نامه‌ای از پارسی‌گویان قرقیزستان
<p>شهزاده سمرقندی – برنامه‌ی امروز «با همسایگان» به نامه‌ای اختصاص دارد که از مرکز فرهنگی تاجیکان در شهر بیشکک، پایتخت قرقیزستان به دست ما رسیده است.</p> <!--break--> <p>به مناسبت پنجمین سالگرد «رادیو زمانه» در وبلاگم نوشته بودم که «رادیو زمانه» تبعیض قایل نیست و رادیو‌یی‌ست برای همه فارسی‌زبانان در سراسر جهان. این نوشته که در رسانه‌های تاجیک‌زبان آسیای میانه بازنشر شد به دست تاجیکان قرقیزستان نیز رسیده است.</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110812_Hamsaygaan_Nameh_az_qergizstaan_shahzadeh.mp3"><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" /></a></p> <p>قادیر شاه موروتوف، معاون رئیس سازمان فرهنگی تاجیکان قرقیزستان نامه‌ای فرستاد که در آن از وضعیت و روزگار تاجیکان در آن دیار نوشته است. او در این نامه یادآور شده است که در قرقیزستان حدود ۵۰ هزار تاجیکان پارسی‌زبان به‌سر می‌برند و برای این تعداد تاجیکان سه مدرسه، یک مرکز فرهگی و یک نشریه وجود دارد. قادیر‌شاه موروتوف که یکی از چهره‌های فرهنگی قرقیزستان است می‌گوید این آمار‌ها در دفتر دولتی قرقیزستان به ثبب رسیده است.</p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/shahghbis.jpg" />در قرقیزستان پنج هزار تاجیک زندگی می‌کنند. عکس: دختران دانشجوی تاجیک در قرقیزستان<a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110812_Hamsaygaan_Nameh_az_qergizstaan_shahzadeh.mp3">(+بشنوید)</a></p> </blockquote> <p>سازمان فرهنگی تاجیکان قرقزستان که در شهر بیشکک قرار دارد، «رودکی» نام دارد و تنها ماهنامه‌ی تاجیک‌زبان این کشور نیز «پیام الاتاو» نام گرفته است.</p> <p>آقای موروتوف می‌گوید مرکز فرهنگی «رودکی» با کمک همزبانان محلی خود توانسته حدود ۲۶ عنوان کتاب به زبان تاجیکی به نشر برساند و خوانندگان تاجیک‌زبان قرقیزستان هم استقبال خوبی از این کتاب‌ها کرده‌اند.<br /> </p> <p>قادیر‌شاه موروتوف و دیگر اعضای مرکز فرهنگی «رودکی» داوطلبانه و به طور افتخاری در این مرکز کار می‌کنند. آن‌ها دوست دارند زبان و فرهنگ مادری خودرا زنده نگه دارند و در این راه از هیچ دولت و یا کشوری کمک دریافت نمی‌کنند. به غیر از چند تن از ثروتمندان محلی و همین‌طور «پیوند»، انجمن تاجیکان دنیا که در تاجیکستان است دیگر هیچ یاری‌ئی تا به حال دریافت نکرده‌اند. با این همه فداکاری و نگرانی از آینده‌ی زبان و فرهنگ فارسی- تاجیکی در قرقیزستان، آقای موروتوف نیز مثل دیگر دوستان خود که از چهره‌های نامی و شناخته‌شده قرقیزسان به شمار می‌‌آید، دوست دارد به تاجیکستان برگردد. وی می‌گوید بیشترین چهره‌های تأثیرگذار و معروف قرقیزستان به تاجیکستان رفته‌اند و نسل جوان نیز به قزاقستان و دیگر کشورهای همسایه برای کار مهاجرت کرده‌اند. <br /> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/shahghbis02.jpg" />ماهنامه‌ی انجمن «رودکی» قرقیزستان با عنوان «پیام الاتاو». تاجیکان مقیم قرقیزستان از این ماهنامه استقبال کرده‌اند. <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110812_Hamsaygaan_Nameh_az_qergizstaan_shahzadeh.mp3">(+بشنوید)</a></p> </blockquote> <p>نامه‌ای که از آقای موروتوف دریافت کردم با خط فارسی بود. از ایشان پرسیدم که آیا در آنجا خط فارسی رایج است و در مدارس هم به این خط توجه دارند؟ پاسخ این بود که نه خیر، نه آن قدر زیاد. <br /> </p> <p>آقای قادیرشاه موروتوف، سال‌هاست که به عنوان خبرنگار محلی برای خبرگزاری فارس کار می‌کند و خط فارسی را خوب از بر کرده است و حتی با لهجه تهرانی هم می‌تواند صحبت بکند. اما از او خواستم با‌‌ همان شیوه و لهجه‌ای که در قرقیزستام رایج است با ما گفت‌وگو کند. <br /> </p> <p>شیوه سخن‌ گفتن او‌‌ همان شیوه و یا بیان ادبی رایج در دوران شوروی‌ست که بین تمام تاجیکان در دوران اتحاد شوروی یکسان و یکنواخت بود. در آن زمان ایجاد زبان و شیوه‌ی بیان یکنواخت راهی بود برای ایجاد اتحاد بین تاجیکانی که در مرزهای همسایه مثل ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان از دولت جدید تاجیکان «تاجیکستان» و از مرکز تاریخی خود سمرقند و بخارا دور مانده بوند؛ دورانی که در تاریخ تاجیکان از آن به نام «تبر‌ تقسیم» یاد می‌کنند. این زبان در سیاست امروز تاجیکستان دیگر معنای آنچنانی ندارد و برای تغییر دادن بعضی از آواهای آن نیز بار‌ها تلاش‌هایی هم صورت گرفته است. هر گونه محدودیت زبان در تاجیکستان به کنده و‌‌ رها شدن تاجیکان پارسی‌گو درکشور‌های دیگر آسیای میانه خواهد انجامید.</p> <blockquote> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/shahghbis03.jpg" />انجمن «رودکی» در قرقیزستان. تاجیکان مهاجر برای حفظ زبان‌شان به روشنفکران نیاز دارند. <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110812_Hamsaygaan_Nameh_az_qergizstaan_shahzadeh.mp3">(+بشنوید)</a></p> </blockquote> <p>یکی از پیامدهای این سیاست فرهنگی این است که روشنفکران به تاجیکستان جلب می‌شوند و مردم عادی تنها و بی‌دفتر و کتاب بیگانه با زبان مادری خود خواهند ماند. این امر باعث نگرانی روشنفکران تاجیک در سراسر منطقه شده است. اما تا به حال دلیلی برای ملاحظه‌ و محافظه‌کاری دولت تاجیکستان نبوده است. دولت تاجیکستان هم البته تاکنون به طور رسمی در این بابت اظهار نظر نکرده است. توجه شما را به گفت‌و‌گو با قادیر‌شاه موروتوف معاون رئیس سازمان فرهنگی «رودکی» در قرقیزسان‌ جلب می‌کند. <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110812_Hamsaygaan_Nameh_az_qergizstaan_shahzadeh.mp3">(+این گفت‌و‌گو را بشنوید)</a><br /> </p>
شهزاده سمرقندی – برنامه‌ی امروز «با همسایگان» به نامه‌ای اختصاص دارد که از مرکز فرهنگی تاجیکان در شهر بیشکک، پایتخت قرقیزستان به دست ما رسیده است.
به مناسبت پنجمین سالگرد «رادیو زمانه» در وبلاگم نوشته بودم که «رادیو زمانه» تبعیض قایل نیست و رادیو‌یی‌ست برای همه فارسی‌زبانان در سراسر جهان. این نوشته که در رسانه‌های تاجیک‌زبان آسیای میانه بازنشر شد به دست تاجیکان قرقیزستان نیز رسیده است.
قادیر شاه موروتوف، معاون رئیس سازمان فرهنگی تاجیکان قرقیزستان نامه‌ای فرستاد که در آن از وضعیت و روزگار تاجیکان در آن دیار نوشته است. او در این نامه یادآور شده است که در قرقیزستان حدود ۵۰ هزار تاجیکان پارسی‌زبان به‌سر می‌برند و برای این تعداد تاجیکان سه مدرسه، یک مرکز فرهگی و یک نشریه وجود دارد. قادیرشاه موروتوف که یکی از چهره‌های فرهنگی قرقیزستان است می‌گوید این آمار‌ها در دفتر دولتی قرقیزستان به ثبب رسیده است.
در قرقیزستان پنج هزار تاجیک زندگی می‌کنند. عکس: دختران دانشجوی تاجیک در قرقیزستان(+بشنوید)
سازمان فرهنگی تاجیکان قرقزستان که در شهر بیشکک قرار دارد، «رودکی» نام دارد و تنها ماهنامه‌ی تاجیک‌زبان این کشور نیز «پیام الاتاو» نام گرفته است.
آقای موروتوف می‌گوید مرکز فرهنگی «رودکی» با کمک همزبانان محلی خود توانسته حدود ۲۶ عنوان کتاب به زبان تاجیکی به نشر برساند و خوانندگان تاجیک‌زبان قرقیزستان هم استقبال خوبی از این کتاب‌ها کرده‌اند.
