رنگ، شیفتگی و شدت
<p>پانته‌آ بهرامی - کامران خاورانی یکی از ده‌ها کاندیدایی است که موفق به گرفتن مدال «الیس آیلند» در ماه مه امسال در آمریکا شد. این مدال به خاطر پرداخت تازه‌ای از طرح مدال «الیس آیلند» به او تعلق گرفت. علاوه بر این کتابخانه‌ی کنگره‌ی آمریکا تابلویی از او به‌نام «پرنده‌ی آزادی» را پذیرفت.</p> <!--break--> <p> </p> <p><a href="http://www.medad.net/audio/20110512_PanteA_Kavarani.mp3"><img align="middle" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_0_0.jpg" /></a></p> <p>امسال بیست و پنجمین سالگرد مدال «الیس آیلند» است. الیس جزیره‌ی کوچکی در نزدیک منهتن نیویورک آمریکاست. دو قرن پیش مهاجرانی که از سراسر جهان از طریق کشتی به آمریکا می‌آمدند، مجبور بودند که از این جزیره با نشان دادن مدارکشان و معاینات سخت پزشکی عبور کنند و به سرزمین تازه کشف‌شده‌ی آمریکا وارد شوند.</p> <p> </p> <p><strong>نشانه‌ای از ۵۰ ایالت آمریکا و امید دستیابی به آزادی</strong></p> <p> </p> <p><img height="358" align="left" width="250" alt="" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/PANKH02.jpg" />امروز در جزیره‌ی الیس آیلند موزه‌ای وجود دارد که تاریخ ۲۰۰ساله‌ی مهاجرت به آمریکا را به نمایش گذاشته است. از همه‌ی نقاط جهان، آسیایی‌ها، آفریقایی‌ها و اروپایی‌ها از این دروازه به آمریکا سرازیر شدند. به این دلیل هر سال به ده‌ها نفر که در زمینه‌های گوناگون پزشکی، ملی، دفاعی و تجاری خدمتی به آمریکا کرده‌اند، به پاس خدماتشان این مدال را که ۲۵ سال پیش به‌وجود آمد، اهداء می‌کنند.</p> <p><strong>کامران خاورانی</strong> طراح مدال تازه‌ی الیس‌آیلند و یکی از برندگان این مدال در سال ۲۰۱۱ است. او در این‌باره می‌گوید: «این مدال نشانه‌ی ۵۰ ایالت آمریکاست و به قصد قدردانی از همه‌ی کسانی که به امید آزادی، از سراسر جهان راهی آمریکا می‌شدند و به الیس‌آیلند می‌آمدند، به چهره‌های شاخص فرهنگی، هنری و علمی در میان مهاجران اهداء می‌گردد. در طرحی که برای این مدال در نظر گرفته‌ام، دستی باز می‌شود مثل روبان، می‌گوید آزادی، آزادی کجایی؟ این مهاجران به الیس آیلند وارد می‌شوند و از اینجا در یک جامعه‌ی چندفرهنگی میان انسان‌های دیگر، از هر رنگ و نژاد و قوم ادغام می‌گردند. آنها اکنون وارد آمریکا شده‌اند.» <br /> اما فقط به دلیل طراحی مدال الیس‌آیلند این مدال به خاورانی تعلق نگرفت. او آثار ماندگاری هم آفریده که در تاریخ هنر از او به جای می‌ماند. ۱۸ اکتبر پرفسور «<strong>آلبرت بوئیمى</strong>» (Albert Boime) استاد دانشگاه کالیفرنیا پس از ۳۰ سال تدریس و نوشتن ۲۶ کتاب در زمینه‌ی تاریخ هنر درگذشت. آخرین اثر بوئیمی پیش از مرگش کتابی‌ست به نام «تولد ابسترک رومانتی‌سیزم، هنر برای انسانیت نوین، رومی و نقاشی‌های کامران خاورانی». پرفسور بوئیمى معمولاً بر روی آثار نقاشی قرن نوزدهم اروپا کار می‌کرد. آشنایی او با کامران خاورانی، او را به دنیای مولانا که در قرن سیزدهم می‌زیست نزدیک کرد.