در میانمار چه می‌گذرد؟

اطلاعات عمومی درباره میانمار

میانمار کشوری است در جنوب شرقی آسیا، هم‌مرز با تایلند، لائوس، چین، هندوستان، بنگلادش و خیلج بنگلادش. پیشتر عنوان آن برمه بوده است. هر دو واژه میانمار و برمه به لحاظ زبان‌شناسی همریشه‌اند و به قوم مسلط در کشور اشاره دارند. عنوان رسمی کشور در سال ۱۹۸۹ از برمه به میانمار تغییر کرد. حاکمان نظامی با این تغییر نام می‌خواستند چهره تازه‌‌ای به کشور بدهند و جلوه ناسیونالیستی عنوان کشور را با استفاده از واژه‌ای که قدیمی‌تر می‌نماید، پررنگ‌تر کنند.

میانمار حدود ۵۱,۵ میلیون نفر جمعیت دارد. پایتخت آن از سال ۲۰۰۵ نایپیداو است. پایتخت پیشین یانگون (نام قدیم: رانگون) حدود ۵,۲ میلیون جمعیت دارد و بزرگترین شهر کشور محسوب می‌شود.

میانمار از اقوام مختلف تشکیل شده است. اکثریت از قوم برمه‌ای هستند (بین ۶۰ تا ۷۰ درصد). تقسیم‌بندی قومیتی با تقسیم‌بندی مذهبی درآمیخته است. اکثریت مردم (بین ۸۰ تا ۹۰ درصد) بودایی هستند. مسیحیان و مسلمانان حدودا شمار یکسانی دارند، هر یک بین ۴ تا ۶ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند. یک اقلیت کم‌شمار هندومذهب هم در میانمار وجود دارد.

برمه در قرن ۱۹ زیر سلطه انگلستان درآمد. کشور سرانجام در سال ۱۹۴۸ مستقل شد. از آن زمان، حوادث کشور را درگیری‌های قومی و حکومت‌های نظامی رقم می‌زنند. در قرن ۲۱ به تدریج گام‌هایی به سمت تقسیم قدرت با غیرنظامیان برداشته شد و دیکتاتوری نظامی رسما در سال ۲۰۱۰ پایان یافت. نظامیان اما همچنان نقش عمده‌ای را در هیئت حاکمه دارند.

اقتصاد کشور با رانت‌خواری و فساد درآمیخته و رانت‌خواری مانع عمده پیشرفت روند دموکراتیزاسیون است. نظامیان حضور خود را در صحنه قدرت با ناآرامی‌ها در میان اقلیت‌ها که خواهان خودمختاری هستند، موجه می‌کنند. آنها برای رانت‌خواری مُبَلِغ یک تمامیت‌خواهی ناسیونالیستی قوم مسلط هستند که همپیوند با آن سرکوب اقلیت‌ها و اقوام است.

مردم روهینگیا

مردمی که با عنوان روهینگیا نامیده می‌شوند و هویتشان به مسلمان بودن تقلیل داده شده، از ستمدیده‌ترین گروه‌های قومی در جهان هستند. آنها جزو اقوام رسمی میانمار محسوب نمی‌شوند، در نتیجه تابعیت میانماری ندارند. حق ندارند زمین داشته باشند، حق تحصیل ندارند، گذرنامه ندارند، در داخل کشور هم امکان مسافرتشان محدود است. آنانی که در میانمار زندگی می‌کنند حدود یک میلیون و صد هزار نفر هستند، عمدتا در ایالت راخین (غرب کشور) زندگی می‌کنند و یا اینجا و آنجا پراکنده شده‌اند. بخش بزرگی روهینگیایی‌ها که زمانی در میانمار می‌زیستند اکنون به دیگر کشورها در آسیای جنوبی و مناطق دیگر رفته‌اند و زندگی‌شان عمدتا با مشقت و فقر می‌گذرد.

قدرت مرکزی در میانمار مردم روهینگیا را بنگالی می‌خواند و چون اکنون می‌توان سرکوب اسلام‌گرایان را خوب در داخل و خارج فروخت، مقاومت آنها را تروریستی نامیده و با سرکوب شدید قصد راندن همه آنها را به بنگلادش دارد.

در روند به اصطلاح "دموکراتیک شدن" در دوره اخیر اسمی از به رسمیت شناختن حقوق آنان، حتا در حد ساده شهروندی، در میان نبوده است. "دموکراتیک شدن" در میانمار تنها به معنای تجدید سهم‌بندی در توزیع امتیازها میان نخبگان دسته‌های مختلف بوده است.