قادیرشاه موروتوف و دیگر اعضای مرکز فرهنگی «رودکی» داوطلبانه و به طور افتخاری در این مرکز کار می‌کنند. آن‌ها دوست دارند زبان و فرهنگ مادری خودرا زنده نگه دارند و در این راه از هیچ دولت و یا کشوری کمک دریافت نمی‌کنند. به غیر از چند تن از ثروتمندان محلی و همین‌طور «پیوند»، انجمن تاجیکان دنیا که در تاجیکستان است دیگر هیچ یاری‌ئی تا به حال دریافت نکرده‌اند. با این همه فداکاری و نگرانی از آینده‌ی زبان و فرهنگ فارسی- تاجیکی در قرقیزستان، آقای موروتوف نیز مثل دیگر دوستان خود که از چهره‌های نامی و شناخته‌شده قرقیزسان به شمار می‌‌آید، دوست دارد به تاجیکستان برگردد. وی می‌گوید بیشترین چهره‌های تأثیرگذار و معروف قرقیزستان به تاجیکستان رفته‌اند و نسل جوان نیز به قزاقستان و دیگر کشورهای همسایه برای کار مهاجرت کرده‌اند.
ماهنامه‌ی انجمن «رودکی» قرقیزستان با عنوان «پیام الاتاو». تاجیکان مقیم قرقیزستان از این ماهنامه استقبال کرده‌اند. (+بشنوید)
نامه‌ای که از آقای موروتوف دریافت کردم با خط فارسی بود. از ایشان پرسیدم که آیا در آنجا خط فارسی رایج است و در مدارس هم به این خط توجه دارند؟ پاسخ این بود که نه خیر، نه آن قدر زیاد.
آقای قادیرشاه موروتوف، سال‌هاست که به عنوان خبرنگار محلی برای خبرگزاری فارس کار می‌کند و خط فارسی را خوب از بر کرده است و حتی با لهجه تهرانی هم می‌تواند صحبت بکند. اما از او خواستم با همان شیوه و لهجه‌ای که در قرقیزستام رایج است با ما گفتوگو کند.
شیوه سخن گفتن او همان شیوه و یا بیان ادبی رایج در دوران شوروی‌ست که بین تمام تاجیکان در دوران اتحاد شوروی یکسان و یکنواخت بود. در آن زمان ایجاد زبان و شیوه‌ی بیان یکنواخت راهی بود برای ایجاد اتحاد بین تاجیکانی که در مرزهای همسایه مثل ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان از دولت جدید تاجیکان «تاجیکستان» و از مرکز تاریخی خود سمرقند و بخارا دور مانده بوند؛ دورانی که در تاریخ تاجیکان از آن به نام «تبر تقسیم» یاد می‌کنند. این زبان در سیاست امروز تاجیکستان دیگر معنای آنچنانی ندارد و برای تغییر دادن بعضی از آواهای آن نیز بار‌ها تلاش‌هایی هم صورت گرفته است. هر گونه محدودیت زبان در تاجیکستان به کنده و رها شدن تاجیکان پارسی‌گو درکشور‌های دیگر آسیای میانه خواهد انجامید.
انجمن «رودکی» در قرقیزستان. تاجیکان مهاجر برای حفظ زبان‌شان به روشنفکران نیاز دارند. (+بشنوید)
یکی از پیامدهای این سیاست فرهنگی این است که روشنفکران به تاجیکستان جلب می‌شوند و مردم عادی تنها و بی‌دفتر و کتاب بیگانه با زبان مادری خود خواهند ماند. این امر باعث نگرانی روشنفکران تاجیک در سراسر منطقه شده است. اما تا به حال دلیلی برای ملاحظه و محافظه‌کاری دولت تاجیکستان نبوده است. دولت تاجیکستان هم البته تاکنون به طور رسمی در این بابت اظهار نظر نکرده است. توجه شما را به گفتوگو با قادیرشاه موروتوف معاون رئیس سازمان فرهنگی «رودکی» در قرقیزسان جلب می‌کند. (+این گفتوگو را بشنوید)
نظرها
کاربر مهمان
خانم سمرقندی، سلام سرانجام نتوانستم با انجمن پیوند، پیوندی داشته باشم. این زبان تنها ازآن پارسی زبانان نیست، گنجینه ای است ازآن همه قومها و ملتها. باید در نگهداری، پاسداری و گسترش آن کوشا بود. در تهران انجمنی هست بنام «انجمن دوستداران تاجیکستان»؛ من هم عضو آنم. می توانید در خواست یاری کنید، یا اگر راهنماییم کنید من از دوستان خواهم خواست تا آنجا که بتوانیم کمک کنیم. نشانی ایمیل انجمن را هم برایتان ایمیل خواهم کرد. برای زحمت هایی که دراین زمینه می کشید سپاسگزارم. تهران ، دوستدار : فرهنگ مهر