ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

جمعه سیزدهم ژانویه ۱۹۸۴،ساعت ۱۰ شب

<p>بهمن شعله&zwnj;ور، بی&zwnj;لنگر، فصل چهارم، واترلو، آیوا، ساعت ۱۰ شب، فرهنگ - اینکه مادر جون در سالروز تولد اسکندر بمیرد اجتناب ناپذیر بود. ابنکه او در این سالروز به&zwnj;خصوص بمیرد با عقل جور در می&zwnj;آید. اینکه کلارا باید این روز را برای کردن کاری که دارد می&zwnj;کند انتخاب کرده باشد طنزآمیز است، گو اینکه هنوز اهمیت این روز را برای من نمی&zwnj;داند. با این همه هر دو جریان در ذهن من خوب با هم جفت شده&zwnj;اند.</p> <!--break--> <p>هر کدام تحمل آن دیگری را در عین حال آسان&zwnj;تر و مشکل&zwnj;تر می&zwnj;کند. هرکدام همزمان واقعیت آن دیگری را کمتر و بیشتر می&zwnj;کند. نمی&zwnj;توانم مفهوم و مقصود نامه را کاملاً مشخص کنم. نه تنها باید به من بگوید دارد چه کار می&zwnj;کند و با چه کسی، بلکه کجا دارد این&zwnj;کار را می&zwnj;کند و چه وقت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>نامه را برمی&zwnj;دارم و آن را دوباره می&zwnj;خوانم، بیشتر برای آنکه سر خودم را گرم کنم تا اینکه مفهوم تازه&zwnj;ای در آن بیابم. من باید یاد بگیرم که سر پای خودم بایستم. من همیشه به یک نفر دیگر تکیه کرده&zwnj;ام. اول بابام، بعد جیمی، بعد جانی، بعد تو. به این دلیل باید این&zwnj;کار را بکنم. حالیت نمی&zwnj;شه؟ باید خودم را آزاد کنم. از همه. حتی از تو. به&zwnj;خصوص از تو. و دیگه برام مهم نیست به کی صدمه می&zwnj;خوره. لااقل هنوز نه. دمت گرم! اول بابام. بعد جیمی. بعد جانی. بعدش آپولوی ببر. نیمچه کلانتر شهر پشکل&zwnj;آباد آیوا. یک تیپ شکارچی با تیر و کمون. یک آپولوی محلی با ته&zwnj;ریش بور. <br /> &nbsp;</p> <p>نمی&zwnj;فهمی چرا باید این کارو بکنم؟ ته دلم من هنوز یه دختر&zwnj;بچه شهرستانیم با یک عالمه عقده. باید از شر این عقده&zwnj;ها خلاص بشم. باید این کارو بکنم. قبول. اما چرا با این بابا؟ چرا با یه حرومزاده سه&zwnj;شی نیرز مثل این بابا؟ دقیقاً واسه اینکه یه حرومزاده سه&zwnj;شی نیرزه. می&zwnj;خواستی با یه حرومزاده مثل تو این کارو بکنم که ممکن باشه عاشقش بشم؟ و نمی&zwnj;خواد به من بگی که تو هیچوقت بغل یه سلیطه سه شی نیرز نخوابیده&zwnj;ی. یا بگم ده بیست تا؟ دمت گرم! خوب بلده چه جوری احساسات یه مردو جریحه&zwnj;دار بکنه. شیرزن باید مثل شیرزن رفتار کنه. تقدیرش اینه. اونم انقدر می&zwnj;رقصه تا دیگه جای رقصیدن براش نمونده باشه.<br /> &nbsp;</p> <p>دیگه از این آزاد&zwnj;تر می&zwnj;خواست باشه؟ اگه در ماشین رو براش باز می&zwnj;کردی مطلقاً از ماشین پائین نمی&zwnj;اومد. خیلی ممنون! خودم بلدم در صاحاب مرده ماشین رو واسه خودم وا کنم. در وا کردن یه بهانه دیگه&zwnj;ست واسه کوچیک کردن ما زنا. شما مردا وانمود می&zwnj;کنین که ما زنارو مثل بت پرستش می&zwnj;کنین واسه اینکه بعد باهامون مثل فاحشه&zwnj;ها رفتار کنین. بانو مترادف مودبانه فاحشه&zwnj;ست. دمت گرم!</p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bilklfar.gif" />کلارا در نوزده سالگی، با موی بور بلند، مثل یک فرشته. دوستش بدار! دوستش بدار! جلویش زانو بزن. جلویش زانو بزن و سئوال نهایی را بکن. زندگیت را صرف این کن که دوستش بداری، ازش نگهداری کنی، و قدرش را بدانی. آه که چه راحت می&zwnj;توانستم دوستش بدارم و پرستشش کنم! فقط اگر این اشباح را نداشتم. آیا تقدیر من این است که همیشه عاشق چنین زیبایی و بی&zwnj;گناهی بشوم؟ و با این&zwnj;همه، رؤیای عشق و آزادی و خوشی او به کجا کشید؟ توی یک دادگاه محلی جلوی یک قاضی دهاتی به لجن کشیده شد.</p> </blockquote> <p>جوری که سینه را جلو داد و رفت توی آن دادگاه محلی. اگه دنبال دلیل می&zwnj;گردن بهشون دلیل ارائه می&zwnj;دم. اگه می&zwnj;خوان اسم زناکاری روش بذارن، خودم اسم زناکاری روش می&zwnj;ذارم. چه قابل ستایش بود، وقتی که جلوی آن همه کاسبکار و خاله&zwnj;خانباجی اعتراف کرد بله آقای قاضی! من زناکارم! زیر لبی هم نگفت. بلکه بدون هیچ شرم و خجالتی جار زد. اگه جانی دلش می&zwnj;خواد اینو بشنوه، مهمون من. اگه اون تحمل اینو داره که اسم جاکش روش بذارن منم تحمل اینو دارم که اسم جنده روم بذارن. مگه نه اینکه شهر و زادگاه اونم هست؟ وه که چه شیرزن قابل ستایشی! آنا کارنینا بهش افتخار می&zwnj;کرد. هدا گابلر بهش افتخار می&zwnj;کرد. عمو ناتانائل بهش افتخار می&zwnj;کرد. و اگه تو انقدر منو دوست داری که می&zwnj;گی، وقتی&zwnj; که دارم روی خودم اسم جنده می&zwnj;ذارم توی اون دادگاه شونه به شونه من وامی&zwnj;ایستی. و من آنجا ایستادم، با سر پائین افتاده و خجل، اما نه شانه به شانه او، بلکه در صف عقب، با قیافه و احساس یک آرتور دیمزدیل، نگران از اینکه نکند هر لحظه مرا به وسط دادگاه بکشانند تا همه جماعت شمائل یک غربتی زناکار را ببینند، بی&zwnj;آنکه حتی بدانم آیا به چنین جرمی می&zwnj;توانند تبعیدم کنند یا نه. و حالا هوای جهانگردی به&zwnj;سرش افتاده. یک زن دیگر که ایزابل آرچر مایه بدبختیش شده. در ارتش داوطلب شو و دور دنیا را بگرد!<br /> &nbsp;</p> <p>آلبوم عکس&zwnj;ها را پیش رویم می&zwnj;گذارم و به عکس&zwnj;ها نگاه می&zwnj;کنم. کلارا در پنج سالگی، هم&zwnj;شکل شرلی تمپل. کلارا در هفت سالگی: کفش&zwnj;های باباش را پوشیده، یک حوله دور سرخودش پیچیده و ادای کولی&zwnj;ها را درمی&zwnj;آورد. کلارا در نه سالگی: روی شانه&zwnj;های غول&zwnj;آسای بابابزرگش ایستاده.&zwnj;&zwnj; همان بابابزرگی که به منع مشروبات الکلی رأی داد و سر راه منزل یک جعبه آبجو از قاچاقچی &zwnj;شناس محل خرید. کلارا در چهارده سالگی: وقتی که مثل پسر&zwnj;ها لباس می&zwnj;پوشید، با پدرش به شکار و ماهیگیری می&zwnj;رفت، با آن کمر و ران&zwnj;های ظریفش از درخت&zwnj;ها بالا می&zwnj;رفت، یک گوساله برای مسابقه انجمن روستایی شهر بزرگ می&zwnj;کرد، و در دسته آواز کلیسا می&zwnj;خواند. چه دوست داشتنی به&zwnj;نظر می&zwnj;آمد و چه مهربان و چه خوش گمان! چطور شد که انقدر از مرد&zwnj;ها بدگمان و منزجر شد؟<br /> &nbsp;</p> <p>کلارا در پانزده سالگی: کلارای نازا. بعد از دیدن فیلمی که در آن یک دختر پانزده ساله تصور می&zwnj;کرد که هیچوقت بچه&zwnj;دار نخواهد شد، به این تصور افتاد که او هم هیچوقت بچه&zwnj;دار نخواهد شد. حالا بچه نمی&zwnj;خواهد. فکر می&zwnj;کند عادلانه نیست که تنها زن&zwnj;ها بار بچه&zwnj;دار شدن را به&zwnj;دوش بکشند. فکر می&zwnj;کند همه باید بچه&zwnj;های دیگران را به فرزندی قبول کنند، که منطق را بی&zwnj;مورد می&zwnj;کند.<br /> &nbsp;</p> <p>کلارا در نوزده سالگی، با موی بور بلند، مثل یک فرشته. دوستش بدار! دوستش بدار! جلویش زانو بزن. جلویش زانو بزن و سئوال نهایی را بکن. زندگیت را صرف این کن که دوستش بداری، ازش نگهداری کنی، و قدرش را بدانی. آه که چه راحت می&zwnj;توانستم دوستش بدارم و پرستشش کنم! فقط اگر این اشباح را نداشتم. آیا تقدیر من این است که همیشه عاشق چنین زیبایی و بی&zwnj;گناهی بشوم؟ و با این&zwnj;همه، رؤیای عشق و آزادی و خوشی او به کجا کشید؟ توی یک دادگاه محلی جلوی یک قاضی دهاتی به لجن کشیده شد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به نامه برمی&zwnj;گردم. شاید توضیح واضحات است که بگویم می&zwnj;خواهد حسد مرا برانگیزد. مضحک است فکر کنم می&zwnj;خواهد من پا پیش بگذارم و جلویش را بگیرم. کاری که می&zwnj;کند احتمالاً بزرگ&zwnj;تر از این حرف&zwnj;هاست. احتمالاً می&zwnj;کوشد مرا وادار کند که دوری از واقعیت را در زندگی خودم ببینم، از ابر&zwnj;ها پائین بیایم و&zwnj;&zwnj; همان احساسی را بکنم که آدم&zwnj;های دیگر می&zwnj;کنند. می&zwnj;کوشد به من نشان دهد که او هم می&zwnj;تواند جریانات ساده زندگی روزانه مردان و زنان را در لفافه افکار فلسفی فراگیر جهانی بپوشاند، که وقتی که به اصل مطلب می&zwnj;رسیم تمام آن حرف&zwnj;ها درباره روشن&zwnj;بینی اگزیستانسیلی نمی&zwnj;تواند با احساسات انسانی ساده عشق و حسد و خیانت برابری کند. من حق ندارم رنجیده&zwnj;خاطر باشم. وقتی فرصت این&zwnj;کار را داشتم، اگر تشویقش نکردم، مسلماً کوششی هم نکردم که جلویش را بگیرم. اگر این&zwnj;کار را می&zwnj;کردم آدم دورویی بودم. و الان هم اگر سعی کنم جلویش را بگیرم آدم دورویی هستم.</p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bilklfar02.gif" />اگر کلارا گفت &laquo;الان نمی&zwnj;تونم حرف بزنم. وسط یه کاری هستم. دوشنبه صبح می&zwnj;بینمت.&raquo; معنی این حرف چه خواهد بود؟ که معامله راست&zwnj;شده وجدان ندارد؟ که چوچول آب&zwnj;افتاده هم همین&zwnj;طور؟ البته که باز دارم حرف&zwnj;های مستهجن می&zwnj;زنم. چه کار دیگری از دستم برمی&zwnj;آید؟ امشب هر اتفاقی ممکن است بیفتد. اگر فردا صبح عاشق او بشود چی؟ شاید او یک نیمچه کلانتر لایشعر و بالله بیشتر نباشد. ولی اگر یک معامله داشته باشد به اندازه دسته&zwnj;خر و بداند چه جوری می&zwnj;شود به زن&zwnj;ها حال داد چی؟ اما دست&zwnj;کم در این لحظه مرا دوست دارد. هنوز هم من عشق شماره یکش هستم. می&zwnj;شنوی، نیمچه کلانتر؟ &zwnj;ای آپولوی دهاتی! ناکس از حسادت دق کن! امشب باهاس هتک خودتو پاره کنی، در حالی&zwnj;که من می&zwnj;گیرم تخت و راحت می&zwnj;خوابم.</p> </blockquote> <p>اما آیا راستی می&zwnj;خواهد که من این کار را بکنم؟ بخاطر خودش و بخاطر من؟ آیا دارد یک فرصت دیگر بمن می&zwnj;دهد گه جلویش را بگیرم؟ که نشان بدهم که دوستش دارم؟ نه در لفافۀ حرفهای ایده آلیستی، بلکه آنطور که یک مرد معمولی یک زن معمولی را دوست دارد. که نشان بدهم که من هم می&zwnj;توانم کسی را دوست داشته باشم، همانطور که آدم&zwnj;های معمولی کسی را دوست دارند. آیا باز هم دارد مرا امتحان می&zwnj;کند؟ تا نشانم بدهد که علیرغم همه روده درازی&zwnj;های پر آب و تابم درباره عشق ایده&zwnj;آل، من هم تنها یک عاشق حسود معمولیم که تا ترس از دست دادن معشوق پیش نیاید از خواب غفلت بیدار نمی&zwnj;شوم. مگر همین قضیه با بث (Beth) پیش نیامد؟ مگر همین قضیه با شرلی پیش نیامد؟ مگر این قضیه&zwnj;ای نیست که دارد با کلارا پیش می&zwnj;آید؟ مگر نه اینکه من هم یک عاشق حسود معمولی دیگرم؟<br /> &nbsp;</p> <p>و اگر هستم حالا باید چه&zwnj; کار بکنم؟ هفت&zwnj;تیرم را بردارم و بروم آنجا، خودم را جلوی نیمچه&zwnj;کلانتر دست بیندازم، همانطور که جیمی خودش را جلوی من دست انداخت؟ یا اینکه باید بهش تلفن کنم، التماسش کنم، مرگ مادر بیچاره&zwnj;ام را بهانه بکنم؟ آیا بعداً وقتی فهمید که من بهترین بهانه را داشتم که بهش تلفن کنم و جلویش را بگیرم و این کار را نکردم از من متنفر نخواهد شد؟ آیا وقتی فهمید که من امشب چه کشیدم و چه می&zwnj;کشم و با این&zwnj;همه از او کمک نخواستم از من متنفر نخواهد شد؟ آیا این ثابت نمی&zwnj;کند که من همانم که او می&zwnj;گوید، همانم که روانکاوم می&zwnj;گوید: یک خودپرست خودخواه که حاضر نیست دیگران را حتی در غم و غصه خودش شریک کند؟</p> <p>&nbsp;</p> <p>نامه را دوباره مرور می&zwnj;کنم: اگر به دلیلی لازم شد با من تماس بگیری ما در اتاق ۲۱۶ &laquo;هالیدی این&raquo; هستیم. از آن لغت &laquo;ما&raquo; خوشم می&zwnj;آید. نمی&zwnj;گوید &laquo;من هستم،&raquo; بلکه &laquo;ما هستیم.&raquo; چه زیرکانه. اگر لازم شد با من صحبت کنی، مطمئنم می&zwnj;توانی شماره را از اطلاعات تلفن بگیری. و چرا لازم باشد که من با او صحبت کنم؟ چه حرفی آنقدر ضروری دارم با او بزنم که نمی&zwnj;تواند تا دوشنبه صبح به تعویق بیفتد؟ مگر اینکه بخواهم بگویم &laquo;کلارا، محض رضای خدا. مادرم مرده. سام هم احتمالاً امشب کار خودش را تمام خواهد کرد. من الان به تو احتیاج دارم. یتیمم. به این جوانی و به این یتیمی. به خاطر این هم شده این&zwnj;کار را نکن. برای رضای خدا هم شده این&zwnj;کار را نکن! به&zwnj;خاطر مادر بیچاره مرحومم که هنوز کفن و دفن نشده این&zwnj;کار را نکن! به&zwnj;خاطر من بیچاره یتیم این کار را نکن!</p> <p>&nbsp;</p> <p>ولی اگر سعی کردم جلویش را بگیرم و نتوانستم آن&zwnj;وقت چی؟ چه ضربه مهلکی خواهد بود؟ اگر گفت &laquo;الان نمی&zwnj;تونم حرف بزنم. وسط یه کاری هستم. دوشنبه صبح می&zwnj;بینمت.&raquo; معنی این حرف چه خواهد بود؟ که معامله راست&zwnj;شده وجدان ندارد؟ که چوچول آب&zwnj;افتاده هم همینطور؟ البته که باز دارم حرف&zwnj;های مستهجن می&zwnj;زنم. چه کار دیگری از دستم بر می&zwnj;آید؟</p> <p>&nbsp;</p> <p>به&zwnj;یادت هستم. می&zwnj;دانی که هنوز عشق من تویی. از آن لغت &laquo;هنوز&raquo; هم خوشم می&zwnj;آید. چنان نا&zwnj;مطمئن وسط جمله روی یک پا ایستاده. فوتش کنی می&zwnj;افتد. انگار که می&zwnj;گوید، الان عشق من هنوز تویی. اما تا دوشنبه صبح خدا می&zwnj;داند. امشب هر اتفاقی ممکن است بیفتد. اگر فردا صبح عاشق او بشود چی؟ شاید او یک نیمچه کلانتر لایشعر و بالله بیشتر نباشد. ولی اگر یک معامله داشته باشد به اندازه دسته&zwnj;خر و بداند چه جوری می&zwnj;شود به زن&zwnj;ها حال داد چی؟ اما دست&zwnj;کم در این لحظه مرا دوست دارد. هنوز هم من عشق شماره یکش هستم. می&zwnj;شنوی، نیمچه کلانتر؟ &zwnj;ای آپولوی دهاتی! ناکس از حسادت دق کن! هنوزم من شماره یکم. تو حالا حالا&zwnj;ها باید زور بزنی، خیلی&zwnj;ام باید زور بزنی. امشب باهاس هتک خودتو پاره کنی، در حالی&zwnj;که من می&zwnj;گیرم تخت و راحت می&zwnj;خوابم.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به&zwnj;سلامتی تو، داشم!