محاکمه مبارک و ظهور اسلام‌گراها در مصر
<p>دادگاه حسنی مبارک، رئیس‌جمهور پیشین مصر روز سوم ماه اوت سال جاری (2011) در قاهره برپا شد. او با برانکارد به دادگاه منتقل شد و در محل استقرار متهمان که به یک قفس شباهت داشت حضور یافت.</p> <p><br /> در کنار او دو پسرش جمال و علاء و چندتن از مقامات دولت سابق حضور داشتند که متهم به کشتار و سرکوب مردم معترض بودند.</p> <!--break--> <p> </p> <p> </p> <p> <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110803_seraj_jazayer.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" /></a></p> <p> </p> <p><strong>در گفت‌وگو با ایلیا جزایری، روزنامه‌نگار و کارشناس دنیای عرب از او پرسیده‌ام: ارزیابی شما از این دادگاه و شکل حضور آقای حسنی مبارک روی برانکارد به دادگاه چه بود؟ این خبر چه واکنشی در دنیای عرب و رسانه‌های دنیای عرب داشت؟</strong></p> <p> </p> <p><b>ایلیا جزایری</b>: آقای مبارک وقتی از قدرت برکنار شد و به‌ویژه وقتی اتهام‌هایی علیه ایشان زده شد، وضعیت جسمی‌اش وخیم و به بیمارستانی در شرم‌الشیخ منتقل شد. به‌هرحال گمانه‌زنی‌هایی هم وجود داشت و احتمال می‌دادند که نتواند به خاطر وخامت وضعیت جسمی در دادگاه حاضر شود، اما رئیس بیمارستان شرم‌الشیخ همه این‌ها را رد کرد و گفت که وی می‌تواند حاضر شود و آقای مبارک را با آمبولانس منتقل کردند و رئیس جمهور پیشین مصر را روی برانکارد وارد دادگاه کردند.</p> <p> </p> <p>به‌هرحال این وضعیت، این که مبارک روی برانکار در دادگاه حاضر شده بود، در داخل مصر واکنش‌هایی را در پی داشت. در دادگاه هم از مخالفان و هم از موافقان آقای مبارک حضور داشتند. مخالفان آقای مبارک شروع کردند به شادی و هلهله کردن، اما موافقان آقای مبارک گریه می‌کردند و این دو گروه باهم درگیر شدند.</p> <p> </p> <p>به‌هرحال در بعد رسانه‌ای به وضعیت آقای مبارک بسیار توجه شد. علاء و جمال کنارش ایستاده بودند و خیلی وقت‌ها مانع از این می‌شدند که دوربین‌ها بتوانند تصویر او را خوب بگیرند. البته هنوز معلوم نیست که این کارشان عمدی بوده یا نه. ولی در رسانه‌ها بسیار به این موضوع توجه شد. همچنین به صحنه‌ای که آقای مبارک گریه کرد و به جمال که قرآن در دستش بود خیلی توجه شد. به‌هرحال واکنش‌ها خیلی متفاوت است. افکارعمومی مصر بیشتر دنبال این است که مبارک محاکمه شود و حتی برخی دنبال قصاص وی هستند.</p> <p> </p> <blockquote> <p>ایلیا جزایری: اتهام اولی که دادستان مطرح کرد، مشارکت در قتل عمد و برنامه‌ریزی برای قتل عمد تظاهرکنندگان بوده است. اگر این اتهام اثبات شود، مجازات این اتهام طبق قوانین مصر اعدام است، اما این که آقای مبارک اعدام شود یا نه، به خیلی چیزها بستگی دارد.</p> </blockquote> <p> </p> <p><strong>آیا به نظر شما روند دادگاه عادلانه بود و حق دفاع را براساس قوانین جزایی مصر به متهم‌ها به صورت آزادانه دادند؟</strong></p> <p> </p> <p>البته وکلای مدافع خیلی آزاد و راحت حرف‌شان را زدند و خواسته‌های‌شان را ارائه دادند. چیزی که قبلاً در میان افکارعمومی مصر مطرح بود این بود که دادگاه نمی‌خواهد آقای مبارک را محاکمه کند و شورای عالی نیروهای مسلح به خاطر این که مبارک سال‌های سال فرمانده‌شان بوده و در جنگ اکتبر معروف با اسراییل حضور داشته، نمی‌خواهند کار به جایی رسد که مبارک در دادگاه حاضر شود.