آغاز همهپرسی ترکیه و آخرین تلاشهای اردوغان
۵۵ میلیون تن واجد شرایط رأیدادن در همهپرسی هستند. بیش از ۱۶۷ هزار حوزه رأیگیری در ترکیه فعالند. این رأیگیری از هفت صبح به وقت محلی در شرق ترکیه آغاز شده و ساعت ۱۷ پایان مییابد.
همهپرسی در ترکیه آغاز شد. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه در آخرین تجمعهای کارزار تبلیغاتی رفراندوم تغییرات قانون اساسی بار دیگر تأکید کرد که رأی آری و تقویت قدرتهای او، «نقطهعطفی در جنگ علیه سازمانهای تروریستی خواهد بود.»
اردوغان یکروز پیش از همهپرسی یکشنبه، ۱۶ آوریل در چهار راهپیمایی کارزار «آری» سخنرانی کرد. او پیشنهادات تغییر قانون اساسی را «بزرگترین تغییر در ترکیه پس از تأسیس جمهوری» نزدیک به یک قرن پیش دانست. او همچنین این همهپرسی را نقطه اوج واکنش به کودتای نافرجام ژوئیه گذشته دانست.
رأیگیری از ساعت هفت صبح به وقت محلی در شرق ترکیه آغاز شدهاست.
اردوغان که در محله توزلای آنکارا، در میان انبوهی پرچم ترکیه و تصویرهای غولآسا از خودش سخن میگفت، ادامه داد: «یکشنبه نقطهعطفی در جنگ علیه سازمانهای تروریستی خواهد بود. ما آنچه را ۱۵ ژوئیه گذشته آغاز کردیم، این ۱۶ آوریل پایان میدهیم.».
حزب «عدالت و توسعه» (آ ک پ)، حزب حاکم ترکیه که ریشههایی اسلامگرایانه دارد، به نسبت دیگر احزاب از پوشش رسانهای بسیار بیشتری در زمینه کارزارهای همهپرسی برخوردار بود. تنها حزب ناسیونالیست و راست افراطی «حرکت ملی» (م ه پ) در میان دیگر احزاب حاضر در پارلمان همچون آ ک پ طرفدار رأی «آری» در این همهپرسی است. حتی رهبران همین حزب نیز که سنتاً مخالف اسلامگرایان و اردوغان بودهاند، بر سر این تصمیم دچار اختلاف شدند و اکنون حرکت ملی حول همهپرسی به دو جبهه «آری» و «نه» تقسیم شدهاست.
آنچه از همهپرسی ترکیه باید بدانیم
شهروندان ترکیه یکشنبه در رفراندومی بسیار جنجالی پای صندوقهای رأی میروند. رأی آری آنها میتواند اختیارات بسیار بیشتری در اختیار رئیسجمهوری قرار دهد. رئیسجمهوری به بالاترین مقام اجرایی ترکیه بدل میشود، مقام نخستوزیری حذف میشود، و نظام پارلمانی به نظام ریاستی تغییر میکند. رئیسجمهوری قادر به صدور دستور حکومتی، اعلام وضعیت اضطراری، و لغو پارلمان خواهد بود و تنها به واسطه ارائه طرحی از سوی اکثریت مطلق نمایندگان میتواند تحت تعقیب قرار گیرد.
یکی دیگر از موارد جنجالی این همهپرسی تغییر ساختار هیأت عالی قضات و دادستانها است که استقلال قوا (قضائیه از مجریه) را به خطر میاندازد. در صورت پیروزی کارزار «آری» در همهپرسی، هیأت عالی قضات، همچون شورای نگهبان قانون اساسی ایران متشکل از ۱۲ عضو خواهد بود که شش تن از سوی پارلمان و شش تن از سوی رئیسجمهوری برای کار در آن تعیین خواهند شد.
همچنین با تصویب این تغییرات اردوغان میتواند تا سال ۲۰۲۹ در قدرت بماند.
پیشنویس تغییرات قانون اساسی حاصل همکاری حزب رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه با حزب راستگرای افراطی «جنبش ملی» (م ه پ) است.
دو نظرسنجی در آخرین روز تبلیغات، شنبه ۱۵ آوریل نشان دادند که «آری» با اختلاف بسیار اندکی بین یک تا دو درصد پیشتاز است.
این همهپرسی تأثیرات بینالمللی نیز خواهد داشت. به طور خاص، این رفراندوم بر رابطه پر تنش ترکیه و اتحادیه اروپا تأثیر خواهد گذاشت. کشورهای اتحادیه اروپا توانستهاند طی یک توافقنامه با ترکیه، جریان ورود پناهجویان به مرزهای خود را کنترل کنند، اما هنوز برخی وعدههای مطرحشده از سوی اروپا در این توافق از جمله صدور ویزای اتحادیه برای شهروندان ترکیه عملی نشده است. اردوغان وعده داده که پس از همهپرسی تغییرات قانون اساسی، این توافق را از نو بررسی میکند و یک همهپرسی دیگر درباره مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا برگزار خواهد کرد.
بحران پناهجویان به مسئلهای داخلی در این همهپرسی بدل شده است. رهبران حزب جمهوریخواه، حزبی که خود را میراثدار مصطفی کمال آتاتورک میداند، مردم ترکیه را از این مسئله میترسانند که رأی آری به تغییرات دلخواه اردوغان به معنای آریگفتن به اعطای شهروندی به حدود چهار میلیون پناهجوی سوریتبار خواهد بود.
حدود ۵۵ میلیون تن از جمعیت ۷۷ میلیوننفره ترکیه واجد شرایط رأیدادن در انتخابات هستند. ۱۶۷ هزار و ۱۴۰ حوزه رأیگیری در سرتاسر ترکیه فعال خواهند بود. این رأیگیری از هفت صبح به وقت محلی در شرق ترکیه آغاز شده و ساعت ۱۷ پایان خواهد یافت.
شهروندان خارجنشین ترکیه پیشاپیش رأیهای خود را به صندوق انداختهاند.
نظرها
نظری وجود ندارد.