خانم آنگ سان سو چی، که اکنون "رهبر ملی" کشور محسوب می‌شود و زمانی نماد مقاومت در برابر نظامیان و دفاع از حقوق بشر دانسته می‌شد، جزئی از همین بازی برای توزیع قدرت است. قضیه او باز هم تکرارکننده این درس است: شاخص دفاع از حقوق بشر، دفاع از کسانی است که در نظام مستقر امتیازها بی‌حق و بی‌امتیاز هستند.

مطالبی در مورد سرکوب مردم روهینگیا

در زیر مجموعه‌ای از مطالب را می‌بیند که در دوره اخیر در "زمانه" در مورد سرکوب مردم روهینگیا منتشر شده است. ترتیب مطالب از نو به کهنه است.

■ آنگ سان سوچی سکوت خود درباره مسلمان‌های روهینگیا را شکست

آنگ سان سوچی، رهبر میانمار و برنده جایزه نوبل صلح پس از حدود دو هفته سکوت درباره نقض حقوق مسلمان‌های روهینگیا واکنش نشان داد. او «تروریست‌ها» را به دلیل انتشار «کوه یخی از اطلاعات غلط» محکوم کرد.

■ شیرین عبادی: خانم آنگ سان سو چی، حرمت جایزه صلح نوبل را نگه دارید!

شیرین عبادی: وقتی که نقض حقوق بشر در جایی اتفاق می‌افتد سکوت به معنای تایید عمل ظالمانه حکومت است. مخصوصا اگر کسی در حکومتی که متکی به نقض حقوق بشر شده سمت رسمی هم داشته باشد و فراموش نکنیم خانم سو چی در عمل رهبر برمه یا میانمار است و سکوت او به معنای تأیید است، و از همه مهمتر ایشان ستمدیگان روهینگیا را یک اقلیت قومی نمی‌داند. بلکه همواره از آنها با نام مسلمانان ساکن راخین نام می‌برد.و این به معنای نادیده گرفتن اولین خواسته قوم روهینگیا است.

■ سازمان ملل: بیش از ۱۲۳ هزار نفر از مسلمانان روهینگیا به بنگلادش پناهنده شده‌اند

سازمان ملل اعلام کرد که در مدت ۱۱ روز به‌دلیل خشونت‌های میانمار ۱۲۳ هزار و ۶۰۰ نفر که بیشتر آن‌ها را مسلمانان روهینگیایی تشکیل می‌دهند به بنگلادش گریخته‌اند. مدافعان حقوق بشر نسبت به یک بحران انسانی در اردوگاه‌های پرجمعیت بنگلادش هشدار دادند.

■ دیدبان حقوق بشر: ارتش میانمار صدها خانه مسلمانان روهینگیا را عمداً آتش زد

دولت میانمار از به آتش کشیده‌شدن بیش از دو هزار و ۶۰۰ خانه در راخین، منطقه مسلمانان روهینگیا خبر داد. دیدبان حقوق بشر اما می‌گوید آتش‌‌سوزی کار ارتش میانمار بوده است. همزمان امدادرسان‌های بنگلادشی از هجوم ۷۰ هزار مسلمان روهینگیا به مرزهای این کشور خبر دادند. خشونت‌های اخیر در چند دهه گذشته بی‌سابقه بوده است.

■ «قیام» روستاییان روهینگیا: آوارگان به سمت مرز بنگلادش روانه شدند

خشونت‌ها در ایالت راخین میانمار به شدت افزایش یافته. هزاران مسلمان روهینگیا به سمت بنگلادش روانه شده‌اند و دولت میانمار نیز چند هزار ساکن غیرمسلمان را از آن منطقه خارج کرده است. مأموران امنیتی از احتمال آغاز یک «قیام» یا «انقلاب» سخن گفته‌اند.

■ سازمان ملل خواهان اعطای حق شهروندی به مسلمانان روهینگیا شد

فیلیپو گراندی، کمیسیونر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان که به میانمار سفر کرده بود، جمعه، هفتم ژوئیه در پایتخت مالزی خواستار به رسمیت شناختن مسلمانان روهینگیا به عنوان شهروندان میانمار شد.

گراندی در سفر به می‌انمار به ایالت راخین، محل زندگی اقلیت مسلمانان روهینگیا رفت و از شهرهای «سیتو» و «مائونگداو» در این ایالت بازدید کرد.

گراندی در بانکوک گفت که اعطای حق شهروندی به مسلمانان روهینگیا برای دستیابی به صلح و آرامش در ایالت راخین ضروری است. او همچنین از ضرورت توسعه اقتصادی این ایالت فقیر سخن گفت.