</p> <p> <img align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/ilia_0.jpg" /></p> <p>چیزی که مطرح هست، برعکس این است. یعنی مبدا به مبارک جفایی شود. چنین قضیه‌ای مطرح نبود. یعنی دادگاه مبارک اصلاً شبیه دادگاه صدام حسین در افکارعمومی نیست. چون او به‌هرحال جایگاهی دارد در نزد کسانی که قبلاً در مصر حاکم بودند. همین قضاتی که در این روزها آقای مبارک را محاکمه می‌کنند، کسانی بوده‌اند که حتی در زمان حکومت ایشان در رده‌های مختلف دستگاه قضایی حضور داشتند. بیشتر کسانی که در دادگاه حضور داشتند شاکیانی از مخالفان آقای مبارک از میان توده مردم بودند.</p> <p> </p> <p><strong>اگر اتهام‌های وارد شده به آقای حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین مصر به اثبات برسد، چه مجازاتی برای او پیش‌بینی می‌شود؟ آیا اشد مجازات اعدام ممکن است در مورد آقای حسنی مبارک به اجرا گذاشته شود؟</strong></p> <p> </p> <p>این اتهام‌هایی که مطرح شده، به‌ویژه اتهام اولی که دادستان مطرح کرد، مشارکت در قتل عمد و برنامه‌ریزی برای قتل عمد تظاهرکنندگان بوده است. اگر این اتهام اثبات شود، مجازات این اتهام طبق قوانین مصر اعدام است، اما این که آقای مبارک اعدام شود یا نه، به خیلی چیزها بستگی دارد. روند دادگاهی که شروع شده است یک روند سریع نیست. اسامی بسیاری در دادگاه مطرح شده و خواسته شده است بسیاری کسانی که با این قضیه مرتبط هستند، به‌عنوان شاهد حاضر شوند. به‌عنوان مثال وکیل مدافع آقای مبارک خواستار آن شد که تمام استاندارهای سینا از ۲۵ سال پیش تا کنون برای شهادت در دادگاه حاضر شوند.</p> <p> </p> <p>این یک روند طولانی است. در این روند طولانی عوامل زیادی دخیل می‌شوند و می‌توانند بر حکم تأثیر بگذارند. البته هنوز مشخص نیست چه حکمی به آقای مبارک بدهند، اما فعلاً با توجه به فضای جهانی و فضای داخلی، اعدام برای آقای مبارک بعید به نظر می‌رسد.</p> <p> </p> <p><strong>واکنش عربستان سعودی، یکی از مهم‌ترین حامیان رئیس جمهور پیشین مصر در دنیای عرب، نسبت به این دادگاه چه بوده است؟</strong></p> <p> </p> <p>در مورد عربستان سعودی قبل از این یکسری خبرها و زمزمه‌هایی مطرح بود. این که سعودی مانع از محاکمه آقای مبارک می‌شود و می‌خواهد هرطور هست جلوی محاکمه را بگیرد، اما سفیر سعودی در قاهره در مصاحبه با رسانه‌ها این قضیه را به طور کامل انکار کرد و گفت ما همانگونه که از مبارک در جریان انقلاب حمایت نکردیم، اکنون نیز هیچ دخالتی در اراده مردم نخواهیم کرد.</p> <p> </p> <p>وی از برخی دیدارهای خود به عنوان نمونه با یکسری از معترضان در مصر، ازجمله در میهمانی سفیر برای آقای البرادعی یا جلسه دیدار با آقای عاطف، رهبر اخوان‌المسلمین یاد کرد. به‌هرحال عربستان سعودی یکسری ارتباطات با معترضان دارد و این قضیه را انکار کرد. این که به دنبال این هستند آقای مبارک محاکمه نشود.</p> <p> </p> <p><strong>در روزهای اخیر شاهد تظاهرات اسلام‌گراها و اخوان‌المسلمین در میدان تحریر بودیم. ارزیابی شما حضور گسترده نیروهای اسلام‌گرا در عرصه اعتراض‌های خیابانی در مصر چیست؟ آیا فکر می‌کنید جای پایی در آینده قدرت سیاسی در مصر خواهند داشت؟</strong></p> <p> </p> <blockquote> <p>ایلیا جزایری: هیچ کدام از این‌ها فعلاً حاکم نیستند؛ نه سکولارها، نه اسلام‌گراها. همه چیز منوط به این قضیه است که آیا ابتدا انتخابات برگزار شود یا قانون اساسی اصلاح شود؟ اگر قانون اساسی اول اصلاح شود، به‌هرحال سکولارها نقش عمده‌ای در تدوین این قانون اساسی خواهند شد. چون اکثر حقوقدانان مصر سکولار هستند.