ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

معرفی کتاب

ارزیابی آبخیزداری از طریق روش ترکیبی؛ حوضه آبخیز کوشک‌­آباد

پریسا حمیدی- این کتاب نشان می­‌دهد که برای ارزیابی آبخیزداری باید از روش‌­های ترکیبی استفاده کرد و یک روش به تنهایی نمی‌تواند مناسب و کافی باشد.

کوشک­‌آباد، یکی از زیرحوضه‌های حوزه آبخیز کشف‌­رود در شمال شرق ایران است. در این منطقه، کشاورزی برای مردم بسیار مهم است و سد کارده، آب را برای آبیاری زمین‌های کشاورزی در پایین سد و آب نوشیدنی را برای مردم شهر مشهد فراهم می‌کند. سد کارده از رودخانه­‌های رشته­ کوه هزار مسجد، سیراب می­‌شود و علت انتخاب این نام برای سد، همجوار بودن آن با روستای کارده است. این سد یکی از قدیمی‌­ترین سدهای استان خراسان رضوی به شمار می‌­آید.

حوزه آبخیز کشف‌­رود در شمال شرق ایران

اما این منطقه، به ویژه منطقه کوشک­‌آباد به خاطر داشتن شرایط خاص اقلیمی همواره در معرض وقوع سیلاب­‌های مخرب و خسارت­‌های ناشی از آن است. روستاییان غالباً با چالش­‌هایی نظیر فرسایش خاک، رسوب، خطر سیلاب، کمبود آب و مشکلات خشکسالی روبرو می­‌شوند. به همین دلیل، حفظ خاک و آب و بهبود سیستم‌های آبیاری و مدیریت آبخیز و آبخیزداری بسیار مهم و ضروری است.

در کتاب «ارزیابی آبخیزداری از طریق روش ترکیبی» که به تازگی از سوی انتشارات اسپرینگر منتشر شده است، بهرام محمدی گلرنگ شیوه­‌ها و روش­‎های آبخیزداری در این منطقه را بررسی کرده است. مطالعه او نشان می­‌دهد که برای ارزیابی آبخیزداری باید از روش‌­های ترکیبی استفاده کرد و یک روش به تنهایی نمی‌تواند مناسب و کافی باشد.

در پیشگفتار کتاب می‌خوانیم:

فرسایش خاک باعث تخریب آبخیزها می­‌شود و این چالش مهمی در ایران به شمار می‌آید. گرچه طرح‌های متعددی برای کاهش این خطر محیط زیستی انجام شده و درس‌های زیادی از تجارب گذشته به دست آمده است اما ارزیابی زوایای فنی و اجتماعی طرح‌های آبخیزداری دشوار است. برای مقابله با این چالش‌ها، ارزیابی موضوعات اجتماعی و فنی در مورد آبخیزداری ضروری است. مطالعات‌ قبلی که از روش‌های ارزیابی کمی و کیفی به صورت مجزا استفاده کرده­اند، هم دارای نقاط ضعف و هم دارای نقاط قوت هستند. اما بررسی آبخیزداری نیازمند رویکردی است که از روش ترکیبی و همبسته‌ استفاده کند. این کتاب مدل همبسته و ترکیبی را ارائه می‌دهد که از رویکردهای فنی و اجتماعی برای ارزیابی طرح‌های آبخیزداری حوضه آبخیز کوشک آباد در ایران استفاده می‌کند. هدف از این مطالعه ارزیابی عوامل جمعیتی، اجتماعی و فنی است که بر برنامه آبخیزداری در کوشک آباد تأثیر می‌گذارند. همچنین کتاب حاضر، سناریوهای قبل از انجام طرح، در زمان طرح و بعد از طرح را در نظر می­گیرد.

«ارزیابی آبخیزداری از طریق روش ترکیبی» نوشته بهرام محمدی گلرنگ، به تازگی از سوی انتشارات اسپرینگر منتشر شده است.

اما چرا نویسنده می‌­خواهد عوامل اجتماعی و فنی را بررسی و ارزیابی کند؟

از نظر او، هدف از ارزیابی اجتماعی، تعیین عواملی است که بر سطوح گوناگون مشارکت در برنامه آبخیزداری در ایران تأثیر دارند. از این جهت، ما یک مدل مفهومی را ایجاد کردیم به منظور:

  1.  تعیین ویژگی‌هایی که منجر به مشارکت در طرح آبخیزداری می‌شود و
  2. تعیین عواملی که بر سطوح گوناگون مشارکت تأثیر دارند. در هر یک از سه روستای انتخاب شده در منطقه کوشک­آباد، به صورت تصادفی با ۲۰۰ نفر مصاحبه کردیم. همچنین از پرسشنامه‌های ساختمند برای ارزیابی ویژگی‌های اجتماعی ـ اقتصادی آن‌ها و مشارکت آن‌ها در برنامه‌های آبخیزداری استفاده کردیم. در این مطالعه سطح شناخت، نگرش، انتظار و رضایت پاسخ دهندگان از برنامه‌های آبخیزداری در مقایسه با سطح مشارکت بررسی شدند.

از سوی دیگر هدف ارزیابی فنی در این کتاب، بررسی فرایندهای آبخیزداری و مهندسی زیستی ساختارها است. این مطالعه استلزامات و پیشنهادات نظری و عملی درباره مشارکت آن‌ها در طرح آبخیزداری را فراهم کرده است. به طور خلاصه این کتاب پیشنهاد می‌دهد که نظریه مبادله اجتماعی و نظریه گزینش عقلانی برای توضیح وجوه گوناگون سطح مشارکت مناسب هستند.

این کتاب شش فصل را در بر می‌گیرد. در فصل اول، خلاصه­ای از پیش­‌زمینه، بیان مساله، پرسش‌های تحقیق، اهداف و حدود مطالعه بیان می‌شود. فصل دوم بر ارزیابی اجمالی ادبیات تحقیق متمرکز است که عمدتاً شامل مطالعات آبخیزداری در ایران می‌شود، به ویژه در حوضه آبخیز کوشک­‌آباد. فصل سوم مجموعه داده‌های این حوضه آبخیز را توصیف می‌کند یعنی براساس روش‌هایی که در ارزیابی فنی و اجتماعی بحث شده‌­اند. فصل چهارم و پنجم نتایج این مطالعه را بیان و جنبه‌های ارزیابی فنی و وجوه ارزیابی اجتماعی را توصیف می‌کنند. فصل ششم نیز خلاصه‌­ای از یافته‌ها و نتایج این مطالعه را بیان می­‌کند و در نهایت پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی ارائه می­‌دهد.

تازه‌ترین کتاب‌ها در حوزه محیط زیست

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • چه خوب میشد

    چه خوب میشد، جناب نویسند گرامی، امکان نشر کتاب به ز زبان فارسی را هم فراهم میکرد.