</p> <p>&nbsp;</p> <p>به این نتیجه رسیده&zwnj;ام که نامه کلارا چیزی به&zwnj;جز یک ژست طعنه&zwnj;آمیز سانتیمانتال نیست و جواب من هم لازم نیست چیزی جز یک ژست طعنه&zwnj;آمیز سانتیمانتال باشد. برای اینکه نشان بدهم من هم می&zwnj;توانم چنین ژستی بگیرم یک سناریوی کوچک نوشته&zwnj;ام که فردا در اتاق ۲۱۶ &laquo;هالیدی&zwnj;این&raquo; روی پرده خواهد آمد. ماجرا ساعت ده صبح آغاز می&zwnj;شود، ساعتی که به تجربه من وقفه کوتاهی است بین اولین و دومین لذت صبحگاهی، زمانی که عشاق هنوز در بسترند. در این وقت در را می&zwnj;زنند و یک پسربچه یک دوجین گل سرخ، به همراه یک کارت و یک نامه، نثار بستر زناکاری می&zwnj;کند. کارت یک کارت تولد است به مناسبت تولد تازه بانو، و درون آن پیامی است از منجی ما:&zwnj; ای زن برو و کمی بیشتر زنا کن! در درون نامه گلچینی است از ترشحات دوشیزه کلاریسا هارلو درباره بکارت و پرده ضایع&zwnj;شده، از این دست:</p> <p>&nbsp;</p> <p>ای کرم ملعون <br /> که گلبرگ بکارت را قربانی می&zwnj;کنی<br /> و برگی را که می&zwnj;بلعی به زهر می&zwnj;آلایی. <br /> ای آفت سهمگین،&zwnj; ای تندباد کویر، <br /> ای زنگار فراگیر، که میوه نوبر بهار درخشان<br /> را نابود می&zwnj;سازی، که رنج کار را به سخره می&zwnj;گیری، <br /> که امید و اشتیاق برزگر زحمتکش را ضایع می&zwnj;کنی!</p> <p>ای بید کج نهاد که زیباترین<br /> جامه زربفت را فاسد می&zwnj;کنی!</p> <p>ای شته شکمباره که شکوفه را فدا می&zwnj;کنی<br /> و سرخی حریر گلبرگ را به زردی یرقان بدل می&zwnj;سازی!</p> <p>اگر، آن سان که دین به ما می&zwnj;آموزد، خداوندگار ما را <br /> به اعمال نیک و بدمان داوری خواهد کرد، <br /> ای بیچاره! شرم دارم بگویم که <br /> هارلو هستی و هارلو خواهی ماند!</p> <p>و شعر کوتاهی از خودم از این دست:</p> <p>عشق من، این نه از سر حسد، <br /> بل از سر اندوه بود: که تو<br /> مجلس پایکوبی همگان باشی و من تنها<br /> مهمان ناخوانده، در پشت در بسته. <br /> من از حضور دیگران باکم نبود. <br /> خوان کرم تو چندان بود که هیچ<br /> یک از ما را گرسنه نمی&zwnj;گذاشت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به سلامتی تو، داشم! <br /> &nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p>تلگراف عمو جلال و نامه کلارا را بر می&zwnj;دارم و روی دیوار، در دو طرف تابلوی الاهه&zwnj;های اضطراب&zwnj;آور، نصب می&zwnj;کنم، تا مرا از خطر پائین افتادن از هر دو طرف پشت&zwnj;بام برحذر دارند. حالا دیگر روی میز کارم چیزی به&zwnj;جز دفتر خاطرات، بطری ویسکی، و دو تا گیلاس برای من و اسکندر باقی نمانده است. یک صفحه روی گرامافون می&zwnj;گذارم و به آواز جیمی بافت گوش می&zwnj;دهم:</p> <p>&nbsp;</p> <p>سرم درد می&zwnj;کنه<br /> پاهام بو می&zwnj;دن<br /> و عیسارم دوست ندارم. <br /> امروز از اون روزهاست<br /> چون دیشب از اون شب&zwnj;ها بوده.</p> <p>&nbsp;</p> <p>دو تا گیلاس را برای خودم و اسکندر پر می&zwnj;کنم، می&zwnj;نشینم، به تابلوی الاهه&zwnj;های اضطراب&zwnj;آور خیره می&zwnj;شوم و سعی می&zwnj;کنم حواس پرتم را جمع کنم. می&zwnj;دانم که تا تولد اسکندر را درست و حسابی جشن نگرفته&zwnj;ام نمی&zwnj;توانم هیچ تصمیمی درباره هیچ مطلبی بگیرم. و تا آن&zwnj;وقت چنان سیاه&zwnj;مست شده&zwnj;ام که مطلقاً نمی&zwnj;توانم هیچ تصمیمی بگیرم.</p> <p>&nbsp;</p> <p>تولدت مبارک، داشم! به&zwnj;سلامتی تو!</p> <p>&nbsp;</p> <p>ادامه دارد...</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>&laquo;بی&zwnj;لنگر&raquo; </strong>نوشته&zwnj;ی <strong>بهمن شعله&zwnj;ور</strong> در دفتر خاک، ضمیمه&zwnj;ی ادبی رادیو زمانه: <strong>چهارشنبه&zwnj;ها و جمعه&zwnj;های هر هفته</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p><u>طرح&zwnj;: رادیو زمانه</u></p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>بخش&zwnj;های پیشین:</strong></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=5671">:: واترلو، آیوا، ساعت ۹ شب، بخش چهارم::<br /> ::امروز بیست و سوم فوریه ۱۹۶۷، بخش سوم ::</a><br /> <a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=5551">::بی&zwnj;لنگر، دفتر خاطرات فرهنگ، بخش دوم::</a><br /> <a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=5361">::بی&zwnj;لنگر، دفتر خاطرات فرهنگ، بخش نخست::</a><br /> <a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=5345">::سفر به قلب تاریکی، درآمد رابرت رید بر رمان بی&zwnj;لنگر::</a><br /> &nbsp;</p> <p>&nbsp;</p>