</p> <p> </p> <p><strong>آبسترک رمانتی‌سیزم یا صورت بی‌صورت</strong></p> <p> </p> <p>بوئیمى معتقد بود که بسیار اهمیت دارد که بتوان رویدادهای فرهنگی و تاریخی را از زاویه‌ی دیگری نگریست. او بر این باور بود که کامران خاورانی سبک نوینی به تاریخ نقاشی افزوده است. نقاشی‌های خاورانی با الهام گرفتن از «عشق» در اشعار مولانا دارای رنگ‌هایی به غایت شعف‌انگیز است. شاید بتوان سه عنصر «رنگ»، «شیفتگی» و «شدت» را در آثار او بازیافت.</p> <blockquote> <div dir="rtl"><span>پانته‌آ بهرامی: در آثار خاورانی آمیختگی رنگ‌ها، مرز میان آسمان و زمین را با شدت درمی‌نوردد و به این ترتیب به روح غزلیات مولانا نزدیک می‌شود و شعفی در انسان ایجاد می‌کند. از این امر به‌عنوان مهم‌ترین علت کشش بیننده به آثار او یاد می‌کنند. </span></div> </blockquote> <p>با اینکه خاورانی در آثارش عناصری مانند آسمان، درخت، خورشید و در ‌‌نهایت طبیعت را به تصویر می‌کشد، اما در آثار او آمیختگی رنگ‌ها، مرز میان آسمان و زمین را با شدت درمی‌نوردد و به این ترتیب به روح غزلیات مولانا نزدیک می‌شود و شعفی در انسان ایجاد می‌کند. از این امر به‌عنوان مهم‌ترین علت کشش بیننده به آثار خاورانی یاد می‌کنند.</p> <p>کامران خاورانی که در رشته‌ی معماری هم تحصیل کرده است، درباره‌ی این سبک می‌گوید: «آبسترک یعنی اثر قصه ندارد، تصویر ندارد، شکل ندارد. آبسترک یعنی انتزاعی و یا مجرد. یعنی اثر به چیزی وصل نیست. رمان یعنی قصه. پس رمانتی‌سیزم یعنی چیزی که قصه دارد، تصویر یا شکل دارد. آبسترک هم که یعنی شکل ندارد. پس این دو، آبسترک و رومانتی‌سیزم در تضاد با هم هستند. ضد هم هستند، با یکدیگر متناقض‌اند.</p> <p>در غزلی مولانا می‌گوید:</p> <p>«ای قوم به هجر رفته کجایید کجایید<br /> معشوق همین‌جاست بیایید بیایید<br /> ده بار از آن راه بدان خانه برفتید<br /> یک‌بار از این خانه براین بام برآیید<br /> آن خانه لطیف است نشانه‌اش بگفتید<br /> از خواجه‌ی آن خانه نشانی به من آرید<br /> یک گل کو اگر آن باغ بدیدید<br /> یک گوهر جان کو اگر از بهر خدایید<br /> اگر صورت بی‌صورت معشوق ببینید<br /> هم خواجه و هم خانه و هم کعبه شمایید»</p> <p>مولانا می‌گوید اگر تو صورت بی‌صورت را ببینی، ذات حق خود تو هستی. می‌توانیم «صورت بی‌صورت» را به آبسترک رمانتی‌سیزم تعبیر کنیم؛ آبسترک رمانتی‌سیزم یعنی صورت بی‌صورت.</p> <p> </p> <p><strong>تولد آبسترکت رمانتیسیزم</strong></p> <p> </p> <p><img height="358" align="left" width="250" alt="" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/PANKH03.jpg" />کامران خاورانی در ادامه‌ی تحلیلی که از سبک آبسترک رمانتی‌سیزم به‌دست می‌دهد، به سرمنشأها می‌پردازد. او می‌گوید: «من از کودکی نقاشی می‌کردم. بعد هم معماری خواندم و معمار شدم. در کودکی بیشتر نقاشی کلاسیک می‌کشیدم و اگر کارهای مرا ببینید، وقتی ۱۴ـ ۱۳ سالم بود، نقاشی رامبراند و داوینچی