</p> </blockquote> <p> </p> <p>این قضیه تا حدودی به گذشته برمی‌گردد؛ این که خود اسلام‌گراها چقدر در جریان انقلاب مصر حضور داشتند. اسلام‌گراها در جریان انقلاب مصر دو دسته بودند. یک گروه اخوان‌المسلمین بودند و گروه دیگر سلفی‌ها. اخوان‌المسلمین از ابتدا حضور نداشتند و به‌هیچ وجه در «روز خشم» که از طرف فعالان فیس‌بوک و به‌ویژه جنبش «۶ آوریل» اعلام شده بود، حضور نداشتند. سران اخوان‌المسلمین مخالف این حضور بودند.</p> <p> </p> <p>اما وقتی دیدند روند انقلاب دارد پیش می‌رود، اعلام کردند که ما نیز حاضر می‌شویم. سلفی‌ها تا همان اواخر، تا چند روز پیش از آن که آقای مبارک سرنگون شود، اصلاً هیچ حضوری نداشتند. پس از این که انقلاب مصر پیروز شد، این‌ها سعی کردند جای پایی برای خود پیدا کنند، برای این که خواسته‌های خودشان را پیاده کنند.</p> <p> </p> <p>در مورد این که چه شد این‌ها در این روز آمدند و حاضر شدند، باید گفت سلفی‌ها و اخوا‌ن‌المسلمین متشکل‌ترین گروه در مصر هستند؛ گروهی که مخالف آقای مبارک است. این‌ها سال‌های سال کارهای تشکیلاتی کرده‌اند. درست برعکس احزابی که به تازگی تأسیس شده‌اند یا حتی «جوانان انقلاب مصر». این‌ها عقیده‌ دارند اگر انتخابات پارلمانی زود برگزار شود، با توجه به تشکیلاتی که دارند، می‌توانند اکثریت را در پارلمان به‌دست آورند و قانون اساسی را در این پارلمان همانطور که خودشان می‌خواهند وضع کنند.</p> <p> </p> <p>این چیزی‌ست که بقیه انقلابیون و نزدیک به ۳۰حزب سیاسی با آن مخالف هستند و می‌گویند ابتدا باید قانون اساسی وضع شود و بر اساس قانون اساسی جدید که حقوق همه را به رسمیت می‌شناسد، انتخابات برگزار شود. این اختلاف نظر میان اسلام‌گراها و بقیه انقلابیون مصر هست. در روز جمعه قرار بود مخالفان و انقلابیون مصر حاضر شوند و اصلاحات خودشان را مطرح کنند. اما اسلام‌گراها از همه کشور جمع شدند تا روبه‌روی این حرکت بایستند و دقیقاً آن خواسته‌ای را که ذکر کرد دوباره مطرح کنند و دیگران را به عقب بکشانند. این تنش همچنان میان اسلام‌گراها و دیگر گروه‌های مصری تا برگزاری انتخابات اول یا تعدیل اصلاح قانون اساسی اول ادامه خواهد داشت.</p> <p> </p> <p><strong>قانون اساسی جدیدی که مراحل تصویب آن را دارید دنبال می‌کنید، در چه مرحله‌ای قرار دارد و حاوی چه دیدگاه‌هایی‌ است؟ دیدگاه‌های اسلام‌گراها را بیشتر نمایندگی می‌کند، یا دیدگاه‌های بخش سکولار جامعه مصر را؟</strong></p> <p> </p> <p>آن هیئتی که تشکیل شده است برای تدوین پیش‌نویس قانون اساسی یک هیئت مستقل است. در حقیقت این طور نیست که بخواهد دیدگاه‌های کسی را اعمال کند. مثلاً شورای نیروهای مسلح خودش حاکم است، اما این هیئتی که برای تدوین پیش‌نویس قانون اساسی وجود دارد، به طور کلی مخالف این است که در آینده نقش برجسته‌ای به ارتش در این کشور داده شود.</p> <p> </p> <p>هیچ کدام از این‌ها فعلاً حاکم نیستند؛ نه سکولارها، نه اسلام‌گراها. همه چیز منوط به این قضیه است که آیا ابتدا انتخابات برگزار شود یا قانون اساسی اصلاح شود؟ اگر قانون اساسی اول اصلاح شود، به‌هرحال سکولارها نقش عمده‌ای در تدوین این قانون اساسی خواهند شد. چون اکثر حقوقدانان مصر سکولار هستند.</p> <p> </p>
دادگاه حسنی مبارک، رئیس‌جمهور پیشین مصر روز سوم ماه اوت سال جاری (2011) در قاهره برپا شد. او با برانکارد به دادگاه منتقل شد و در محل استقرار متهمان که به یک قفس شباهت داشت حضور یافت.