بهمن شعله‌ور، بی‌لنگر، فصل چهارم، واترلو، آیوا، ساعت ۱۰ شب، فرهنگ - اینکه مادر جون در سالروز تولد اسکندر بمیرد اجتناب ناپذیر بود. ابنکه او در این سالروز به‌خصوص بمیرد با عقل جور در می‌آید. اینکه کلارا باید این روز را برای کردن کاری که دارد می‌کند انتخاب کرده باشد طنزآمیز است، گو اینکه هنوز اهمیت این روز را برای من نمی‌داند. با این همه هر دو جریان در ذهن من خوب با هم جفت شده‌اند.

هر کدام تحمل آن دیگری را در عین حال آسان‌تر و مشکل‌تر می‌کند. هرکدام همزمان واقعیت آن دیگری را کمتر و بیشتر می‌کند. نمی‌توانم مفهوم و مقصود نامه را کاملاً مشخص کنم. نه تنها باید به من بگوید دارد چه کار می‌کند و با چه کسی، بلکه کجا دارد این‌کار را می‌کند و چه وقت.

نامه را برمی‌دارم و آن را دوباره می‌خوانم، بیشتر برای آنکه سر خودم را گرم کنم تا اینکه مفهوم تازه‌ای در آن بیابم. من باید یاد بگیرم که سر پای خودم بایستم. من همیشه به یک نفر دیگر تکیه کرده‌ام. اول بابام، بعد جیمی، بعد جانی، بعد تو. به این دلیل باید این‌کار را بکنم. حالیت نمی‌شه؟ باید خودم را آزاد کنم. از همه. حتی از تو. به‌خصوص از تو. و دیگه برام مهم نیست به کی صدمه می‌خوره. لااقل هنوز نه. دمت گرم! اول بابام. بعد جیمی. بعد جانی. بعدش آپولوی ببر. نیمچه کلانتر شهر پشکل‌آباد آیوا. یک تیپ شکارچی با تیر و کمون. یک آپولوی محلی با ته‌ریش بور.
 

نمی‌فهمی چرا باید این کارو بکنم؟ ته دلم من هنوز یه دختر‌بچه شهرستانیم با یک عالمه عقده. باید از شر این عقده‌ها خلاص بشم. باید این کارو بکنم. قبول. اما چرا با این بابا؟ چرا با یه حرومزاده سه‌شی نیرز مثل این بابا؟ دقیقاً واسه اینکه یه حرومزاده سه‌شی نیرزه. می‌خواستی با یه حرومزاده مثل تو این کارو بکنم که ممکن باشه عاشقش بشم؟ و نمی‌خواد به من بگی که تو هیچوقت بغل یه سلیطه سه شی نیرز نخوابیده‌ی. یا بگم ده بیست تا؟ دمت گرم! خوب بلده چه جوری احساسات یه مردو جریحه‌دار بکنه. شیرزن باید مثل شیرزن رفتار کنه. تقدیرش اینه. اونم انقدر می‌رقصه تا دیگه جای رقصیدن براش نمونده باشه.
 

دیگه از این آزاد‌تر می‌خواست باشه؟ اگه در ماشین رو براش باز می‌کردی مطلقاً از ماشین پائین نمی‌اومد. خیلی ممنون! خودم بلدم در صاحاب مرده ماشین رو واسه خودم وا کنم. در وا کردن یه بهانه دیگه‌ست واسه کوچیک کردن ما زنا. شما مردا وانمود می‌کنین که ما زنارو مثل بت پرستش می‌کنین واسه اینکه بعد باهامون مثل فاحشه‌ها رفتار کنین. بانو مترادف مودبانه فاحشه‌ست. دمت گرم!