را کپی می‌کردم. بلد بودم نقاشی کنم. در حقیقت [نقاشی‌های من در آن زمان] رمانتی‌سیزم بود. یعنی قصه داشت، تصویر داشت، شکل و داستان داشت. ۱۱ـ ۱۰ سال پیش که در کلاس‌های مولانا، حافظ، فردوسی، سقراط، افلاطون و نیچه را خواندم، یک‌باره به دنیای معنا وارد شدم. این در دل من غلغله‌ای به‌وجود آورد و فهمیدم معناهایی هست که شکل ندارند و آن‌قدر این موضوع در دل من قُل زد تا یک‌روز که شروع کردم به نقاشی کردن، بدون اینکه عقلم برسد، چیزهایی کشیدم که نمی‌دانستم چیست. بعد پرفسور بوئیمى کارهای مرا دید و او برایشان نام گذاشت: «آبسترک رمانتی‌سیزم». یعنی صورت بی‌صورت.» <br /> </p> <p>کامران خاورانی به آشنایی‌اش با آلبرت بوئیمی و پیشینه‌ی علمی او اشاره می‌کند و می‌گوید: «پرفسور آلبرت بوئیمى کسی است که این کتاب را درباره‌ی به کارهای من نوشت. او کسی‌ست که ۴۰ سال در دانشگاه کالیفرنیا UCLA تدریس می‌کرد. ۱۸ هزار شاگرد داشت. ۲۶ کتاب درباره تاریخ هنر نوشت، ۱۴هزار صفحه، و همه‌ی کتاب‌هایش به‌عنوان کتاب‌های مرجع در سراسر دنیا تدریس می‌شود. اولین باری که خواستم نمایشگاه نقاشی بگذارم، از من پرسیدند سبک تو چیست؟ واقعاً نمی‌دانستم. بعد فردی گفت چرا نمی‌روی از این پرفسور یو. سی. ال.‌ای بپرسی. وقتی آمد کار‌هایم را دید، گفتم به نظر شما سبک من چی هست؟ گفت من چنین چیزی ندیدم و باید روی آن مطالعه کنم. شب گشایش نمایشگاه همه‌ی شاگردان و دپارتمان بخش هنر دانشگاه یو. سی. ال.‌ای را دعوت کرد و سه روز بعد به من زنگ زد و گفت تبریک می‌گویم. تو سبکی به تاریخ نقاشی اضافه کرده‌ای.»</p> <p>کامران خاورانی با بوم نقاشی بدون واسطه ارتباط دارد و مستقیماً با انگشتانش نقاشی می‌کند. او درباره‌ی حذف قلم‌مو و نقاشی بدون واسطه روی بوم می‌گوید: «در حقیقت وقتی با دستم کار می‌کنم، آن احساس و عواطف و آن حالی که در وجود من است، مستقیماً از دل من روی بوم می‌رود. من با عشق مستقیماً در رابطه‌ام. یعنی عشق دل من، از وجود من، خودش، خودش را روی کاغذ می‌کشد. یعنی به چیزی نمی‌گویم که آن چیز برود و بکشد.»</p> <p>از کامران خاورانی در پایان این گفت‌و‌گو می‌پرسم چه پیشنهادی برای نقاشان جوان دارد. او می‌گوید: «می‌گویم فقط عاشق شوید. اگر عاشق هستی، نقاشی کن. اگر عاشق نیستی، مُردی. کسی که عشق در زندگی‌اش نباشد، مرده. بدون عشق من هیچی نبودم. وقتی مولانا را خواندم، به‌تدریج، قطره قطره این حقیقت توی قلبم رفت که تو باید عاشق باشی. فقط عاشق‌ها دنیا را درست می‌کنند. عاشق، خردمند است. حافظ می‌گوید: «راه عشق از چه گذرگاه کمانداران است/ هر که دانسته رود صرفه ز اعداد برد». عاشق حقیقی آن کسی‌ست که با خرد کار کند، برای زندگی کار کند و نه برای من ویا ego خودش.»