در کنار او دو پسرش جمال و علاء و چندتن از مقامات دولت سابق حضور داشتند که متهم به کشتار و سرکوب مردم معترض بودند.
در گفت‌وگو با ایلیا جزایری، روزنامه‌نگار و کارشناس دنیای عرب از او پرسیده‌ام: ارزیابی شما از این دادگاه و شکل حضور آقای حسنی مبارک روی برانکارد به دادگاه چه بود؟ این خبر چه واکنشی در دنیای عرب و رسانه‌های دنیای عرب داشت؟
ایلیا جزایری: آقای مبارک وقتی از قدرت برکنار شد و به‌ویژه وقتی اتهام‌هایی علیه ایشان زده شد، وضعیت جسمی‌اش وخیم و به بیمارستانی در شرم‌الشیخ منتقل شد. به‌هرحال گمانه‌زنی‌هایی هم وجود داشت و احتمال می‌دادند که نتواند به خاطر وخامت وضعیت جسمی در دادگاه حاضر شود، اما رئیس بیمارستان شرم‌الشیخ همه این‌ها را رد کرد و گفت که وی می‌تواند حاضر شود و آقای مبارک را با آمبولانس منتقل کردند و رئیس جمهور پیشین مصر را روی برانکارد وارد دادگاه کردند.
به‌هرحال این وضعیت، این که مبارک روی برانکار در دادگاه حاضر شده بود، در داخل مصر واکنش‌هایی را در پی داشت. در دادگاه هم از مخالفان و هم از موافقان آقای مبارک حضور داشتند. مخالفان آقای مبارک شروع کردند به شادی و هلهله کردن، اما موافقان آقای مبارک گریه می‌کردند و این دو گروه باهم درگیر شدند.
به‌هرحال در بعد رسانه‌ای به وضعیت آقای مبارک بسیار توجه شد. علاء و جمال کنارش ایستاده بودند و خیلی وقت‌ها مانع از این می‌شدند که دوربین‌ها بتوانند تصویر او را خوب بگیرند. البته هنوز معلوم نیست که این کارشان عمدی بوده یا نه. ولی در رسانه‌ها بسیار به این موضوع توجه شد. همچنین به صحنه‌ای که آقای مبارک گریه کرد و به جمال که قرآن در دستش بود خیلی توجه شد. به‌هرحال واکنش‌ها خیلی متفاوت است. افکارعمومی مصر بیشتر دنبال این است که مبارک محاکمه شود و حتی برخی دنبال قصاص وی هستند.
ایلیا جزایری: اتهام اولی که دادستان مطرح کرد، مشارکت در قتل عمد و برنامه‌ریزی برای قتل عمد تظاهرکنندگان بوده است. اگر این اتهام اثبات شود، مجازات این اتهام طبق قوانین مصر اعدام است، اما این که آقای مبارک اعدام شود یا نه، به خیلی چیزها بستگی دارد.
آیا به نظر شما روند دادگاه عادلانه بود و حق دفاع را براساس قوانین جزایی مصر به متهم‌ها به صورت آزادانه دادند؟
البته وکلای مدافع خیلی آزاد و راحت حرف‌شان را زدند و خواسته‌های‌شان را ارائه دادند. چیزی که قبلاً در میان افکارعمومی مصر مطرح بود این بود که دادگاه نمی‌خواهد آقای مبارک را محاکمه کند و شورای عالی نیروهای مسلح به خاطر این که مبارک سال‌های سال فرمانده‌شان بوده و در جنگ اکتبر معروف با اسراییل حضور داشته، نمی‌خواهند کار به جایی رسد که مبارک در دادگاه حاضر شود.
چیزی که مطرح هست، برعکس این است. یعنی مبدا به مبارک جفایی شود. چنین قضیه‌ای مطرح نبود. یعنی دادگاه مبارک اصلاً شبیه دادگاه صدام حسین در افکارعمومی نیست. چون او به‌هرحال جایگاهی دارد در نزد کسانی که قبلاً در مصر حاکم بودند. همین قضاتی که در این روزها آقای مبارک را محاکمه می‌کنند، کسانی بوده‌اند که حتی در زمان حکومت ایشان در رده‌های مختلف دستگاه قضایی حضور داشتند. بیشتر کسانی که در دادگاه حضور داشتند شاکیانی از مخالفان آقای مبارک از میان توده مردم بودند.
اگر اتهام‌های وارد شده به آقای حسنی مبارک، رئیس جمهور پیشین مصر به اثبات برسد، چه مجازاتی برای او پیش‌بینی می‌شود؟ آیا اشد مجازات اعدام ممکن است در مورد آقای حسنی مبارک به اجرا گذاشته شود؟
این اتهام‌هایی که مطرح شده، به‌ویژه اتهام اولی که دادستان مطرح کرد، مشارکت در قتل عمد و برنامه‌ریزی برای قتل عمد تظاهرکنندگان بوده است. اگر این اتهام اثبات شود، مجازات این اتهام طبق قوانین مصر اعدام است، اما این که آقای مبارک اعدام شود یا نه، به خیلی چیزها بستگی دارد. روند دادگاهی که شروع شده است یک روند سریع نیست. اسامی بسیاری در دادگاه مطرح شده و خواسته شده است بسیاری کسانی که با این قضیه مرتبط هستند، به‌عنوان شاهد حاضر شوند. به‌عنوان مثال وکیل مدافع آقای مبارک خواستار آن شد که تمام استاندارهای سینا از ۲۵ سال پیش تا کنون برای شهادت در دادگاه حاضر شوند.
این یک روند طولانی است. در این روند طولانی عوامل زیادی دخیل می‌شوند و می‌توانند بر حکم تأثیر بگذارند. البته هنوز مشخص نیست چه حکمی به آقای مبارک بدهند، اما فعلاً با توجه به فضای جهانی و فضای داخلی، اعدام برای آقای مبارک بعید به نظر می‌رسد.
واکنش عربستان سعودی، یکی از مهم‌ترین حامیان رئیس جمهور پیشین مصر در دنیای عرب، نسبت به این دادگاه چه بوده است؟
در مورد عربستان سعودی قبل از این یکسری خبرها و زمزمه‌هایی مطرح بود. این که سعودی مانع از محاکمه آقای مبارک می‌شود و می‌خواهد هرطور هست جلوی محاکمه را بگیرد، اما سفیر سعودی در قاهره در مصاحبه با رسانه‌ها این قضیه را به طور کامل انکار کرد و گفت ما همانگونه که از مبارک در جریان انقلاب حمایت نکردیم، اکنون نیز هیچ دخالتی در اراده مردم نخواهیم کرد.
وی از برخی دیدارهای خود به عنوان نمونه با یکسری از معترضان در مصر، ازجمله در میهمانی سفیر برای آقای البرادعی یا جلسه دیدار با آقای عاطف، رهبر اخوانالمسلمین یاد کرد. به‌هرحال عربستان سعودی یکسری ارتباطات با معترضان دارد و این قضیه را انکار کرد. این که به دنبال این هستند آقای مبارک محاکمه نشود.
در روزهای اخیر شاهد تظاهرات اسلام‌گراها و اخوانالمسلمین در میدان تحریر بودیم. ارزیابی شما حضور گسترده نیروهای اسلام‌گرا در عرصه اعتراض‌های خیابانی در مصر چیست؟ آیا فکر می‌کنید جای پایی در آینده قدرت سیاسی در مصر خواهند داشت؟
ایلیا جزایری: هیچ کدام از این‌ها فعلاً حاکم نیستند؛ نه سکولارها، نه اسلام‌گراها. همه چیز منوط به این قضیه است که آیا ابتدا انتخابات برگزار شود یا قانون اساسی اصلاح شود؟ اگر قانون اساسی اول اصلاح شود، به‌هرحال سکولارها نقش عمده‌ای در تدوین این قانون اساسی خواهند شد. چون اکثر حقوقدانان مصر سکولار هستند.