کلارا در نوزده سالگی، با موی بور بلند، مثل یک فرشته. دوستش بدار! دوستش بدار! جلویش زانو بزن. جلویش زانو بزن و سئوال نهایی را بکن. زندگیت را صرف این کن که دوستش بداری، ازش نگهداری کنی، و قدرش را بدانی. آه که چه راحت می‌توانستم دوستش بدارم و پرستشش کنم! فقط اگر این اشباح را نداشتم. آیا تقدیر من این است که همیشه عاشق چنین زیبایی و بی‌گناهی بشوم؟ و با این‌همه، رؤیای عشق و آزادی و خوشی او به کجا کشید؟ توی یک دادگاه محلی جلوی یک قاضی دهاتی به لجن کشیده شد.

جوری که سینه را جلو داد و رفت توی آن دادگاه محلی. اگه دنبال دلیل می‌گردن بهشون دلیل ارائه می‌دم. اگه می‌خوان اسم زناکاری روش بذارن، خودم اسم زناکاری روش می‌ذارم. چه قابل ستایش بود، وقتی که جلوی آن همه کاسبکار و خاله‌خانباجی اعتراف کرد بله آقای قاضی! من زناکارم! زیر لبی هم نگفت. بلکه بدون هیچ شرم و خجالتی جار زد. اگه جانی دلش می‌خواد اینو بشنوه، مهمون من. اگه اون تحمل اینو داره که اسم جاکش روش بذارن منم تحمل اینو دارم که اسم جنده روم بذارن. مگه نه اینکه شهر و زادگاه اونم هست؟ وه که چه شیرزن قابل ستایشی! آنا کارنینا بهش افتخار می‌کرد. هدا گابلر بهش افتخار می‌کرد. عمو ناتانائل بهش افتخار می‌کرد. و اگه تو انقدر منو دوست داری که می‌گی، وقتی‌ که دارم روی خودم اسم جنده می‌ذارم توی اون دادگاه شونه به شونه من وامی‌ایستی. و من آنجا ایستادم، با سر پائین افتاده و خجل، اما نه شانه به شانه او، بلکه در صف عقب، با قیافه و احساس یک آرتور دیمزدیل، نگران از اینکه نکند هر لحظه مرا به وسط دادگاه بکشانند تا همه جماعت شمائل یک غربتی زناکار را ببینند، بی‌آنکه حتی بدانم آیا به چنین جرمی می‌توانند تبعیدم کنند یا نه. و حالا هوای جهانگردی به‌سرش افتاده. یک زن دیگر که ایزابل آرچر مایه بدبختیش شده. در ارتش داوطلب شو و دور دنیا را بگرد!
 

آلبوم عکس‌ها را پیش رویم می‌گذارم و به عکس‌ها نگاه می‌کنم. کلارا در پنج سالگی، هم‌شکل شرلی تمپل. کلارا در هفت سالگی: کفش‌های باباش را پوشیده، یک حوله دور سرخودش پیچیده و ادای کولی‌ها را درمی‌آورد. کلارا در نه سالگی: روی شانه‌های غول‌آسای بابابزرگش ایستاده.‌‌ همان بابابزرگی که به منع مشروبات الکلی رأی داد و سر راه منزل یک جعبه آبجو از قاچاقچی ‌شناس محل خرید. کلارا در چهارده سالگی: وقتی که مثل پسر‌ها لباس می‌پوشید، با پدرش به شکار و ماهیگیری می‌رفت، با آن کمر و ران‌های ظریفش از درخت‌ها بالا می‌رفت، یک گوساله برای مسابقه انجمن روستایی شهر بزرگ می‌کرد، و در دسته آواز کلیسا می‌خواند. چه دوست داشتنی به‌نظر می‌آمد و چه مهربان و چه خوش گمان! چطور شد که انقدر از مرد‌ها بدگمان و منزجر شد؟
 

کلارا در پانزده سالگی: کلارای نازا. بعد از دیدن فیلمی که در آن یک دختر پانزده ساله تصور می‌کرد که هیچوقت بچه‌دار نخواهد شد، به این تصور افتاد که او هم هیچوقت بچه‌دار نخواهد شد. حالا بچه نمی‌خواهد. فکر می‌کند عادلانه نیست که تنها زن‌ها بار بچه‌دار شدن را به‌دوش بکشند. فکر می‌کند همه باید بچه‌های دیگران را به فرزندی قبول کنند، که منطق را بی‌مورد می‌کند.
 

کلارا در نوزده سالگی، با موی بور بلند، مثل یک فرشته. دوستش بدار! دوستش بدار! جلویش زانو بزن. جلویش زانو بزن و سئوال نهایی را بکن. زندگیت را صرف این کن که دوستش بداری، ازش نگهداری کنی، و قدرش را بدانی. آه که چه راحت می‌توانستم دوستش بدارم و پرستشش کنم! فقط اگر این اشباح را نداشتم. آیا تقدیر من این است که همیشه عاشق چنین زیبایی و بی‌گناهی بشوم؟ و با این‌همه، رؤیای عشق و آزادی و خوشی او به کجا کشید؟ توی یک دادگاه محلی جلوی یک قاضی دهاتی به لجن کشیده شد.

