تنش جدید دیپلماتیک بین اسرائیل و ترکیه

فراخوان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه برای حضور هر چه بیشتر مسلمانان در مسجدالاقصی و حملات کلامی علیه اسرائیل، واکنش تند دولت اسرائیل را در پی داشت.

به‌گزارش روزنامه لیبراسیون فرانسه، همه چیز از روز دوشنبه ۸ مه / ۱۸ اردیبهشت آغاز شد، زمانی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه اتباع کشور خود و همه مسلمانان را فراخواند که "تا جایی که می‌توانند مسجدالاقصی را بیشتر زیارت کنند".

مسجدالاقصی یکی از مکان‌های مقدس اسلام است که در بخش عربی بیت‌المقدس (اورشلیم) منطقه‌ای که ارتش اسرائیل در ژوئن ۱۹۶۷ اشغال کرد، قرار دارد.

اردوغان در حضور رامی حمدالله، نخست‌وزیر فلسطین و در چارچوب یک نشست بین‌المللی درباره قدس (بیت‌المقدس) در استانبول سخن می‌گفت. او، همچون دیگر مدعوین "جنایت‌های اسرائیل" را محکوم کرد و مدعی شد که هر روز اشغال این شهر مقدس "یک توهین" به مسلمانان است.

اردوغان همچنین مسلمانان را فراخواند که از بیت‌المقدس (اورشلیم) "در برابر یهودی‌سازی محافظت کنند". او پیش‌نویس قانون ممنوعیت پخش اذان در مسجدالاقصی را که قرار است روند تصویب آن در کنست تکمیل شود نیز محکوم کرد. طبق این طرح نمی‌توان در طول شب از بلندگوی مسجد اذان پخش کرد.

اردوغان گفت: "چرا اسرائیلی‌ها چنین از فراخواندن به نیایش می‌ترسند؟ آن‌ها اینقدر از خود نامطمئن هستند؟"

"اقتدارگرا" و "غیرقابل پیش‌بینی"

دو هفته مانده به یوم یروشالاییم (روز اورشلیم) در اسرائیل، جشن ملی و روز یک‌پارچه‌شدن شهر بیت‌المقدس (اورشلیم) با اشغال بخش شرقی این شهر توسط ارتش اسرائیل در سال ۱۹۶۷، سخنان اردوغان رهبران دولت اسرائیل را برانگیخت.

امانوئل ناهشون، سخنگوی وزارت امور خارجه اسرائیل در واکنش به اظهارات اردوغان گفت: "کسی که به‌طور منظم حقوق بشر را در کشور خود نقض می‌کند نباید به تنها دمکراسی منطقه درس بدهد."

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در حال حاضر وزیر خارجه این کشور نیز هست.

در این روند چندین وزیر کابینه از جمله ایوب کارا از حزب لیکود و گروهی از نمایندگان کنست، پارلمان اسرائیل، "اقتدارگرایی" و "غیرقابل پیش‌بینی" بودن رهبر ترکیه را محکوم کردند.

امیرام لِوین، معاون پیشین رئیس موساد نیز در این‌باره گفت: "اردوغان ترسویی است بسیار ضعیف‌تر از آن‌چه تصور می‌شود [...]. مردی که اگر سیاست خارجیِ شایسته نام خود را در پیش گیرد اسرائیل به راحتی می‌تواند او را ساکت کند."

احضار سفیر ترکیه در اسرائیل

باید دید که این تنش‌ها آغاز بحران تازه‌ای مشابه آن‌چه در تابستان سال ۲۰۱۰ رخ داد خواهد بود یا خیر. در این سال اسرائیل به کشتی ترکیه حامل کمک‌های انسانی به غزه حمله کرد که در جریان آن ۱۰ نفر کشته شدند.

در بیت‌المقدس (اورشلیم) اطرافیان نتانیاهو می‌گویند که اسرائیل علاقه‌ای به بدتر شدن اوضاع ندارد. با این حال وزارت امور خارجه اسرائیل صبح روز سه‌شنبه ۹ مه / ۱۹ اردیبهشت سفیر ترکیه را احضار کرد اما این احضار برای آن بود که در میان دیگر مسائل به او گفته شود دولت اسرائیل موضوع را زیر نظر دارد و "پاسخ آن (دولت اسرائیل) شنیده شد".

مفسران ستون‌های مطبوعات اسرائیل در این زمینه کمتر خوشبین هستند. آن‌ها معتقدند اردوغان به افزایش گرایش‌های ضداسرائیلی دامن می‌زند و نتانیاهو نیز در چنین شرایطی با پاسخ به اردوغان تصویری را که او می‌خواهد از خود به‌عنوان رهبر جهان اسلام نشان دهد تقویت خواهد کرد.

روابط ترکیه و اسرائیل در حالی بار دیگر متشنج شده که پارلمان ترکیه ۲۰ اوت / ۳۰ مرداد سال گذشته توافقنامه عادی‌سازی روابط ترکیه و اسرائیل را تصویب کرده بود. پیش از آن، کابینه اسرائیل نیز این توافقنامه را تأیید کرده بود.

بیشتر بخوانید: