۲۰۱۵ به برنامه‌های اقتصادی جی ۲۰ افزوده شده بود. اما امسال دو مخالف داشت: ایالات متحده و عربستان سعودی.

مخالفت آمریکایی‌ها و سعودی‌ها با درنظرگرفتن بودجه‌ای در راستای حمایت از محیط زیست باعث شد تا امیدها به اجرای کامل توافق پاریس هرچه کم‌رنگ‌تر شود.

ترامپ پیشتر وعده داده بود که همچون اوباما هزینه زیادی خرج «مقررات دست‌و‌پاگیر محیط‌زیستی» نکند. او گرمایش جهانی را حقه چینی‌ها برای آسیب‌زدن به اقتصاد آمریکا توصیف کرده‌بود.

او بر خلاف اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان، باور ندارد که انسان عامل اصلی تغییرات آب و هوایی در عصر ما است

دولت او پنج‌شنبه پیشنهاد کرد تا ۳۱ درصد از بودجه آژانس حفاظت از محیط زیست این کشور کاسته شود.