به نامه برمی‌گردم. شاید توضیح واضحات است که بگویم می‌خواهد حسد مرا برانگیزد. مضحک است فکر کنم می‌خواهد من پا پیش بگذارم و جلویش را بگیرم. کاری که می‌کند احتمالاً بزرگ‌تر از این حرف‌هاست. احتمالاً می‌کوشد مرا وادار کند که دوری از واقعیت را در زندگی خودم ببینم، از ابر‌ها پائین بیایم و‌‌ همان احساسی را بکنم که آدم‌های دیگر می‌کنند. می‌کوشد به من نشان دهد که او هم می‌تواند جریانات ساده زندگی روزانه مردان و زنان را در لفافه افکار فلسفی فراگیر جهانی بپوشاند، که وقتی که به اصل مطلب می‌رسیم تمام آن حرف‌ها درباره روشن‌بینی اگزیستانسیلی نمی‌تواند با احساسات انسانی ساده عشق و حسد و خیانت برابری کند. من حق ندارم رنجیده‌خاطر باشم. وقتی فرصت این‌کار را داشتم، اگر تشویقش نکردم، مسلماً کوششی هم نکردم که جلویش را بگیرم. اگر این‌کار را می‌کردم آدم دورویی بودم. و الان هم اگر سعی کنم جلویش را بگیرم آدم دورویی هستم.

اگر کلارا گفت «الان نمی‌تونم حرف بزنم. وسط یه کاری هستم. دوشنبه صبح می‌بینمت.» معنی این حرف چه خواهد بود؟ که معامله راست‌شده وجدان ندارد؟ که چوچول آب‌افتاده هم همین‌طور؟ البته که باز دارم حرف‌های مستهجن می‌زنم. چه کار دیگری از دستم برمی‌آید؟ امشب هر اتفاقی ممکن است بیفتد. اگر فردا صبح عاشق او بشود چی؟ شاید او یک نیمچه کلانتر لایشعر و بالله بیشتر نباشد. ولی اگر یک معامله داشته باشد به اندازه دسته‌خر و بداند چه جوری می‌شود به زن‌ها حال داد چی؟ اما دست‌کم در این لحظه مرا دوست دارد. هنوز هم من عشق شماره یکش هستم. می‌شنوی، نیمچه کلانتر؟ ‌ای آپولوی دهاتی! ناکس از حسادت دق کن! امشب باهاس هتک خودتو پاره کنی، در حالی‌که من می‌گیرم تخت و راحت می‌خوابم.

اما آیا راستی می‌خواهد که من این کار را بکنم؟ بخاطر خودش و بخاطر من؟ آیا دارد یک فرصت دیگر بمن می‌دهد گه جلویش را بگیرم؟ که نشان بدهم که دوستش دارم؟ نه در لفافۀ حرفهای ایده آلیستی، بلکه آنطور که یک مرد معمولی یک زن معمولی را دوست دارد. که نشان بدهم که من هم می‌توانم کسی را دوست داشته باشم، همانطور که آدم‌های معمولی کسی را دوست دارند. آیا باز هم دارد مرا امتحان می‌کند؟ تا نشانم بدهد که علیرغم همه روده درازی‌های پر آب و تابم درباره عشق ایده‌آل، من هم تنها یک عاشق حسود معمولیم که تا ترس از دست دادن معشوق پیش نیاید از خواب غفلت بیدار نمی‌شوم. مگر همین قضیه با بث (Beth) پیش نیامد؟ مگر همین قضیه با شرلی پیش نیامد؟ مگر این قضیه‌ای نیست که دارد با کلارا پیش می‌آید؟ مگر نه اینکه من هم یک عاشق حسود معمولی دیگرم؟
 

و اگر هستم حالا باید چه‌ کار بکنم؟ هفت‌تیرم را بردارم و بروم آنجا، خودم را جلوی نیمچه‌کلانتر دست بیندازم، همانطور که جیمی خودش را جلوی من دست انداخت؟ یا اینکه باید بهش تلفن کنم، التماسش کنم، مرگ مادر بیچاره‌ام را بهانه بکنم؟ آیا بعداً وقتی فهمید که من بهترین بهانه را داشتم که بهش تلفن کنم و جلویش را بگیرم و این کار را نکردم از من متنفر نخواهد شد؟ آیا وقتی فهمید که من امشب چه کشیدم و چه می‌کشم و با این‌همه از او کمک نخواستم از من متنفر نخواهد شد؟ آیا این ثابت نمی‌کند که من همانم که او می‌گوید، همانم که روانکاوم می‌گوید: یک خودپرست خودخواه که حاضر نیست دیگران را حتی در غم و غصه خودش شریک کند؟

نامه را دوباره مرور می‌کنم: اگر به دلیلی لازم شد با من تماس بگیری ما در اتاق ۲۱۶ «هالیدی این» هستیم. از آن لغت «ما» خوشم می‌آید. نمی‌گوید «من هستم،» بلکه «ما هستیم.» چه زیرکانه. اگر لازم شد با من صحبت کنی، مطمئنم می‌توانی شماره را از اطلاعات تلفن بگیری. و چرا لازم باشد که من با او صحبت کنم؟ چه حرفی آنقدر ضروری دارم با او بزنم که نمی‌تواند تا دوشنبه صبح به تعویق بیفتد؟ مگر اینکه بخواهم بگویم «کلارا، محض رضای خدا. مادرم مرده. سام هم احتمالاً امشب کار خودش را تمام خواهد کرد. من الان به تو احتیاج دارم. یتیمم. به این جوانی و به این یتیمی. به خاطر این هم شده این‌کار را نکن. برای رضای خدا هم شده این‌کار را نکن! به‌خاطر مادر بیچاره مرحومم که هنوز کفن و دفن نشده این‌کار را نکن! به‌خاطر من بیچاره یتیم این کار را نکن!