این قضیه تا حدودی به گذشته برمی‌گردد؛ این که خود اسلام‌گراها چقدر در جریان انقلاب مصر حضور داشتند. اسلام‌گراها در جریان انقلاب مصر دو دسته بودند. یک گروه اخوانالمسلمین بودند و گروه دیگر سلفی‌ها. اخوانالمسلمین از ابتدا حضور نداشتند و به‌هیچ وجه در «روز خشم» که از طرف فعالان فیس‌بوک و به‌ویژه جنبش «۶ آوریل» اعلام شده بود، حضور نداشتند. سران اخوانالمسلمین مخالف این حضور بودند.
اما وقتی دیدند روند انقلاب دارد پیش می‌رود، اعلام کردند که ما نیز حاضر می‌شویم. سلفی‌ها تا همان اواخر، تا چند روز پیش از آن که آقای مبارک سرنگون شود، اصلاً هیچ حضوری نداشتند. پس از این که انقلاب مصر پیروز شد، این‌ها سعی کردند جای پایی برای خود پیدا کنند، برای این که خواسته‌های خودشان را پیاده کنند.
در مورد این که چه شد این‌ها در این روز آمدند و حاضر شدند، باید گفت سلفی‌ها و اخوانالمسلمین متشکل‌ترین گروه در مصر هستند؛ گروهی که مخالف آقای مبارک است. این‌ها سال‌های سال کارهای تشکیلاتی کرده‌اند. درست برعکس احزابی که به تازگی تأسیس شده‌اند یا حتی «جوانان انقلاب مصر». این‌ها عقیده دارند اگر انتخابات پارلمانی زود برگزار شود، با توجه به تشکیلاتی که دارند، می‌توانند اکثریت را در پارلمان به‌دست آورند و قانون اساسی را در این پارلمان همانطور که خودشان می‌خواهند وضع کنند.
این چیزی‌ست که بقیه انقلابیون و نزدیک به ۳۰حزب سیاسی با آن مخالف هستند و می‌گویند ابتدا باید قانون اساسی وضع شود و بر اساس قانون اساسی جدید که حقوق همه را به رسمیت می‌شناسد، انتخابات برگزار شود. این اختلاف نظر میان اسلام‌گراها و بقیه انقلابیون مصر هست. در روز جمعه قرار بود مخالفان و انقلابیون مصر حاضر شوند و اصلاحات خودشان را مطرح کنند. اما اسلام‌گراها از همه کشور جمع شدند تا روبه‌روی این حرکت بایستند و دقیقاً آن خواسته‌ای را که ذکر کرد دوباره مطرح کنند و دیگران را به عقب بکشانند. این تنش همچنان میان اسلام‌گراها و دیگر گروه‌های مصری تا برگزاری انتخابات اول یا تعدیل اصلاح قانون اساسی اول ادامه خواهد داشت.
قانون اساسی جدیدی که مراحل تصویب آن را دارید دنبال می‌کنید، در چه مرحله‌ای قرار دارد و حاوی چه دیدگاه‌هایی است؟ دیدگاه‌های اسلام‌گراها را بیشتر نمایندگی می‌کند، یا دیدگاه‌های بخش سکولار جامعه مصر را؟
آن هیئتی که تشکیل شده است برای تدوین پیش‌نویس قانون اساسی یک هیئت مستقل است. در حقیقت این طور نیست که بخواهد دیدگاه‌های کسی را اعمال کند. مثلاً شورای نیروهای مسلح خودش حاکم است، اما این هیئتی که برای تدوین پیش‌نویس قانون اساسی وجود دارد، به طور کلی مخالف این است که در آینده نقش برجسته‌ای به ارتش در این کشور داده شود.
هیچ کدام از این‌ها فعلاً حاکم نیستند؛ نه سکولارها، نه اسلام‌گراها. همه چیز منوط به این قضیه است که آیا ابتدا انتخابات برگزار شود یا قانون اساسی اصلاح شود؟ اگر قانون اساسی اول اصلاح شود، به‌هرحال سکولارها نقش عمده‌ای در تدوین این قانون اساسی خواهند شد. چون اکثر حقوقدانان مصر سکولار هستند.
نظرها
نظری وجود ندارد.