</p> <p> </p> <p><strong>ایمیل گزارشگر:<br /> </strong>pantea. bahrami@yahoo. com</p> <p> </p> <p><strong>در همین زمینه:<br /> </strong><a href="http://www.albertboime.com/">::پروفسور آلبرت بوئیمی::</a><br /> <a href="http://www.khavarani.com/">::سایت کامران خاورانی::</a><br /> <a href="http://www.sybilcitybooks.com/">::درباره‌ی رمانتی‌سیزم انتزاعی ::</a><br /> <a href="http://www.barcelona.la/PR/abstract-romanticism-art.htm">::کشف یک سبک تازه در هنر نقاشی: رمانتی‌سیزم انتزاعی::</a><br /> </p> <p><strong>عکس‌ها:<br /> </strong></p> <p>نمونه‌هایی از آثار کامران خاورانی، بنیانگذار سبک رمانتی‌سیزم انتزاعی در نقاشی جهان</p> <p> </p>
پانته‌آ بهرامی - کامران خاورانی یکی از ده‌ها کاندیدایی است که موفق به گرفتن مدال «الیس آیلند» در ماه مه امسال در آمریکا شد. این مدال به خاطر پرداخت تازه‌ای از طرح مدال «الیس آیلند» به او تعلق گرفت. علاوه بر این کتابخانه‌ی کنگره‌ی آمریکا تابلویی از او به‌نام «پرنده‌ی آزادی» را پذیرفت.
امسال بیست و پنجمین سالگرد مدال «الیس آیلند» است. الیس جزیره‌ی کوچکی در نزدیک منهتن نیویورک آمریکاست. دو قرن پیش مهاجرانی که از سراسر جهان از طریق کشتی به آمریکا می‌آمدند، مجبور بودند که از این جزیره با نشان دادن مدارکشان و معاینات سخت پزشکی عبور کنند و به سرزمین تازه کشف‌شده‌ی آمریکا وارد شوند.
نشانه‌ای از ۵۰ ایالت آمریکا و امید دستیابی به آزادی
امروز در جزیره‌ی الیس آیلند موزه‌ای وجود دارد که تاریخ ۲۰۰ساله‌ی مهاجرت به آمریکا را به نمایش گذاشته است. از همه‌ی نقاط جهان، آسیایی‌ها، آفریقایی‌ها و اروپایی‌ها از این دروازه به آمریکا سرازیر شدند. به این دلیل هر سال به ده‌ها نفر که در زمینه‌های گوناگون پزشکی، ملی، دفاعی و تجاری خدمتی به آمریکا کرده‌اند، به پاس خدماتشان این مدال را که ۲۵ سال پیش به‌وجود آمد، اهداء می‌کنند.
کامران خاورانی طراح مدال تازه‌ی الیس‌آیلند و یکی از برندگان این مدال در سال ۲۰۱۱ است. او در این‌باره می‌گوید: «این مدال نشانه‌ی ۵۰ ایالت آمریکاست و به قصد قدردانی از همه‌ی کسانی که به امید آزادی، از سراسر جهان راهی آمریکا می‌شدند و به الیس‌آیلند می‌آمدند، به چهره‌های شاخص فرهنگی، هنری و علمی در میان مهاجران اهداء می‌گردد. در طرحی که برای این مدال در نظر گرفته‌ام، دستی باز می‌شود مثل روبان، می‌گوید آزادی، آزادی کجایی؟ این مهاجران به الیس آیلند وارد می‌شوند و از اینجا در یک جامعه‌ی چندفرهنگی میان انسان‌های دیگر، از هر رنگ و نژاد و قوم ادغام می‌گردند. آنها اکنون وارد آمریکا شده‌اند.»
اما فقط به دلیل طراحی مدال الیس‌آیلند این مدال به خاورانی تعلق نگرفت. او آثار ماندگاری هم آفریده که در تاریخ هنر از او به جای می‌ماند. ۱۸ اکتبر پرفسور «آلبرت بوئیمى» (Albert Boime) استاد دانشگاه کالیفرنیا پس از ۳۰ سال تدریس و نوشتن ۲۶ کتاب در زمینه‌ی تاریخ هنر درگذشت. آخرین اثر بوئیمی پیش از مرگش کتابی‌ست به نام «تولد ابسترک رومانتی‌سیزم، هنر برای انسانیت نوین، رومی و نقاشی‌های کامران خاورانی». پرفسور بوئیمى معمولاً بر روی آثار نقاشی قرن نوزدهم اروپا کار می‌کرد. آشنایی او با کامران خاورانی، او را به دنیای مولانا که در قرن سیزدهم می‌زیست نزدیک کرد.