ولی اگر سعی کردم جلویش را بگیرم و نتوانستم آن‌وقت چی؟ چه ضربه مهلکی خواهد بود؟ اگر گفت «الان نمی‌تونم حرف بزنم. وسط یه کاری هستم. دوشنبه صبح می‌بینمت.» معنی این حرف چه خواهد بود؟ که معامله راست‌شده وجدان ندارد؟ که چوچول آب‌افتاده هم همینطور؟ البته که باز دارم حرف‌های مستهجن می‌زنم. چه کار دیگری از دستم بر می‌آید؟

به‌یادت هستم. می‌دانی که هنوز عشق من تویی. از آن لغت «هنوز» هم خوشم می‌آید. چنان نا‌مطمئن وسط جمله روی یک پا ایستاده. فوتش کنی می‌افتد. انگار که می‌گوید، الان عشق من هنوز تویی. اما تا دوشنبه صبح خدا می‌داند. امشب هر اتفاقی ممکن است بیفتد. اگر فردا صبح عاشق او بشود چی؟ شاید او یک نیمچه کلانتر لایشعر و بالله بیشتر نباشد. ولی اگر یک معامله داشته باشد به اندازه دسته‌خر و بداند چه جوری می‌شود به زن‌ها حال داد چی؟ اما دست‌کم در این لحظه مرا دوست دارد. هنوز هم من عشق شماره یکش هستم. می‌شنوی، نیمچه کلانتر؟ ‌ای آپولوی دهاتی! ناکس از حسادت دق کن! هنوزم من شماره یکم. تو حالا حالا‌ها باید زور بزنی، خیلی‌ام باید زور بزنی. امشب باهاس هتک خودتو پاره کنی، در حالی‌که من می‌گیرم تخت و راحت می‌خوابم.

به‌سلامتی تو، داشم!

به این نتیجه رسیده‌ام که نامه کلارا چیزی به‌جز یک ژست طعنه‌آمیز سانتیمانتال نیست و جواب من هم لازم نیست چیزی جز یک ژست طعنه‌آمیز سانتیمانتال باشد. برای اینکه نشان بدهم من هم می‌توانم چنین ژستی بگیرم یک سناریوی کوچک نوشته‌ام که فردا در اتاق ۲۱۶ «هالیدی‌این» روی پرده خواهد آمد. ماجرا ساعت ده صبح آغاز می‌شود، ساعتی که به تجربه من وقفه کوتاهی است بین اولین و دومین لذت صبحگاهی، زمانی که عشاق هنوز در بسترند. در این وقت در را می‌زنند و یک پسربچه یک دوجین گل سرخ، به همراه یک کارت و یک نامه، نثار بستر زناکاری می‌کند. کارت یک کارت تولد است به مناسبت تولد تازه بانو، و درون آن پیامی است از منجی ما:‌ ای زن برو و کمی بیشتر زنا کن! در درون نامه گلچینی است از ترشحات دوشیزه کلاریسا هارلو درباره بکارت و پرده ضایع‌شده، از این دست:

ای کرم ملعون
که گلبرگ بکارت را قربانی می‌کنی
و برگی را که می‌بلعی به زهر می‌آلایی.
ای آفت سهمگین،‌ ای تندباد کویر،
ای زنگار فراگیر، که میوه نوبر بهار درخشان
را نابود می‌سازی، که رنج کار را به سخره می‌گیری،
که امید و اشتیاق برزگر زحمتکش را ضایع می‌کنی!

ای بید کج نهاد که زیباترین
جامه زربفت را فاسد می‌کنی!

ای شته شکمباره که شکوفه را فدا می‌کنی
و سرخی حریر گلبرگ را به زردی یرقان بدل می‌سازی!

اگر، آن سان که دین به ما می‌آموزد، خداوندگار ما را
به اعمال نیک و بدمان داوری خواهد کرد،
ای بیچاره! شرم دارم بگویم که
هارلو هستی و هارلو خواهی ماند!

و شعر کوتاهی از خودم از این دست:

عشق من، این نه از سر حسد،
بل از سر اندوه بود: که تو
مجلس پایکوبی همگان باشی و من تنها
مهمان ناخوانده، در پشت در بسته.
من از حضور دیگران باکم نبود.
خوان کرم تو چندان بود که هیچ
یک از ما را گرسنه نمی‌گذاشت.

به سلامتی تو، داشم!
 

تلگراف عمو جلال و نامه کلارا را بر می‌دارم و روی دیوار، در دو طرف تابلوی الاهه‌های اضطراب‌آور، نصب می‌کنم، تا مرا از خطر پائین افتادن از هر دو طرف پشت‌بام برحذر دارند. حالا دیگر روی میز کارم چیزی به‌جز دفتر خاطرات، بطری ویسکی، و دو تا گیلاس برای من و اسکندر باقی نمانده است. یک صفحه روی گرامافون می‌گذارم و به آواز جیمی بافت گوش می‌دهم:

سرم درد می‌کنه
پاهام بو می‌دن
و عیسارم دوست ندارم.
امروز از اون روزهاست
چون دیشب از اون شب‌ها بوده.

دو تا گیلاس را برای خودم و اسکندر پر می‌کنم، می‌نشینم، به تابلوی الاهه‌های اضطراب‌آور خیره می‌شوم و سعی می‌کنم حواس پرتم را جمع کنم. می‌دانم که تا تولد اسکندر را درست و حسابی جشن نگرفته‌ام نمی‌توانم هیچ تصمیمی درباره هیچ مطلبی بگیرم. و تا آن‌وقت چنان سیاه‌مست شده‌ام که مطلقاً نمی‌توانم هیچ تصمیمی بگیرم.

تولدت مبارک، داشم! به‌سلامتی تو!

ادامه دارد...

«بی‌لنگر» نوشته‌ی بهمن شعله‌ور در دفتر خاک، ضمیمه‌ی ادبی رادیو زمانه: چهارشنبه‌ها و جمعه‌های هر هفته

طرح‌: رادیو زمانه

بخش‌های پیشین:

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.