آبسترک رمانتیسیزم یا صورت بی‌صورت
بوئیمى معتقد بود که بسیار اهمیت دارد که بتوان رویدادهای فرهنگی و تاریخی را از زاویه‌ی دیگری نگریست. او بر این باور بود که کامران خاورانی سبک نوینی به تاریخ نقاشی افزوده است. نقاشی‌های خاورانی با الهام گرفتن از «عشق» در اشعار مولانا دارای رنگ‌هایی به غایت شعف‌انگیز است. شاید بتوان سه عنصر «رنگ»، «شیفتگی» و «شدت» را در آثار او بازیافت.
با اینکه خاورانی در آثارش عناصری مانند آسمان، درخت، خورشید و در نهایت طبیعت را به تصویر می‌کشد، اما در آثار او آمیختگی رنگ‌ها، مرز میان آسمان و زمین را با شدت درمی‌نوردد و به این ترتیب به روح غزلیات مولانا نزدیک می‌شود و شعفی در انسان ایجاد می‌کند. از این امر به‌عنوان مهم‌ترین علت کشش بیننده به آثار خاورانی یاد می‌کنند.
کامران خاورانی که در رشته‌ی معماری هم تحصیل کرده است، درباره‌ی این سبک می‌گوید: «آبسترک یعنی اثر قصه ندارد، تصویر ندارد، شکل ندارد. آبسترک یعنی انتزاعی و یا مجرد. یعنی اثر به چیزی وصل نیست. رمان یعنی قصه. پس رمانتیسیزم یعنی چیزی که قصه دارد، تصویر یا شکل دارد. آبسترک هم که یعنی شکل ندارد. پس این دو، آبسترک و رومانتی‌سیزم در تضاد با هم هستند. ضد هم هستند، با یکدیگر متناقض‌اند.
در غزلی مولانا می‌گوید:
«ای قوم به هجر رفته کجایید کجایید
معشوق همین‌جاست بیایید بیایید
ده بار از آن راه بدان خانه برفتید
یک‌بار از این خانه براین بام برآیید
آن خانه لطیف است نشانه‌اش بگفتید
از خواجه‌ی آن خانه نشانی به من آرید
یک گل کو اگر آن باغ بدیدید
یک گوهر جان کو اگر از بهر خدایید
اگر صورت بی‌صورت معشوق ببینید
هم خواجه و هم خانه و هم کعبه شمایید»
مولانا می‌گوید اگر تو صورت بی‌صورت را ببینی، ذات حق خود تو هستی. می‌توانیم «صورت بی‌صورت» را به آبسترک رمانتیسیزم تعبیر کنیم؛ آبسترک رمانتیسیزم یعنی صورت بی‌صورت.
تولد آبسترکت رمانتیسیزم
کامران خاورانی در ادامه‌ی تحلیلی که از سبک آبسترک رمانتیسیزم به‌دست می‌دهد، به سرمنشأها می‌پردازد. او می‌گوید: «من از کودکی نقاشی می‌کردم. بعد هم معماری خواندم و معمار شدم. در کودکی بیشتر نقاشی کلاسیک می‌کشیدم و اگر کارهای مرا ببینید، وقتی ۱۴ـ ۱۳ سالم بود، نقاشی رامبراند و داوینچی را کپی می‌کردم. بلد بودم نقاشی کنم. در حقیقت [نقاشی‌های من در آن زمان] رمانتیسیزم بود. یعنی قصه داشت، تصویر داشت، شکل و داستان داشت. ۱۱ـ ۱۰ سال پیش که در کلاس‌های مولانا، حافظ، فردوسی، سقراط، افلاطون و نیچه را خواندم، یک‌باره به دنیای معنا وارد شدم. این در دل من غلغله‌ای به‌وجود آورد و فهمیدم معناهایی هست که شکل ندارند و آن‌قدر این موضوع در دل من قُل زد تا یک‌روز که شروع کردم به نقاشی کردن، بدون اینکه عقلم برسد، چیزهایی کشیدم که نمی‌دانستم چیست. بعد پرفسور بوئیمى کارهای مرا دید و او برایشان نام گذاشت: «آبسترک رمانتیسیزم». یعنی صورت بی‌صورت.»
کامران خاورانی به آشنایی‌اش با آلبرت بوئیمی و پیشینه‌ی علمی او اشاره می‌کند و می‌گوید: «پرفسور آلبرت بوئیمى کسی است که این کتاب را درباره‌ی به کارهای من نوشت. او کسی‌ست که ۴۰ سال در دانشگاه کالیفرنیا UCLA تدریس می‌کرد. ۱۸ هزار شاگرد داشت. ۲۶ کتاب درباره تاریخ هنر نوشت، ۱۴هزار صفحه، و همه‌ی کتاب‌هایش به‌عنوان کتاب‌های مرجع در سراسر دنیا تدریس می‌شود. اولین باری که خواستم نمایشگاه نقاشی بگذارم، از من پرسیدند سبک تو چیست؟ واقعاً نمی‌دانستم. بعد فردی گفت چرا نمی‌روی از این پرفسور یو. سی. ال.ای بپرسی. وقتی آمد کار‌هایم را دید، گفتم به نظر شما سبک من چی هست؟ گفت من چنین چیزی ندیدم و باید روی آن مطالعه کنم. شب گشایش نمایشگاه همه‌ی شاگردان و دپارتمان بخش هنر دانشگاه یو. سی. ال.ای را دعوت کرد و سه روز بعد به من زنگ زد و گفت تبریک می‌گویم. تو سبکی به تاریخ نقاشی اضافه کرده‌ای.»
کامران خاورانی با بوم نقاشی بدون واسطه ارتباط دارد و مستقیماً با انگشتانش نقاشی می‌کند. او درباره‌ی حذف قلم‌مو و نقاشی بدون واسطه روی بوم می‌گوید: «در حقیقت وقتی با دستم کار می‌کنم، آن احساس و عواطف و آن حالی که در وجود من است، مستقیماً از دل من روی بوم می‌رود. من با عشق مستقیماً در رابطه‌ام. یعنی عشق دل من، از وجود من، خودش، خودش را روی کاغذ می‌کشد. یعنی به چیزی نمی‌گویم که آن چیز برود و بکشد.»
از کامران خاورانی در پایان این گفت‌و‌گو می‌پرسم چه پیشنهادی برای نقاشان جوان دارد. او می‌گوید: «می‌گویم فقط عاشق شوید. اگر عاشق هستی، نقاشی کن. اگر عاشق نیستی، مُردی. کسی که عشق در زندگی‌اش نباشد، مرده. بدون عشق من هیچی نبودم. وقتی مولانا را خواندم، به‌تدریج، قطره قطره این حقیقت توی قلبم رفت که تو باید عاشق باشی. فقط عاشق‌ها دنیا را درست می‌کنند. عاشق، خردمند است. حافظ می‌گوید: «راه عشق از چه گذرگاه کمانداران است/ هر که دانسته رود صرفه ز اعداد برد». عاشق حقیقی آن کسی‌ست که با خرد کار کند، برای زندگی کار کند و نه برای من ویا ego خودش.»
ایمیل گزارشگر:
pantea. bahrami@yahoo. com
در همین زمینه:
::پروفسور آلبرت بوئیمی::
::سایت کامران خاورانی::
::درباره‌ی رمانتیسیزم انتزاعی ::
::کشف یک سبک تازه در هنر نقاشی: رمانتیسیزم انتزاعی::
عکس‌ها:
نمونه‌هایی از آثار کامران خاورانی، بنیانگذار سبک رمانتیسیزم انتزاعی در نقاشی جهان
نظرها
نظری وجود ندارد.